Từ khóa: Tiêu dùng, hàng hóa, dịch vụ

Summary

Consumption is a crucial part of any economy worldwide. Consumption has a two-way relationship with economic growth, in which consumption will be the output of production and the driving force for investment growth and economic growth; in the opposite direction, economic growth helps increase household income, thereby promoting consumption. The article presents the current situation of Vietnamese consumption in 2023-2024 and points out some opportunities and challenges for consumption in Vietnam. From there, the author proposes several solutions to promote more consumption in Vietnam.

Keywords: Consumption, goods, services

GIỚI THIỆU

Trong năm 2023, thị trường tiêu dùng của Việt Nam đã cho thấy những dấu hiệu phục hồi tích cực, tuy nhiên vẫn đối mặt với những thách thức đáng kể. Dữ liệu từ Tổng cục Thống kê cho thấy, doanh số bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng đã tăng so với năm trước, cho thấy sự phục hồi dần dần của nhu cầu tiêu dùng sau đại dịch Covid-19. Mặc dù có sự tăng trưởng này, sự bất ổn kinh tế toàn cầu và lạm phát liên tục đã ảnh hưởng đến hành vi tiêu dùng, dẫn đến thói quen chi tiêu thận trọng hơn. Ngoài ra, đã có sự thay đổi rõ rệt trong mô hình tiêu dùng, với việc giảm chi tiêu cho hàng hóa không thiết yếu và tăng chi tiêu cho dịch vụ.

MỘT SỐ NHẬN ĐỊNH VỀ HOẠT ĐỘNG TIÊU DÙNG TẠI VIỆT NAM THỜI GIAN QUA

Trong những năm gần đây, tiêu dùng cuối cùng tại Việt Nam có xu hướng tăng trưởng chậm lại và không ổn định. Trước khi đại dịch Covid-19 xảy ra, tiêu dùng cuối cùng thường duy trì mức tăng trưởng trên 7% hàng năm, làm nền tảng vững chắc cho tổng cầu tại Việt Nam. Tuy nhiên, tiêu dùng trong năm 2023 chịu ảnh hưởng của các yếu tố vĩ mô, như: lạm phát và sự ảm đạm của nền kinh tế, mức tăng trưởng tiêu dùng cuối cùng trong năm 2023 cũng đã suy giảm khi chỉ tăng 3,52% so với năm 2022 (7,18%), qua đó đã có đóng góp đáng kể vào sự tăng trưởng chung của nền kinh tế, với tỷ lệ đóng góp là 41,04%. Trong quý I/2024, tiêu dùng cuối cùng đã tăng 4,93% so với 4,28% của quý I/2022, đóng góp tới 56,77% vào tốc độ tăng trưởng GDP chung. Tính chung trong 6 tháng đầu năm 2024, tiêu dùng cuối cùng tăng 5,78% so với cùng kỳ năm 2023, đóng góp tới 64,26% vào tốc độ tăng chung của toàn nền kinh tế. Còn trong 9 tháng năm 2024, tiêu dùng cuối cùng đã tăng 6,18% so với cùng kỳ năm 2023, đóng góp 62,66% vào tốc độ tăng chung của nền kinh tế, cho thấy được sự duy trì vai trò chủ lực của tiêu dùng trong nền kinh tế. Tính chung 11 tháng năm 2024, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu từ dịch vụ tiêu dùng ước đạt 5.822,3 nghìn tỷ đồng[1], tăng 5,8% so với cùng kỳ năm 2023 khi loại trừ yếu tố giá. Đây được coi như là kết quả tích cực nhờ các biện pháp đẩy mạnh phát triển thị trường trong nước, kích cầu tiêu dùng tại các tháng cuối năm 2024 đã góp phần thúc đẩy tăng trường ngành tiêu dùng.

