Một thông cáo chung đã được công bố trước khi Đối thoại Chiến lược và Kinh tế giữa Mỹ - Trung kết thúc, trong đó Bắc Kinh đã cam kết “giảm can thiệp ngoại hối một cách có điều kiện và tăng tỷ giá hối đoái thả nổi”. Hai bên cùng cam kết sẽ kiềm chế phá giá cạnh tranh.

Trước đây quan chức Trung Quốc luôn nhất trí can thiệp vào việc giữ cho đồng nhân dân tệ thấp một cách giả tạo. Vì thế, giới quan chức Mỹ đánh giá đây là lần đầu tiên mà vấn đề lớn như vậy được nêu ra một cách rõ ràng trong một tài liệu chung, đưa ra cam kết hành động thật sự.

Trong cuộc họp báo bên lề đối thoại cấp cao này, Chu Tiểu Xuyên, thống đốc Ngân hàng trung ương Trung Quốc khẳng định cam kết của Bắc Kinh trong việc điều chỉnh tự do hóa tỷ giá hối đoái.

“Định hướng cải cách ngoại hối của chúng tôi là rõ ràng… Chúng tôi hy vọng rằng, thông qua cải cách kinh tế, tỷ giá hối đoái có thể duy trì ở mức hợp lý và cân bằng. Đồng thời, chúng tôi sẽ cho phép cung cầu thị trường đóng vai trò lớn hơn trong việc xác định tỷ giá hối đoái”.

Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng Ngân hàng trung ương sẽ lại can thiệp vào thị trường ngoại hối “khi các điều kiện trở nên sẵn sàng”. Thông cáo tại hội nghị cấp cao vẫn còn mơ hồ, bởi Trung Quốc luôn tránh né bất kỳ cam kết cụ thể nào.

Trung Quốc cũng cam kết sẽ đàm phán với Mỹ vào năm tới về việc tăng số lượng ngành công nghiệp trong nước mở cửa cho đầu tư nước ngoài. Đổi lại, Washington đồng ý tạo điều kiện cho đầu tư từ Trung Quốc vào Mỹ. Động thái này là một phần của cuộc đàm phán năm ngoái giữa hai bên nhằm đạt được một hiệp ước đầu tư song phương.

Uông Dương, Phó Thủ tướng Trung Quốc, ghi nhận sự thay đổi này đánh dấu lần đầu tiên Bắc Kinh thảo luận về việc cắt giảm “danh sách đen” về các lĩnh vực bị cấm đầu tư nước ngoài.

"Ngược lại Mỹ cũng đảm bảo với Bắc Kinh rằng, các công ty Trung Quốc sẽ có thể cạnh tranh đầu tư trên một sân chơi bình đẳng ở Mỹ. Trung Quốc trước đây luôn phản đối những quyết định mang tính chính trị cao của Ủy ban Đầu tư nước ngoài Mỹ (CFIUS) mà đánh giá đầu tư nước ngoài dựa trên các tiêu chí an ninh quốc gia. Danh sách cấm của Trung Quốc là bí mật quốc gia, nhưng được cho là bao gồm hơn 100 ngành nghề lĩnh vực", ông Uông Dương cho biết.

Đại diện Thương mại Mỹ Mike Froman cho biết, thỏa thuận của Trung Quốc để thảo luận về danh sách cấm sẽ tạo tiền đề cho các cuộc đàm phán hiệp định đầu tư sau này.

Trung Quốc đang thử giảm số lượng các ngành công nghiệp bị cấm trong khu vực tự do thương mại Thượng Hải. Quốc gia này cũng cam kết mở cửa thị trường trong nước hơn nữa trong cuộc họp Hội nghị chính sách kinh tế lần thứ ba vào năm ngoái.

Ông Maochun, Giám đốc Trung tâm Ngoại giao kinh tế tại Đại học Thanh Hoa cho biết, thu hẹp danh sách đen là vì lợi ích kinh tế của Trung Quốc. “Điều này không chỉ tuân thủ các yêu cầu của Mỹ, mà còn phù hợp với nhu cầu riêng của Trung Quốc trong thời kỳ mở cửa”, ông nói.

Về phía Mỹ, Bộ trưởng Tài chính Jacob Lew ca ngợi, bước tiến này như một sự thay đổi đáng kể trong tư duy của Trung Quốc về thương mại./.