Nếu như trước đây, nghề đòi nợ được nhắc đến như một nghề nhạy cảm cùng hình ảnh những gương mặt giang hồ bặm trợn tay lăm lăm vũ khí thì giờ đây, đòi nợ đã trở thành một nghề được pháp luật công nhận và bảo hộ, hình ảnh những nhân viên đòi nợ xách cặp táp, tay cầm hồ sơ đã không còn xa lạ với nhiều người. Nghị định 104/2007/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 14/6/2007 đã tạo ra khung pháp lý cho ngành đòi nợ thuê, cùng với đó là sự thừa nhận của cộng đồng về sự cần thiết của loại hình kinh doanh này.

Một ngày theo chân Hưng Thịnh

Chúng tôi theo chân cựu quân nhân Mai Đăng Hưng – Giám đốc Công ty cổ phần Dịch vụ đòi nợ Hưng Thịnh và các cộng sự của anh vượt chặng đường dài từ TP. HCM ngược lên vùng đất xa xôi thuộc huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng. Đây chính là nơi con nợ ôm số tiền 485 triệu của chủ nợ sống ung dung suốt 5 năm trời mặc cho chủ nợ khốn khổ đủ đường vẫn không lấy lại được.

Khi chúng tôi vừa tới nơi, hàng xóm của con nợ bức xúc cho hay: “Gia đình này trước đây nuôi bò sữa, thuê một người về chăn bò suốt 5 năm trời, giữ chứng minh nhân dân của người ta rồi sau đó đuổi thẳng, lấy lý do là đã bao chi phí ăn ở nên không trả một đồng tiền công nào, họ đang sở hữu một lô đất lớn tại Vũng Sình, có vườn cà phê và nuôi gà công nghiệp…” Từ đó, công ty càng khẳng định chắc chắn hơn về khả năng chi trả của con nợ và chuẩn bị trước mọi kế hoạch làm việc. Anh Mai Đăng Hưng cho biết, tìm hiểu và điều tra kỹ càng về nhân thân, gia đình, các mối quan hệ làm ăn, đối tác kinh doanh và khả năng tài chính của con nợ là bước vô cùng quan trọng,… càng nắm rõ thì càng dễ gây áp lực, dễ buộc họ trả nợ.

Hồ sơ đã đầy đủ, vướng mắc lớn nhất của vụ này là bà Thành (con nợ) lại đưa ra lý lẽ rằng mình đã dùng miếng đất 4138m2 do cha chuyển nhượng để gán nợ, tuy nhiên các giấy tờ liên quan lại chứng minh rằng bà chỉ viết giấy “cho” ông Quyết em trai bà – chồng cũ của bà Vân (chủ nợ) mảnh đất đó chứ không hề có ký nhận của bà Vân. Sau một hồi đôi co lớn tiếng, thấy mình ngày càng yếu thế bà Thành hẹn lại: “Thôi được rồi, các anh các chị cứ về, khi nào có tiền tôi sẽ trả, tôi cũng chẳng muốn dây dưa làm gì”, chủ nợ ngao ngán: “5 năm trước chị cũng đã nói ra câu này, chị muốn tôi phải đợi mấy chục năm nữa mới chịu trả đây?”

Gặp tình huống đã lường trước, anh Mai Đăng Hưng nhanh chóng chuyển qua “Kế hoạch B” bằng những lời lẽ hợp tình hợp lý khiến con nợ vốn có kinh nghiệm lừa đảo chiếm đoạt tài sản này phải… xanh mặt và bị thuyết phục: “Giấy tờ ghi nợ, bản thống kê tổng số nợ và lãi có chữ ký của chị chúng tôi đều nắm hết ở đây, tài sản hiện tại của gia đình chị chúng tôi cũng đã điều tra kỹ, nếu đưa vụ án này ra tòa chị nghĩ rằng phần bất lợi sẽ thuộc về ai? Chưa kể, mảnh đất hơn 4000m2 chị để lại cho anh Quyết chưa được Nhà nước cấp giấy tờ chứng minh quyền sở hữu, lại đang trong thời gian tranh chấp tại cơ quan chức năng. Thân chủ của chúng tôi chỉ cần trả tiền, còn miếng đất đợi tranh chấp xong gia đình có thể tự giải quyết với nhau, chị kéo dài không chỉ làm mất thời gian hai bên mà lại còn khiến mình thêm mệt mỏi, nợ cuối cùng cũng phải trả”.

Cả đoàn ra về khi đã nắm chắc phần thắng trong tay. Và đúng như dự đoán, chỉ mấy tiếng sau khi chúng tôi về tới Sài Gòn giám đốc Mai Đăng Hưng đã nhận được cuộc điện thoại của bà Thành thông báo sẽ trả trước số tiền lãi 85 triệu đồng trong vòng 3 ngày tới, số nợ gốc sẽ thanh toán ngay sau vụ cà phê này.