Vai trò của tiêu dùng nhà nước trong cơ cấu GDP Việt Nam vẫn còn hạn chế, tỷ trọng có xu hướng giảm nhẹ. Nguyên nhân xuất phát từ Chính phủ thực hiện chính sách tài khóa thận trọng, điều chỉnh cơ cấu chi tiêu với việc cắt giảm chi thường xuyên và thực hiện việc xã hội hóa các dịch vụ công. Chính phủ đã thực hiện điều chỉnh cơ cấu chi tiêu, chính sách tài khóa thận trọng, cắt giảm chi thường xuyên (phụ cấp, hoạt động thường nhật...) và đẩy mạnh xã hội hóa các dịch vụ công (y tế, giáo dục...). Điều này góp phần giảm tỷ trọng tiêu dùng nhà nước, đồng thời tạo điều kiện cho khu vực tư nhân tham gia cung cấp dịch vụ công. Cơ cấu tiêu dùng nhà nước trong năm 2023 giảm nhẹ khi chỉ chiếm 14,06%, tốc độ tăng tiêu dùng nhà nước đạt tỷ lệ khá thấp khi ước đạt mức 3,7% trong năm 2023; trong khi giai đoạn 2011-2016 từ mức trung bình 5,67% giảm xuống mức 4,19% trong giai đoạn 2017-2022[2]. Tốc độ tăng trưởng tiêu dùng của Nhà nước đạt mức thấp có thể làm giảm tổng cầu.

Về cơ cấu, tiêu dùng tư nhân vẫn giữ vai trò trọng yếu trong tổng tiêu dùng cuối cùng. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tiêu dùng tư nhân đóng góp 84%-85% và duy trì tỷ lệ này liên tục trong nhiều năm qua. Tuy nhiên, trong hai năm 2020 và 2021, tốc độ tăng chi tiêu đã tăng chậm, lần lượt chỉ ở mức 0,38% và 2,17%. Tỷ lệ đóng góp của tiêu dùng nhà nước trong tổng tiêu dùng cuối cùng đã giảm xuống còn 14,06% trong năm 2023. Tốc độ tăng tiêu dùng nhà nước cũng đang có xu hướng giảm dần, từ mức trung bình 5,67% trong giai đoạn 2011-2016, giảm xuống 4,19% vào giai đoạn 2017-2022 và chỉ còn 3,7% vào năm 2023. Năm 2022, chi tiêu hộ gia đình bật tăng lên 7,68% do tâm lý tiêu dùng “bù” sau đại dịch; nhưng vào năm 2023, những khó khăn kinh tế đã ảnh hưởng đến thu nhập chung, làm giảm mức gia tăng chi tiêu, từ đó làm chậm lại tốc độ tăng trưởng của tổng cầu. Tính hết quý I/2024, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng nếu loại trừ yếu tố giá tăng 5,1% so với cùng kỳ năm trước, ước đạt mức 1.537,6 nghìn tỷ đồng, đặc biệt du lịch lữ hành 46,3% so với cùng kỳ năm trước, do được hưởng lợi từ việc nghỉ lễ Tết Nguyễn đán và nhu cầu du lịch tăng mạnh. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng trong cả năm 2023 đạt mức 6.231,8 nghìn tỷ, nếu loại trừ yếu tố giá tăng 7,1[3]% so với năm 2022.

Sự thay đổi thị hiếu và thói quen tiêu dùng sang tiêu dùng trực tuyến và các sản phẩm, dịch vụ xanh, chú trọng sức khỏe thể hiện rõ ràng. Người tiêu dùng đang dần hình thành nên các xu hướng tiêu dùng nột bật như mua sắm trực tuyến, tiêu dùng bền vững, sản phẩm và dịch vụ tại nhà. Thương mại điện tử đang ngày càng phát triển mạnh mẽ, dự báo đạt 35 tỷ USD vào năm 2025, chiếm 10% tổng mức bán lẻ và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước. Xu hướng mua sắm trên các trang thương mại điện tử không chỉ dừng lại ở việc mua sẵm, mà còn là được trải nghiệm những nội dung hay, những đánh giá khách quan, chân thật. Xu hướng tiêu dùng bền vững cũng đang ngày càng được người tiêu dùng Việt Nam quan tâm hơn, đặc biệt là các sản phẩm thân thiện với môi trường. Cụ thể, theo khảo sát của IFM (2024), có tới 74% người tiêu dùng Việt Nam sẵn sàng chi trả cao hơn 20% so với mức giá trung bình cho một sản phẩm được làm từ vật liệu tái chế/bền vững, có tới 85% sẽ cân nhắc việc mua xe hybrid hoặc xe điện trong 3 năm tới. Cũng theo khảo sát này, chi tiêu của người dân cho các mặt hàng sử dùng lâu bền như các thiết bị gia đình, hàng điện tử cá nhân, xe hơi đều giảm so với năm trước[4]. Xu hướng tiêu dùng chuyển dịch sang các sản phẩm, dịch vụ chất lượng cao, có thương hiệu, chú trọng vào sức khỏe và lối sống xanh. Đối mặt với áp lực lạm phát gia tăng, người tiêu dùng Việt Nam đã thay đổi thói quen chi tiêu, đặc biệt là trong việc lựa chọn các sản phẩm giá trị cao hoặc có giá cả phải chăng, nhằm tối ưu hóa giá trị chi tiêu của mình. Bên cạnh đó, sự gia tăng của tầng lớp trung lưu tạo động lực mới cho thị trường tiêu dùng trong nước, đặc biệt là đối với các mặt hàng cao cấp và dịch vụ chất lượng cao. Theo khảo sát của McKinsey (2023), người tiêu dùng bày tỏ sự ưu tiên cao đối với các sản phẩm thiết yếu như thực phẩm và đồ gia dụng, đồng thời có xu hướng chuyển hướng sang mua sắm đa kênh, kết hợp cả trực tuyến và trực tiếp. Tiêu dùng trực tuyến phát triển mạnh mẽ trở thành xu hướng chủ đạo. Sự phân hóa rõ rệt giữa các sản phẩm cao cấp và bình dân cho thấy một thị trường tiêu dùng đang dần định hình lại, với sự phát triển mạnh mẽ của các kênh bán lẻ hiện đại và thương mại điện tử.

