Đó là giải pháp được đưa ra nhằm tháo gỡ khó khăn trong hoạt động lưu thông, kết nối tiêu thụ hàng hóa tại thị trường trong nước và xuất khẩu tại Hội nghị “Kết nối cung cầu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế” do Bộ Công Thương phối hợp với Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh tổ chức vào sáng nay (ngày 5/10).

Toàn cảnh hội nghị

Đại dịch ảnh hưởng đến hoạt động cung - cầu, làm đứt gãy chuỗi cung ứng

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh, từ đầu năm 2021 đến nay, đại dịch Covid-19 đã lan rộng với những diễn biến phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất kinh doanh và tiêu thụ sản phẩm, đặc biệt là tiêu thụ nông sản đến vụ thu hoạch cả trong và ngoài nước.

Không chỉ vậy, đại dịch còn làm ảnh hưởng đến hoạt động cung - cầu, làm đứt gãy chuỗi cung ứng do thiếu nguồn lao động thu hoạch, chế biến và sản xuất; làm hạn chế việc lưu thông, vận chuyển hàng hóa giữa các địa phương…

TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Chiến lược thương hiệu và cạnh tranh cho biết thêm, nếu như năm ngoái, Việt Nam được đánh giá là “ngôi sao sáng” khi GDP tăng trưởng đến 2,9% trong khi cả thế giới tăng trưởng âm thì quý III/2021, tăng trưởng cả nước giảm 6,17% so với cùng kỳ năm trước.

Trong tháng 8, 9/2021, các chỉ số đều giảm đi, như: sản xuất công nghiệp, dịch vụ, tiêu dùng, bán lẻ; trong khi đó, số doanh nghiệp phải rút lui khỏi thị trường tăng lên. Nguyên nhân là do, dịch Covid-19 đã gây ảnh hưởng lớn đến trung tâm kinh tế, trung tâm công nghiệp lớn của Việt Nam như: Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Dương, TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh Đông Nam Bộ…, gây đứt gãy chuỗi cung ứng.

Chia sẻ về những tác động của đại dịch Covid-19 đến chuỗi cung ứng, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương nhận định, dịch bệnh diễn biến phức tạp tại nhiều quốc gia trên thế giới đã làm ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng hàng hóa ở cả hai chiều cung - cầu.

Ở giai đoạn đầu của dịch bệnh, bên cạnh vấn đề suy giảm tổng cầu, các doanh nghiệp cũng phải đối mặt với vấn đề thiếu nguồn cung, bao gồm cả đầu vào nguyên liệu thô và nhân công không đủ đáp ứng. Một số ngành công nghiệp chế biến chịu tác động mạnh như: ngành dệt may, da giày do đứt gãy chuỗi cung ứng nguyên liệu đầu vào, cầu vào giảm mạnh và xuất khẩu giảm sút nghiêm trọng, đặc biệt là xuất khẩu tới các thị trường truyền thống như Mỹ, EU…

Trên thế giới, dịch bệnh đã làm ảnh hưởng đến vận tải toàn cầu, đẩy chi phí vận tải biển tăng cao kỷ lục, gây ra hiện tượng mất cân bằng vỏ container…

Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cho rằng, sự lây lan của Covid-19 đã và đang làm gián đoạn phương pháp vận hành chuỗi cung ứng toàn cầu khiến doanh nghiệp khó mô hình hóa và đánh giá rủi ro.

Ở trong nước, dịch bệnh bùng phát khiến các địa phương đẩy mạnh áp dụng các biện pháp hạn chế đi lại, hạn chế lưu thông. Tuy nhiên, thời gian qua, ở một số địa phương có những biện pháp chống dịch cực đoan, thái quá đã gây ảnh hưởng mạnh đến chuỗi cung ứng.

