10 nhóm mặt hàng xuất khẩu trên 1 tỷ USD

Báo cáo tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường cho biết, GDP khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản năm 2017 tăng 2,9%. Kết quả này là nhờ sự nỗ lực của ngành trong bối cảnh biến đổi khí hậu, thiên tai, bão lũ xảy ra liên tiếp. Việc chuyển mạnh cơ cấu sản phẩm theo hướng tăng tỷ trọng các ngành hàng, sản phẩm có lợi thế và thị trường thuận lợi là các yếu tố tạo nên thành công của ngành. Các địa phương đã chuyển gần 186.000 ha đất lúa kém hiệu quả sang các loại rau, màu, cây ăn quả và nuôi trồng thủy sản.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại Hội nghị

“Thị trường tiêu thụ nông sản ngày càng được mở rộng, trong đó, tổng kim ngạch xuất khẩu đạt trên 36 tỷ USD, cao nhất từ trước tới nay và tăng tới 13% so với năm 2016. Trong đó, nhiều mặt hàng tăng trưởng xuất khẩu rất mạnh như rau quả tăng trên 40%, cao su tăng trên 35%, tôm tăng 22%...Năm qua Bộ cũng triển khai chủ trương của Chính phủ về thúc đẩy nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch…”, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nói.

Bên cạnh những kết quả đạt được, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cũng nêu lên một số tồn tại của Ngành, như: cơ cấu lại nông nghiệp chưa đạt kết quả đồng đều, có địa phương còn lúng túng và kết quả chưa rõ ràng. Năng suất lao động thấp, hiệu quả sản xuất và thu nhập của nông dân cải thiện chậm. Dù tình trạng biến đổi khí hậu và thiên tai xảy ra ngày càng nhiều, nhưng vẫn có địa phương chủ quan, thiếu quyết liệt trong công tác phòng, chống thiên tai nên thiệt hại lớn, ảnh hưởng đến sự phát triển của Ngành. Trong khi đó, công nghiệp chế biến chậm phát triển; công tác nghiên cứu, dự báo thị trường còn bất cập nên xảy ra tình trạng cung vượt cầu đối với một số sản phẩm như thịt lợn, dưa hấu. Ngành còn gặp thách thức như việc EU rút “thẻ vàng” đối với hàng thủy sản xuất khẩu của Việt Nam. Tình trạng vi phạm quy định về an toàn thực phẩm, phá rừng, khai thác thủy sản trái phép vẫn còn diễn ra ở nhiều nơi.

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá báo cáo tổng kết của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã nhìn thẳng sự thật, nói cả thành tích và tồn tại, hạn chế. Khẳng định Đảng, Nhà nước luôn quan tâm đến nông nghiệp, nông thôn, nông dân, Thủ tướng nhấn mạnh vai trò, đóng góp của ngành đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Năm 2017, GDP toàn Ngành tăng 2,9%, đóng góp 0,44 điểm phần trăm vào mức tăng trưởng GDP cả nước. Một số lĩnh vực rất thành công, như lần đầu tiên kim ngạch xuất khẩu rau, củ quả đã vượt cả lúa gạo, dầu thô. Thặng dư thương mại trong nông nghiệp đạt 8,55 tỷ USD. Có 10 nhóm mặt hàng xuất khẩu trên 1 tỷ USD. Ngành đã tích cực tham gia công tác phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai trong bối cảnh năm 2017 có nhiều đợt bão lũ.

“được mùa rớt giá” vẫn còn là nỗi lo

Biểu dương nỗ lực của ngành Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Thủ tướng nhắc lại câu “mà báo chí gần đây nói nhiều, là đừng ngủ quên trên vòng quyệt quế”, thành tích trên chỉ mới là bước đầu, chúng ta còn nhiều bất cập. Tái cơ cấu nông nghiệp chưa mạnh mẽ. Trồng trọt theo thói quen còn phổ biến ở nông thôn. Vi phạm trong nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản còn lớn. Năng suất lao động còn thấp, kéo theo năng suất lao động của đất nước xuống thấp.

“Nông nghiệp chỉ chiếm 16% trong cơ cấu GDP, lao động chiếm trên 42%, nhưng người dân sống ở nông thôn đến 70%. Đây là bài toán đau đầu của các ngành, các cấp. Anh có thể chuyển dịch cơ cấu kinh tế tốt, nhưng cơ cấu lao động là vấn đề lớn hiện nay, chúng ta chưa giải quyết được”, Thủ tướng nói.

Bên cạnh đó, tình trạng “được mùa rớt giá” vẫn còn là nỗi lo. Đời sống của một bộ phận không nhỏ nông dân, nhất là ở vùng sâu vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn khó khăn. Hệ thống thủy lợi xuống cấp. Doanh nghiệp nông nghiệp có tiến bộ đáng mừng nhưng còn ít, chỉ chiếm 1% số lượng doanh nghiệp cả nước. Một số địa phương còn lơ là chỉ đạo phát triển nông nghiệp, nông thôn.