Tiêu dùng hàng hóa và dịch vụ được thúc đẩy nhờ một số chính sách hỗ trợ. Một số chính sách nhằm kích thích tiêu dùng như việc giảm thuế giá trị gia tăng (GTGT) từ 10% xuống 8% trong năm qua đã đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tiêu dùng các hàng hóa và dịch vụ, từ đó tăng cường hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đặc biệt trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa đang đối mặt với không ít thách thức, chính sách giảm thuế này đã trở thành một sự hỗ trợ thiết thực, giúp cải thiện hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh của họ. Ngoài ra, việc giảm thuế GTGT còn giúp tăng khả năng tiêu thụ sản phẩm, qua đó nâng cao doanh thu và lợi nhuận cho các doanh nghiệp.

Một số hạn chế

(1) Áp lực lạm phát vẫn là một trong những rủi ro lớn cho tiêu dùng Việt Nam, do được thúc đẩy bởi sự tăng giá của nguyên vật liệu và chi phí vận tải biến động. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) Việt Nam trong năm 2023 tăng 3,25%, như vậy đã đạt mục tiêu Quốc hội đề ra và ổn định so với giai đoạn trước. Đây là tín hiệu tích cực cho thấy khả năng kiểm soát lạm phát hiệu quả của Chính phủ. Nhu cầu tiêu dùng nhìn chung có xu hướng phục hồi nhờ thu nhập bình quân đầu người tăng[5], thị trường lao động dần ổn định. Điều này không chỉ góp phần tạo đà cho cho tiêu dùng mà còn giúp củng cố lòng tin của người tiêu dùng, thị trường lao động cũng được cải thiện, từ đó thúc đẩy nhu cầu mua sắm và đầu tư tăng lên. Theo Tổng cục Thống kê, lạm phát trong năm 2024 sẽ đạt mức 4%-4,5% do giá năng lượng và thực phẩm tăng, như vậy đây vẫn sẽ là e ngại cho tiêu dùng trong năm 2024. Điều này khiến cho người tiêu dùng thận trọng hơn trong chi tiêu, khiến người tiêu dùng tập trung hơn vào các nhu cầu thiết yếu và hạn chế mua sắm không cần thiết. Áp lực lạm phát cũng làm thay đổi hành vi tiêu dùng, trong bối cảnh này người dân có xu hướng chuyển sang các sản phẩm giá rẻ hơn, chất lượng đủ tốt hoặc tìm kiếm các chương trình khuyến mãi, giảm giá để tiết kiệm chi phí. Ngoài ra, áp lực lạm phát cũng gây tác động đến doanh nghiệp. Khi đó các doanh nghiệp phải gặp khó khăn với chi phí sản xuất tăng cao do giá nguyên vật liệu và năng lượng tăng, dẫn đến việc tăng giá bán sản phẩm. Tuy nhiên, nhu cầu tiêu dùng giảm có thể khiến doanh số bán hàng suy giảm, ảnh hưởng đến lợi nhuận và khả năng duy trì hoạt động.

