2018 là năm thành công của xuất – nhập khẩu Việt Nam

Ngày 12/4, Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) phối hợp với Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh đã tổ chức Diễn đàn Xúc tiến xuất khẩu Việt Nam 2019 với chủ đề “Đổi mới cách thức triển khai xúc tiến thương mại nhằm nâng cao hiệu quả xúc tiến xuất khẩu”.

Tại Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Công Thương, ông Đỗ Thắng Hải khẳng định, trong những năm qua, cơ cấu hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam tiếp tục cải thiện theo chiều hướng tích cực.

Cụ thể, giảm hàm lượng xuất khẩu thô, tăng xuất khẩu sản phẩm chế biến, sản phẩm công nghiệp, tạo điều kiện cho hàng hóa Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi sản xuất cung ứng toàn cầu. Vị thế sản phẩm, nguồn cung từ Việt Nam đang dần được khẳng định trên thị trường thế giới.

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải khẳng định, trong những năm qua, cơ cấu hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam cải thiện theo chiều hướng tích cực

Trước bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, Việt Nam đã tích cực và chủ động tham gia đàm phán, ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do, đặc biệt là các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới với các đối tác lớn như Hàn Quốc, Liên minh châu Âu, Liên minh Kinh tế Á – Âu. Trong đó, “Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) chính thức có hiệu lực từ đầu năm nay đã và đang tạo ra sức hút mới cho đầu tư nước ngoài và hoạt động ngoại thương, giúp các doanh nghiệp có thêm năng lực sản xuất và thúc đẩy kinh doanh, xuất khẩu”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh.

Theo Báo cáo của Cục Xúc tiến Thương mại, năm 2018 tiếp tục được coi là một năm thành công của xuất - nhập khẩu Việt Nam với tổng kim ngạch xuất - nhập khẩu đạt trên 480 tỷ USD, tăng 11,1% so với năm 2017, trong đó kim ngạch xuất khẩu đạt 243,5 tỷ USD, tăng 13,2% so với năm 2017, vượt xa chỉ tiêu kế hoạch được Quốc hội và Chính phủ giao, xuất siêu năm 2018 đạt con số kỷ lục gần 6,8 tỷ USD.

Việc duy trì tốc độ tăng trưởng xuất khẩu cao và thặng dư cán cân thương mại trong bối cảnh tình hình quốc tế và khu vực diễn biến hết sức phức tạp, khó đoán định và xu hướng bảo hộ mậu dịch gia tăng đã góp phần nâng cao dự trữ ngoại hối, ổn định tỷ giá và ổn định các chỉ số kinh tế vĩ mô khác của nền kinh tế cũng như cho thấy nỗ lực rất lớn của Chính phủ trong chỉ đạo điều hành và của các doanh nghiệp trong sản xuất xuất khẩu.

Doanh nghiệp cần chuyển biến về tư duy và hành động

Tuy vậy, ông Jonas Grunder - Phó Giám đốc Quốc gia Văn phòng Hợp tác Thụy Sĩ, Đại sứ quán Thụy Sĩ tại Việt Nam cũng chỉ ra, các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam vẫn còn nhiều thách thức lớn liên quan đến rào cản hội nhập như thủ tục hải quan, yêu cầu chất lượng, chứng nhận, thông tin thị trường, bao bì và ghi nhãn sản phẩm…

Thêm vào đó, nhiều doanh nghiệp Việt Nam chưa am hiểu sâu về luật pháp và thị trường nước ngoài với các quy tắc và quy định khác nhau, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Ông Jonas Grunder đưa ra khuyến nghị: “Các doanh nghiệp Việt Nam cần có sự chuyển biến về tư duy và hành động theo mô hình xúc tiến thương mại theo chuỗi giá trị. Xây dựng kế hoạch xúc tiến thương mại phát triển xuất khẩu trung và dài hạn, có trọng tâm, trọng điểm và đẩy mạnh xúc tiến thương mại khai thác thương mại điện tử và các nền tảng công nghệ số”.

Về phía cơ quan quản lý nhà nước, Thứ trưởng Hải cho rằng, các doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực sản xuất, nâng cao giá trị sản phẩm xuất khẩu nhằm đáp ứng thị hiếu và tiêu chuẩn ngày càng cao của người tiêu dùng.

Trong khi đó, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại Vũ Bá Phú nhấn mạnh, trong suốt những năm qua, vai trò chủ động của doanh nghiệp đã góp phần quan trọng trong việc phát triển kinh tế, cũng như gia tăng xuất khẩu của cả nước.

Thời gian tới, Cục Xúc tiến thương mại cũng sẽ hỗ trợ, ưu tiên về xúc tiến thương mại cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, bởi các doanh nghiệp lớn với tiềm lực nguồn tài chính lớn có thể thuê chuyên gia để làm hoạt động xúc tiến thương mại rất hiệu quả, trong khi đó doanh nghiệp nhỏ và vừa lại phải tự bươn trải nên rất khó khăn.

Mặt khác, tăng cường hoạt động cung cấp thông tin thị trường, tư vấn thông tin ngoài thị trường, cũng như những hoạt động kết nối giữa người mua và người bán, giữa các nhà xuất khẩu của Việt Nam với các nhà nhập khẩu nước ngoài và ngược lại một cách hiệu quả hơn nữa. Đẩy mạnh hợp tác quốc tế với các các tổ chức xúc tiến thương mại quốc tế cũng như đối tác thương mại quốc tế; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động xúc tiến thương mại.

Còn TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược thương hiệu và cạnh tranh lưu ý, không nên nhìn xuất khẩu chỉ là thị trường.

“Trong xúc tiến xuất khẩu, điều cơ bản nhất vẫn là đối tác. Đối tác không phải chỉ để cùng nhau xuất khẩu mà phải xúc tiến xuất khẩu, là tạo ra mạng lưới, tạo ra chuỗi giá trị và đầu vào. Kinh tế thương mại ngày nay không còn chỉ lấy doanh nghiệp là trung tâm, mà thay vào đó là công chúng, là đại chúng và đám đông… Đây là những đặc trưng thay đổi căn bản trong sản xuất và thương mại”, TS. Võ Trí Thành nói.

TS. Võ Trí Thành cũng cho rằng, cần có sự cộng hưởng sức mạnh của cả cơ quan quản lý nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp./.