Ví dụ như, Chính phủ đã ra văn bản cho phép tất cả hàng hoá được lưu thông, trừ hàng cấm. Song nhiều địa phương như Cần Thơ đòi hỏi khi xe đi qua địa phương phải sang tải hoặc đổi tài xế. Bên cạnh đó, Chính phủ cũng nhấn mạnh việc tài xế chỉ cần có test nhanh hoặc xét nghiệm PCR âm tính trong 72 giờ là được lưu thông, song một số địa phương như Quảng Ninh bắt buộc tài xế phải có test PCR trong 48 tiếng mới cho xe đi qua.

Cần phối hợp nhiều giải pháp về xúc tiến thương mại, công nghệ số

Theo ông Trần Thanh Hải, Covid-19 là phép thử mạnh với sức chống chịu của nền kinh tế và doanh nghiệp. Rõ ràng, chuỗi cung ứng trên mọi quốc gia, kể cả Việt Nam và trên mọi ngành kinh tế đều chịu ảnh hưởng nghiêm trọng. Vì vậy, doanh nghiệp cần nhận thức sâu sắc về vai trò của hoạt động logistics và quản lý chuỗi cung ứng đối với sự sống còn của doanh nghiệp.

Phát biểu tại Hội nghị, bà Nguyễn Thị Minh Huyền, Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cho rằng, trong giai đoạn phục hồi kinh tế, việc kết hợp phương thức phân phối hiện đại - thương mại điện tử và phương thức phân phối truyền thống là giải pháp tất yếu căn cơ cho hoạt động kết nối cung cầu, đảm bảo lưu thông hàng hóa, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Trong khi đó, nhấn mạnh về vai trò, ý nghĩa, sự cần thiết của công tác xúc tiến thương mại trong việc kết nối tiêu thụ nông sản, theo ông Hoàng Minh Chiến, Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, sắp tới, Cục dự kiến sẽ tổ chức 60 phiên tư vấn về các thị trường, khu vực thị trường xuất khẩu, mục tiêu hỗ trợ tối thiểu 600 lượt doanh nghiệp, hợp tác xã tiếp cận thông tin; Tổ chức các Hội nghị kết nối tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp theo từng khu vực/ theo nhóm ngành hàng (trực tiếp kết hợp trực tuyến); Quảng bá chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu tập thể trên các kênh truyền thông trong nước và quốc tế…

Liên quan đến giải pháp đẩy mạnh tiêu thụ nông sản qua kênh thương mại điện tử, Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử cho biết thêm, các chương trình hỗ trợ địa phương phát triển thương mại điện tử, đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm địa phương, sản phẩm Việt uy tín qua thương mại điện tử, qua Gian hàng Việt trực tuyến quốc gia đã được triển khai mạnh mẽ từ năm 2020. Trong 9 tháng đầu năm 2021, Cục Thương mại điện tử đã hỗ trợ thành công gần 20 địa phương cả nước tiêu thụ sản phẩm địa phương nói chung, nông sản tới vụ nói riêng qua việc phương thức phân phối kết hợp online - offline.

Trong khi đó, TS. Võ Trí Thành chỉ ra, thời gian qua, những hỗ trợ của Nhà nước có nhiều điểm tương đồng với thế giới như: diện hỗ trợ rộng, cách thức hỗ trợ nhiều, song quy mô hỗ trợ còn khá khiêm tốn so với mức trung bình của thế giới. Vì vậy, trong thời gian tới, dù với hình thức nào thì những chính sách, gói hỗ trợ doanh nghiệp sắp tới cần quy mô đủ lớn, thời gian đủ dài, quyết định đủ nhanh mới có thể kịp thời phục hồi sản xuất, kinh doanh cho doanh nghiệp.

Về phía Bộ Công Thương, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải khẳng định, Bộ Công Thương cam kết tạo điều kiện thuận lợi tối đa về cơ chế trong phạm vi chức năng, thẩm quyền của mình để hỗ trợ kết nối tiêu thụ trong nước cũng như xuất khẩu các mặt hàng, nhất là nông sản các địa phương trong vùng dịch. Đồng thời, sẽ báo cáo, kiến nghị Chính phủ với những kiến nghị vượt thẩm quyền của Bộ./.