(2) Biến động kinh tế - chính trị toàn cầu, sự bất ổn chính trị tại các khu vực làm gia tăng nhu cầu tiết kiệm, hạn chế tiêu dùng. Các xung đột leo thang giữa Nga và Ukraine, Biển Đỏ, Dải Gaza... ảnh hưởng đến sự phục hồi của chuỗi cung ứng, thiên tai, dịch bệnh tác động nặng nề, đặc biệt tình trạng nắng nóng, hạn hán vì hiện tượng El Nino, dẫn đến nguy cơ mất an ninh lương thực tiềm ẩn tại một số nước, khu vực, làm giá dầu thô, hàng hóa cơ bản, dịch vụ vận tải biến động mạnh. Những biến động này đóng vai trò là một yếu tố tiêu cực, có khả năng gây ra sự bất ổn trong tâm lý tiêu dùng và hạn chế hoạt động xuất - nhập khẩu, điều này có thể dẫn đến sự gián đoạn của chuỗi cung ứng hàng hóa. Sự không chắc chắn này có thể làm trầm trọng thêm tình hình kinh tế, khiến các nhà hoạch định chính sách phải tìm kiếm các biện pháp kích thích tiêu dùng. Hơn nữa, những biến động của nền kinh tế làm giảm tổng cầu, do xu hướng tiết kiệm tăng và tiêu dùng giảm dẫn đến tổng cầu suy yếu, ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế.

Thu nhập tổng thể người dân vẫn còn thấp. Theo Tổng cục Thống kê về mức sống dân cư cho thấy, tổng thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam năm 2023 theo giá hiện hành đạt 4,96 triệu đồng, tăng 6,2% so với năm 2022, tuy nhiên tốc độ tăng thu nhập bình quân năm 2023 so với năm 2022 có chậm lại so với tốc độ tăng thu nhập năm 2022 so với năm 2021 (11,2%). Thu nhập bình quân 1 người 1 tháng năm 2023 ở khu vực thành thị đạt 6,26 triệu đồng, cao gấp gần 1,5 lần khu vực nông thôn (4,17 triệu đồng), trong khi tỷ lệ dân cư khu vực nông thôn chiếm 62% dân số cả nước. Tỷ lệ hộ nghèo năm 2023 là 3,4%, giảm 0,8 điểm % so với năm 2022. Trung du và miền núi phía Bắc là vùng có tỷ lệ hộ nghèo cao nhất cả nước (10,7%). Việc đa số người dân vẫn đang có thu nhập thấp, đặc biệt ở khu vực nông thôn, vẫn là một rào cản lớn đối với việc tiếp cận các sản phẩm và dịch vụ chất lượng cao, đã gây ảnh hưởng lớn đến tốc độ tăng trưởng hàng năm của tiêu dùng cuối cùng. Điều này yêu cầu có các giải pháp chính sách nhằm nâng cao mức sống và cải thiện khả năng tiêu dùng cho những người dân thuộc nhóm thu nhập thấp này.

MỘT SỐ KIẾN NGHỊ CHO VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN TỚI

Để tiếp tục kích thích chi tiêu của người tiêu dùng ở Việt Nam vào năm 2025. Chính phủ sẽ cần tập trung vào việc áp dụng các chính sách kinh tế trọng cầu để đạt được mục tiêu tăng trưởng cao trong năm 2025. Để thực hiện điều này, cần phải nhanh chóng phục hồi và củng cố các yếu tố thúc đẩy tăng trưởng từ phía cầu cho tiêu dùng như:

Đối với tiêu dùng nội địa: (i) Ngoài việc đã thực hiện tốt chính sách giảm 2% thuế suất thuế GTGT từ 10% xuống 8% áp dụng trong thời gian từ ngày 01/7/2023 đến hết ngày 31/12/2023 và tiếp tục kéo dài giảm thuế GTGT tới hết ngày 31/12/2024 (theo Nghị quyết số 124/2024/QH15) đối với nhiều mặt hàng hóa, dịch vụ, Chính phủ cần quan tâm, mở rộng hơn nữa tới việc giảm thuế GTGT cho hàng thiết yếu nội địa để kích cầu tiêu dùng. Đồng thời, cần quan tâm hơn tới việc khuyến khích tài chính cho người tiêu dùng như trợ cấp trực tiếp cho hàng hóa thiết yếu để tăng thu nhập khả dụng và khuyến khích chi tiêu.

