Giới thiệu Tạp chí Kinh tế và Dự báo số 01+02/2023 (827+828)

Năm mới 2023 là năm đánh dấu cột mốc 55 năm hình thành và phát triển của Tạp chí Kinh tế và Dự báo. 55 năm qua, dù còn nhiều khó khăn, nhưng với sự nỗ lực và quyết tâm, Tạp chí đã có những bước trưởng thành vượt bậc, ngày càng nâng cao uy tín và vị thế của mình, trở thành diễn đàn cho các nhà khoa học, các nhà hoạch định chính sách trao đổi những vấn đề nóng, thời sự về kinh tế - xã hội, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị của ngành Kế hoạch và Đầu tư. Nhân dip này, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũngthư chúc mừng toàn thể cán bộ, biên tập viên, cộng tác viên và bạn đọc Tạp chí Kinh tế và Dự báo.

Trong năm 2022, kinh tế thế giới có nhiều bất định, khó lường, đã tác động mạnh tới kinh tế trong nước. Vượt qua khó khăn, thách thức, kinh tế nước ta đã đạt được nhiều thành quả đáng khích lệ, tạo thế và lực cho đất nước phát triển nhanh và bền vững trong năm 2023 và những năm tiếp theo. Trong không khí đón chào năm mới 2023, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương đã có cuộc trò chuyện với phóng viên Tạp chí Kinh tế và Dự báo xung quanh những điểm sáng của nền kinh tế năm 2022 và dự cảm về nền kinh tế năm 2023. Mời quý vị đón đọc!

Luật Hợp tác xã hiện hành được Quốc hội thông qua từ năm 2012 đã bước đầu tiệm cận gần hơn với xu hướng phát triển hợp tác xã (HTX) trên thế giới, tạo cơ sở pháp lý cho thành lập nhiều HTX kiểu mới. Tuy nhiên, sau 10 năm triển khai thực hiện, Luật Hợp tác xã năm 2012 đã bộc lộ nhiều tồn tại, hạn chế cần được nghiên cứu, sửa đổi, hoàn thiện để phù hợp hơn với thực tiễn. Qua bài viết “Luật Hợp tác xã (sửa đổi) - Đòn bẩy phát triển kinh tế hợp tác”, tác giả Chu Thị Vinh đưa ra một số bất cập của Luật Hợp tác xã năm 2012 và một số điểm mới trong dự thảo Luật Hợp tác xã sửa đổi.

Xói mòn cơ sở thuế được hiểu là việc cơ sở thuế bị dịch chuyển từ nơi này sang nơi khác với mục đích tối thiểu hóa chi phí thuế của người nộp thuế (NNT), đặc biệt là các công ty đa quốc gia, nhóm NNT có điều kiện và động cơ thực hiện các hành vi này. Các hành vi gây xói mòn cơ sở thuế ngày càng phổ biến và độ phức tạp cao, dẫn đến khó khăn trong công tác quản lý. Mặc dù các cơ quan quản lý nhà nước đã và đang nỗ lực để hoàn thiện thể chế, tổ chức phối hợp trong thực hiện quản lý và kiểm soát các hành vi này, nhưng kết quả đạt được còn thấp. Bài viết “Chống xói mòn cơ sở thuế ở Việt Nam” của tác giả Nguyễn Thùy Trang đưa ra những vấn đề lý luận cơ bản về cơ sở thuế và xói mòn cơ sở thuế, đánh giá chung thực trạng xói mòn cơ sở thuế và thực trạng chống xói mòn cơ sở thuế ở Việt Nam, từ đó đưa ra một số giải giáp cơ bản nhằm chống xói mòn cơ sở thuế ở Việt Nam trong thời gian tới.

Phát triển các vùng kinh tế - xã hội là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước trong nhiều thập niên qua. Trong bối cảnh thực hiện đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, việc tìm kiếm những không gian phát triển ở cấp vùng, cụm vùng và tiểu vùng sẽ giúp tạo thêm động lực cho phát triển vùng. Trong khi đó, nhiều vấn đề mới (như thích ứng với biến đổi khí hậu…) khó hoặc không thể được thực hiện hiệu quả ở cấp tỉnh, thành phố. Theo đó, hoàn thiện thể chế liên kết vùng kinh tế - xã hội có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Bài viết “Giải pháp hoàn thiện thể chế liên kết vùng kinh tế - xã hội” của nhóm tác giả Trần Thị Hồng Minh, Nguyễn Anh Dương, Nguyễn Hoàng Kim Ngân tập trung phân tích thực trạng thể chế liên kết vùng kinh tế - xã hội ở Việt Nam trong thời gian qua, trên cơ sở đó đề xuất kiến nghị cho giai đoạn đến năm 2030.

Thế giới vừa trải qua năm 2022 nhiều biến động và bước vào năm mới 2023 với một loạt thách thức, khó khăn. Trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc diễn ra gay gắt, xu hướng quan hệ quốc tế thay đổi mạnh, kinh tế thế giới suy yếu, Cách mạng công nghiệp 4.0 tác động sâu sắc đến mọi quốc gia và lĩnh vực đời sống, xã hội…, tiến trình toàn cầu hóa đang chững lại và có bước điều chỉnh đáng kể. Với Việt Nam, việc tham gia tiến trình toàn cầu hóa, khu vực hóa tiếp tục đặt nước ta trước cơ hội phát triển và cả những thách thức kinh tế, đối ngoại, văn hóa, an ninh ngày càng gay gắt hơn. Qua bài viết “Nhận diện toàn cầu hóa và những cơ hội, thách thức đặt ra với Việt Nam”, tác giả Nguyễn Quốc Trường nhận diện xu thế toàn cầu hóa, cũng như những cơ hội thách thức của Việt Nam hiện nay có thể sẽ phải đối mặt trong thời gian tới.