“Làm sao mà khiếu kiện ở nông thôn còn nhiều như thế, các đồng chí phải suy nghĩ, có đối thoại với dân không. Nguyên nhân gì? Chúng ta phải tự hỏi cái này, tự hỏi chúng ta, chứ không phải tự hỏi người dân đâu” Thủ tướng nói.

"Đừng để tình trạng lòng dân không yên ở nông thôn”, Thủ tướng cũng nhấn mạnh.

Năm 2018, xuất khẩu đạt cán mốc 40 tỷ USD

Định hướng nhiệm vụ năm qua 2018, Thủ tướng yêu cầu phải tạo chuyển biến rõ nét hơn, thực chất hơn trong cơ cấu lại ngành nông nghiệp và nhắc lại con số, chỉ tiêu cụ thể đối với ngành nông nghiệp mà Hội nghị Chính phủ với địa phương cuối năm 2017 đã “chốt” như tăng trưởng khu vực nông nghiệp đạt 3%. Xuất khẩu phải đạt khoảng 40 tỷ USD, Thủ tướng nêu rõ, chứ không phải 38 tỷ USD mà báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đưa ra hôm nay.

Để thực hiện thành công kế hoạch năm 2018, Thủ tướng yêu cầu ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các địa phương ngay từ đầu năm tổ chức triển khai đồng bộ các nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, nhất là Nghị quyết 01 với phương châm 10 chữ: Kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, hiệu quả.

Theo đó, các địa phương và ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phải xây dựng hệ thống chỉ tiêu cụ thể để phục vụ hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành của toàn ngành. Thủ tướng yêu cầu: “phải biến từ định hướng thành bảng số liệu cụ thể trong chỉ đạo, chứ không phải chỉ nói chung chung, trên cơ sở đó để đánh giá việc hoàn thành nhiệm vụ hay không”.

Đồng thời, phải quan tâm xử lý đồng bộ một bước những vấn đề bức xúc mà nông nghiệp, nông thôn đặt ra, như vấn đề “nước, phân, cần, giống”. Đầu vào nông nghiệp phải quản lý tốt, nâng cấp tốt, không để tình trạng phân bón giả tràn lan. Đầu ra là thị trường và tổ chức sản xuất phải đặc biệt quan tâm. Môi trường nông thôn phải được chú trọng khi mà mỗi năm, ở nông thôn có 13 triệu tấn rác.

“Trong nông nghiệp, nông thôn, thì vấn đề vào cuộc của tất cả các cấp, các ngành, địa phương rất quan trọng, không thì chủ trương nằm trên giấy. Chính phủ hành động, thì Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các sở, viện, trường cũng phải hành động” Thủ tướng nói.

Đổi mới tư duy, tổ chức lại sản xuất nông nghiệp theo hướng phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch, thông minh. Phải tạo chuyển biến rõ nét và thực chất hơn nữa cơ cấu lại ngành gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng. Đông thời, nhân rộng những mô hình sáng tạo, cách làm hay của nhiều địa phương, doanh nghiệp và nông dân như mô hình hội quán ở Đồng Tháp, tích tụ ruộng đất, thu hút đầu tư doanh nghiệp, ứng dụng công nghệ cao ở các tỉnh Hà Nam, Thái Bình, Long An, An Giang... Quyết liệt ngăn chặn việc khai thác hải sản trái phép, không khai báo, không quản lý, nỗ lực thoát “thẻ vàng” của EU đối với thủy sản trong năm 2018. Thực hiện nghiêm chủ trương đóng cửa rừng tự nhiên, quản lý chặt chẽ hơn nữa việc đổi đất rừng sang các mục đích sử dụng khác.

Ngoài ra, Thủ tướng cũng yêu cầu, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần tăng cường cải cách hành chính, cải cách thể chế, cải thiện môi trường đầu tư trong nông nghiệp, phải sát dân, sát cơ sở hơn.

“Các ông nông nghiệp phải quần xắn móng lợn, lội ruộng với nông dân, hỏi lão nông tri điền làm gì để mình biết, chứ không phải mình nghiên cứu giấy tờ suốt. Năm 2018, Bộ phải bãi bỏ và sửa thêm 59 điều kiện kinh doanh để đạt mục tiêu bãi bỏ 50% thủ tục theo Nghị quyết 19.Hiện, Bộ đang có 7.698 dòng hàng phải kiểm tra chuyên ngành, cần cắt giảm 50% để đạt con số 3.849 dòng hàng phải kiểm tra thủ tục chuyên ngành hàng hóa xuất nhập khẩu”, Thủ tướng nói.

Tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết ngành Nông nghiệp sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ban ngành của Trung ương, các tỉnh, thành phố, các thành phần kinh tế, các hợp tác xã và bà con nông dân triển khai bằng các giải pháp cụ thể, đặc biệt khắc phục những bất cập còn tồn tại của ngành Nông nghiệp hiện nay, thực hiện thành công các mục tiêu trong năm 2018 mà Chính phủ đã giao cho Ngành./.