(ii) Quan tâm hơn tới việc nâng mức thu nhập chịu thuế và giảm thuế suất thu nhập cá nhân (TNCN) để tăng thu nhập khả dụng cho người dân, từ đó thúc đẩy tiêu dùng chi tiêu cho tiêu dùng, kích thích sản xuất, đặc biệt đối với các mặt hàng thiết yếu.

(iii) Tăng cường hỗ trợ an sinh xã hội cho người nghèo và những người thất nghiệp để tăng thu nhập khả dụng cho người nghèo và thất nghiệp, như vậy sẽ cải thiện được tâm lý tiêu dùng nơi họ.

(iv) Duy trì và mở rộng cải cách tiền lương để tăng khả năng mua cho người lao động, qua đó góp phần nâng cao tổng cầu của nền kinh tế.

(v) Thực hiện chính sách tiền tệ linh hoạt bằng cách giảm lãi suất, mở rộng tín dụng tiêu dùng, tăng cơ hội vay tiêu dùng, linh hoạt trong quản lý nợ, và giảm chi phí vay. Điều này sẽ kích thích chi tiêu tiêu dùng một cách toàn diện từ phía người dân. Việt Nam cần kiểm soát tốt hơn nữa về lạm phát, cần duy trì chính sách tiền tệ linh hoạt giảm áp lực lạm phát bằng cách ổn định giá cả hàng hóa và dịch vụ thiết yếu như lương thực, thực phẩm, và năng lượng. Thực hiện các biện pháp bình ổn giá thông qua dự trữ quốc gia và điều chỉnh thuế đối với các mặt hàng nhạy cảm. Hỗ trợ tỷ giá hối đoái, kiểm soát sự mất giá của nội tệ để giảm chi phí nhập khẩu, đặc biệt là nguyên vật liệu và hàng hóa chiến lược.

Ngoài ra, Việt Nam cần cải thiện niềm tin của người tiêu dùng bằng các biện pháp khơi dậy lòng yêu nước bằng các biện pháp để có thể thúc đẩy niềm tin của người tiêu dùng. Thực hiện tốt chính sách khuyến khích “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” một cách rộng rãi, dẫn đến tăng chi tiêu, khuyến khích tiêu dùng nội địa trong nước, đa dạng hóa sản phẩm, dịch vụ, nâng cao chất lượng hàng hóa. Trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển mạnh như hiện nay, Việt Nam cần tích cực hơn nữa trong việc đón nhận và sử dụng các nền tảng mạng xã hội. Để được như thế, Việt Nam cần làm tốt các biện pháp giải quyết quan ngại khi mua sắm qua mạng xã hội bằng các biện pháp cụ thể, như: kiểm soát hàng hóa, sản phẩm chặt chẽ, định danh rõ người bán và người mua. Các mặt hàng nội địa Việt Nam cần được xây dựng là những sản phẩm bền vững, phù hợp với đại đa số phân khúc khách hàng.

Đối với cải thiện an sinh xã hội: Chính phủ cần quan tâm, triển khai các biện pháp thiết thực và nhanh chóng tới các nhóm yếu thế trong xã hội, bao gồm: người nghèo, lao động tự do, những người lái xe ôm, bán hàng rong, kinh doanh cá nhân và nông dân sản xuất quy mô nhỏ… Phần lớn họ hoạt động trong khu vực phi chính thức và thường không có đủ thu nhập và bảo hiểm an sinh xã hội. Vì vậy, chính sách an sinh xã hội cần đặt những nhóm này vào vị trí trung tâm của các chương trình hỗ trợ.

Các giải pháp cụ thể có thể bao gồm: (i) Phát triển một hệ thống bảo hiểm xã hội đồng bộ, đa dạng và chất lượng cao, kết hợp hiệu quả giữa bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thương mại, để đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dân. (ii) Ưu tiên đầu tư tài chính vào an sinh xã hội. Bên cạnh nguồn ngân sách nhà nước, cần khuyến khích sự đóng góp và chia sẻ từ cộng đồng, doanh nghiệp và khu vực tư nhân để giảm bớt áp lực tài chính cho Nhà nước và hội nhập sâu rộng hơn với quốc tế.

