Báo cáo tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, những tháng đầu năm 2014, hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả diễn ra phức tạp trên các tuyến và địa bàn cả nước.

Nổi bật là tình trạng vận chuyển hàng hóa trái phép qua đường mòn, lối mở, sông, kênh biên giới, với thủ đoạn phổ biến là lợi dụng chính sách ưu đãi về thuế, đầu tư với khu kinh tế cửa khẩu, hàng hóa trao đổi qua biên giới, hàng tạm nhập tái xuất, hàng xuất được hoàn thuế VAT...

Trong nội địa, tình trạng sản xuất, bày bán, tiêu thụ hàng giả, kém chất lượng diễn ra tại hầu hết các tỉnh, thành phố.

Qua công tác đấu tranh, chống buôn lậu, các lực lượng chuyên trách đã phát hiện, bắt giữ, thu nộp vào ngân sách nhà nước hàng chục nghìn tỷ đồng.

Lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam tiêu hủy tang vật một vụ buôn lậu thuốc lá

Song Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cũng thừa nhận là số vụ xử lý hình sự chiếm tỷ lệ rất nhỏ trên tổng số vụ việc vi phạm mà các lực lượng chức năng đã phát hiện, bắt giữ.

“Đối với các vụ đã khởi tố thì chủ yếu liên quan đến tội vận chuyển ma túy, hàng cấm. Rất ít vụ khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử tội buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, tội trốn thuế”.

Nguyên nhân chủ yếu là do việc thu thập chứng cứ, tài liệu chứng minh hành vi vi phạm rất khó khăn, công tác phối hợp xác minh, điều tra sâu giữa các cơ quan chức năng còn thiếu đồng bộ, chưa có kết nối tốt, dẫn đến nguy cơ có thể bỏ lọt tội phạm.

“Điển hình là vụ bắt giữ 8 tấn bao bì giả tại Hà Nội, 100 tấn hàng lậu tại Lạng Sơn”, Bộ trưởng dẫn chứng.

Về giải pháp trong thời gian tới, BCĐ 389 quốc gia xác định cần xã hội hóa công tác chống buôn lậu qua việc trao đổi thông tin giữa các tổ chức, hiệp hội, cộng đồng doanh nghiệp; tăng cường kỷ cương, kỷ luật hành chính để phòng chống tiêu cực, tham nhũng của cán bộ, công chức các lực lượng chức năng từ Trung ương đến địa phương, gắn trách nhiệm người đứng đầu và kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm hay tiếp tay, bao che cho buôn lậu; phối hợp với cơ quan báo chí xây dựng kế hoạch tuyên truyền, đưa tin ngay các vụ việc lên cơ quan truyền thông nhằm ngăn chặn “chạy chọt”, “xin xỏ” của các đối tượng buôn lậu.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân thì cho rằng, phải xử phạt hành chính thật lớn, nếu không đủ tiền nộp thì phải ngồi tù như vậy mới đủ sức răn đe các đối tượng buôn lậu.

Còn theo Tổng cục trưởng Hải quan Nguyễn Ngọc Túc, muốn chống buôn lậu hiệu quả, cần làm rõ trách nhiệm của các bộ, ngành có liên quan đến công tác này. Như lực lượng hải quan khi phát hiện buôn lậu đã xử lý nghiêm, công khai, minh bạch trên các phương tiện truyền thông.

Năm 2014, số thu ngành Hải quan vượt 29.000 tỷ đồng, trong số đó có đóng góp lớn của công tác chống buôn lậu của hải quan với lực lượng công an như xe ô tô nhập lậu...

Kết luận Hội nghị Phó Thủ tướng yêu cầu, phải đánh mạnh vào các đầu nậu. Để giảm thiểu buôn lậu phải phát động phong trào toàn dân tham gia tố giác buôn lậu, xử lý tội buôn lậu và gian lận thương mại phải nghiêm hơn, đồng thời hoàn thiện chính sách biên mậu, rà soát lại cơ chế chính sách pháp luật hiện hành để xem xét sửa đổi nếu thấy không hợp lý.

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng chỉ rõ, một số ít cấp ủy chính quyền địa phương chưa nhận thức đầy đủ để chỉ đạo, xử lý công tác này thật sự hiệu quả, có hiện tượng vì lợi ích cục bộ đã làm ngơ, bao che, trục lợi, tiếp tay cho các đối tượng buôn lậu.

Vì thế, Phó Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh, vai trò và trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu.

Cụ thể, địa phương nào để xảy ra buôn lậu lớn, lặp đi lặp lại, gây nhức nhối, thì người đứng đầu phải chịu trách nhiệm theo đúng quy định. Giáo dục tư tưởng chính trị, đi liền với thanh tra, kiểm tra nội bộ các lực lượng chuyên trách chống buôn lậu, không để bị tha hóa, mua chuộc cán bộ tiếp tay cho buôn lậu.

Đồng thời, xử lý, nghiêm trị những vụ buôn lậu lớn để làm gương cho đối tượng khác.

Một trong những giải pháp được Phó Thủ tướng nhấn mạnh là “bắt được buôn lậu phải đăng báo ngay để không cho đối tượng phạm tội "chạy chọt", "xin xỏ"”./.