Chuyện chỉ người trong nghề mới biết

Bên bàn trà, anh Hưng kể cho chúng tôi nghe về những lần tác nghiệp “gay cấn” của mình. Có lần anh em chúng tôi đi đòi nợ công ty ABC, ban giám đốc công ty niềm nở ra đón nhưng khi cả đội vừa bước vào xưởng thì ngay lập tức bị bảo vệ cùng nhân viên công ty dồn lại, đóng kín các cửa sau đó vác mã tấu ra dọa, có tên còn tự đập chai vào đầu đến chạy máu rồi thách thức chúng tôi. Có lần đi đòi nợ đại gia, để vào được biệt thự của họ anh em phải dùng rất nhiều biện pháp nghiệp vụ mới làm cho chủ nhà chịu mở cửa. Sau một hồi dọa dẫm, chủ nhà gọi điện báo công an 113 tới – một động tác chỉ mang tác dụng “câu giờ” vì chúng tôi làm việc bằng pháp luật, trước khi đến đó chúng tôi cũng đã gửi giấy thông báo làm việc đến cho cơ quan chức năng sở tại. Biết được điều này, chủ nhà ngớ ra vì không còn cách nào khác để trốn tránh...”

Đó chỉ là hai trong số những gian nan, nguy hiểm của nghề đòi nợ thuê mà không phải ai cũng biết. Có những tình huống nếu người bình thường gặp phải có lẽ sẽ thất kinh cả đời thì những người làm công tác đòi nợ luôn phải đối phó hàng ngày, đó cũng là lý do tại sao mức hoa hồng công ty nhận được sau mỗi hợp đồng thành công là từ 15-30%, cũng có khi lên tới 50%.

Trên thực tế có nhiều vụ khi đưa ra pháp luật xử chủ nợ thắng, tuy nhiên con nợ chây ì thì vẫn chây ì, để mặc phán quyết và yêu cầu từ tòa án, chủ nợ tuy thắng kiện nhưng vẫn… méo mặt. Vì thế mà phần lớn hợp đồng công việc đến tay các công ty đòi nợ đều là những khoản nợ khó đòi, rắc rối về mặt pháp lý khiến chủ nợ mất quá nhiều thời gian và công sức theo đuổi, dẫn đến mệt mỏi cả về thể chất lẫn tinh thần, ảnh hưởng đến công việc. Nhờ đến các công ty đòi nợ thuê là phương án khả thi nhất mà càng ngày càng có nhiều người lựa chọn.

Đòi nợ thuê - nghề chịu nhiều tai tiếng

Thời gian qua xuất hiện rất nhiều nhóm đòi nợ thuê tự phát, phần lớn là do các thành phần “xã hội đen” tự thành lập băng nhóm và làm việc theo kiểu cũng rất “giang hồ”. Những hình ảnh con nợ nhận vòng hoa tang, quan tài mỗi sáng thức dậy là điều không còn xa lạ. Hay như sáng mở cửa, gia đình con nợ nhận tới tấp nào xú uế, nào chất thải công nghiệp và chất hóa học tấp thẳng vào nhà. Cũng không ít lần người dân phải chứng kiến cảnh các nhóm côn đồ vác mã tấu xông thẳng vào nhà con nợ, rồi cũng có trường hợp chủ nợ mất hồn vì bị những nhóm giang hồ quay lại… đòi nợ chính mình. Tất cả những ví dụ trên đây đã vô hình trung tạo nên một cái nhìn không mấy thiện cảm của xã hội về nghề đòi nợ thuê, kéo theo đó là ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của các công ty đòi nợ đúng pháp luật.

Hiện tại, Hưng Thịnh cùng các công ty đòi nợ thuê hợp pháp khác đang hoạt động dưới sự quản lý trực tiếp của Phòng PC64 thuộc Công an TP. HCM. Các quy định của chính phủ về ngành đòi nợ thuê cũng ngày càng khẳng định vai trò và tầm quan trọng của nó đối với sự phát triển kinh tế đất nước.

Được Nhà nước tạo điều kiện, pháp luật bảo trợ, tương lai của ngành đòi nợ thuê ngày càng rộng mở, xã hội hình thành ngành nghề mới là cơ hội cho các cử nhân luật, cũng như những ai có khả năng và am hiểu luật pháp có thêm công ăn việc làm. Thiết nghĩ, một hệ thống pháp lý chi tiết và chặt chẽ hơn nữa sẽ là điều kiện tốt nhất để ngành đòi nợ thuê phát huy hết tiềm năng của mình, khai tác tối đa nguồn nhân lực có trình độ nghiệp vụ cao, để tương lai, đòi nợ không còn là nghề bị nhắc đến cùng hai từ “nhạy cảm”./.