Việc thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp an sinh hoặc công nghệ an sinh xã hội cũng là một phần quan trọng trong việc xây dựng hệ thống an sinh hiệu quả. Đồng thời, cần khuyến khích mọi thành phần kinh tế và các doanh nghiệp phát triển mạnh mẽ hoạt động sản xuất kinh doanh để tạo ra nhiều việc làm, hỗ trợ người dân tăng thu nhập, từ đó góp phần xóa đói giảm nghèo và đảm bảo một hệ thống an sinh xã hội tích cực, hiệu quả và bền vững

Đối với cơ sở hạ tầng: Cần tăng cường cơ sở hạ tầng kỹ thuật số và tiếp tục mở rộng để hỗ trợ các giải pháp thương mại điện tử và thanh toán kỹ thuật số. Điều này bao gồm tăng cường khả năng tiếp cận Internet ở khu vực nông thôn, tăng cường các biện pháp an ninh mạng và nâng cao trình độ kỹ thuật số ở mọi nhóm tuổi. Tăng cường đầu tư công vào cơ sở hạ tầng như đường bộ, đường sắt, cảng biển và sân bay để nâng cao khả năng vận chuyển hàng hóa và dịch vụ. Đồng thời, đầu tư vào kho bãi, trung tâm phân phối và hệ thống quản lý logistics nhằm cải thiện quy trình vận chuyển và lưu trữ hàng hóa, giảm thời gian và chi phí. Quảng bá các doanh nghiệp và sản phẩm địa phương như khởi động các chiến dịch quốc gia nhằm khuyến khích tiêu thụ các sản phẩm sản xuất tại địa phương. Điều này có thể liên quan đến trợ cấp hoặc ưu đãi thuế cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) tham gia sản xuất tại địa phương, cũng như các chiến dịch tiếp thị nhằm nêu bật chất lượng và ý nghĩa văn hóa của các sản phẩm Việt Nam./.

Tài liệu tham khảo:

1. Infocus Mekong Research (IFM) (2024), Báo cáo Chỉ số người tiêu dùng, tháng 01/2024

2. Hoàng Yến (2024), Xu hướng tiêu dùng của người Việt năm 2025, truy cập từ https://thuonghieuvaphapluat.vn/xu-huong-tieu-dung-cua-nguoi-viet-nam-2025-d70288.html?utm_source=chatgpt.com.

3. Mai Hoàng Thịnh (2023), Xu hướng hành vi mua hàng trực tuyến của người tiêu dùng Việt Nam, truy cập từ https://tapchicongthuong.vn/xu-huong-hanh-vi-mua-hang-truc-tuyen-cua-nguoi-tieu-dung-viet-nam-104014.htm?utm_source=chatgpt.com.

4. Thu Hương (2024), Dự báo lạm phát cả năm 2024 khoảng 4 - 4,5% do giá năng lượng và thực phẩm tăng, truy cập từ https://thoibaotaichinhvietnam.vn/du-bao-lam-phat-ca-nam-2024-khoang-4-45-do-gia-nang-luong-va-thuc-pham-tang-165268.html?utm_source=chatgpt.com.

5. Tổng cục Thống kê (2023), Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội quý IV và năm 2023.

6. Tổng cục Thống kê (2024), Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội quý IIII và 9 tháng năm 2024.

7. Tổng cục Thống kê (2024), Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội tháng 11 và 11 tháng năm 2024.

8. Tổng cục Thống kê (2024), Thông cáo báo chí Kết quả Khảo sát mức sống dân cư năm 2023.

ThS. Nguyễn Đình Đức

Viện Chiến lược và Chính sách tài chính

(Theo Tạp chí Kinh tế và Dự báo, số 01, tháng 01/2025)

[1] Khi tính theo giá hiện hành

[2] https://data.worldbank.org/indicator/NE.CON.GOVT.KD.ZG?end=2022&locations=VN&start=2011

[3] Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội quý IV và năm 2023, Tổng cục thống kê

[4] Infocus Mekong Research (IFM), Báo cáo Chỉ số người tiêu dùng của IFM, tháng 01/2024. Khảo sát 1.026 người qua điện thoại di động. Chỉ số này dựa trên 11 nội dung chi của người tiêu dùng, xét theo chi tiêu "nhiều hơn - bằng - ít hơn" so với kỳ trước.

[5] Theo Tổng cục Thống kê, năm 2023, thu nhập bình quân lao động là 7,1 triệu đồng/tháng, tăng 6,9%, tương ứng tăng 459 nghìn đồng so với năm trước.