Năm 2022, kinh tế thế giới đối mặt với nhiều thách thức, các nền kinh tế hàng đầu phải chống chọi với nhiều khó khăn, gây ảnh hưởng không thuận lợi cho tất cả các quốc gia có độ mở kinh tế lớn. Mặc dù vậy, Việt Nam vẫn được đánh giá là một “điểm sáng” trong “bức tranh kinh tế tối màu” của thế giới với những con số “kỷ lục” đạt được so với nhiều năm trước đây. Bài viết “Tăng trưởng kinh tế Việt Nam: Bức tranh năm 2022 và định hướng năm 2023” của nhóm tác giả Ngô Thắng Lợi, Bùi Đức Tuân đi sâu nhận diện và đánh giá những thành tố tạo nên thành quả tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm 2022 và phát hiện những gì còn đang là rào cản trong quá trình thực hiện những bứt phá phát triển, làm cơ sở luận cứ cho một số định hướng và giải pháp tăng trưởng kinh tế năm 2023.

Năm 2022, nhờ triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp chính sách tài khóa, tiền tệ và các chính sách vĩ mô khác đã góp phần quan trọng thúc đẩy phục hồi nhanh phát triển kinh tế - xã hội, kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ người dân, doanh nghiệp khôi phục hoạt động sản xuất, kinh doanh. Tuy năm 2023, chính sách tài khóa, tiền tệ sẽ đối mặt trước không ít sức ép, thách thức, nhưng với sự quyết liệt, chủ động, tích cực, sáng tạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong chỉ đạo, điều hành triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, chính sách tài khóa, tiền tệ trong năm 2023 sẽ phát huy vai trò quan trọng trong thúc đẩy nền kinh tế tiếp tục phát triển và phục hồi tích cực, bền vững. Qua bài viết “Chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ cho phục hồi và tăng trưởng kinh tế bền vững năm 2022”, tác giả Nguyễn Thế Ngân sẽ làm rõ hơn những nội dung trên.

Cùng với đó, trong số này, Tạp chí còn có nhiều bài viết của các chuyên gia, nhà khoa học phân tích các vấn đề nổi bật trong thời gian qua sẽ đem đến cho bạn đọc thông tin tham khảo hữu ích./.

MỤC LỤC

 Thư chúc mừng của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng

Trần Quốc Phương: Những thành quả năm 2022 tạo thế và lực cho đất nước phát triển nhanh và bền vững trong năm 2023

TỪ CHÍNH SÁCH ĐẾN CUỘC SỐNG

Chu Thị Vinh: Luật Hợp tác xã (sửa đổi) - Đòn bẩy phát triển kinh tế hợp tác

Nguyễn Thùy Trang: Chống xói mòn cơ sở thuế ở Việt Nam

PHÂN TÍCH - NHẬN ĐỊNH - DỰ BÁO

Trần Hồng Quang: Về một số điểm nhấn, điểm mới trong Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050

Trần Thị Hồng Minh, Nguyễn Anh Dương, Nguyễn Hoàng Kim Ngân: Giải pháp hoàn thiện thể chế liên kết vùng kinh tế - xã hội

Nguyễn Quốc Trường: Nhận diện toàn cầu hóa và những cơ hội, thách thức đặt ra với Việt Nam

Ngô Thắng Lợi, Bùi Đức Tuân: Tăng trưởng kinh tế Việt Nam: Bức tranh năm 2022 và định hướng năm 2023

Phan Đức Hiếu: Chính sách hỗ trợ doanh nghiệp: Bài học kinh nghiệm từ hoạt động của Quốc hội trong chống dịch Covid-19 và phục hồi, phát triển kinh tế

Nguyễn Thế Ngân: Chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ cho phục hồi và tăng trưởng kinh tế bền vững năm 2022

Nguyễn Mại: FDI năm 2022 - Chất lượng cao hơn

Nguyễn Bích Lâm: Đôi nét về bức tranh lạm phát năm 2022, dự báo lạm phát năm 2023

Cấn Văn Lực: Thách thức cho bài toán tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong năm 2023

Trần Toàn Thắng, Nguyễn Đoan Trang: Bức tranh kinh tế thế giới năm 2022 và triển vọng năm 2023

Nguyễn Minh Thảo: Để thúc đẩy cải cách môi trường kinh doanh, củng cố niềm tin cho doanh nghiệp

Lê Duy Bình: Thu hẹp khu vực phi chính thức trong kinh tế tư nhân

NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI

Nguyễn Tiến Hiệp: Phác họa bức tranh kinh tế Việt Nam năm 2045

Võ Hữu Phước: Phát triển kinh tế tuần hoàn hướng tới phát triển bền vững

Nguyễn Thị Hương Giang, Lê Như Quỳnh, Nguyễn Thị Nguyệt: Gợi ý một số chính sách nhằm phát triển kinh tế không tiếp xúc tại Việt Nam

Nguyễn Ngọc Trung: Nền kinh tế chia sẻ ở Việt Nam hiện nay và một số đề xuất trong thời gian tới

Trần Ngọc Mai: Môi trường thu hút FDI hướng đến phát triển kinh tế bền vững tại Việt Nam giai đoạn hậu Covid-19

Nguyễn Thanh Vân: Đẩy mạnh thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam hậu đại dịch Covid-19

Trương Quốc Cường, Hoàng Quang Dũng: Hiệu quả nguồn nhân lực tại các ngân hàng thương mại và một số khuyến nghị

Nguyễn Đức Dương: Cơ chế chính sách phát triển năng lượng tái tạo ở Việt Nam

Lê Thị Kim Triệu: Ngành nông nghiệp Việt Nam trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0

Lê Quốc Cường: Xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam theo hướng bền vững: Thực trạng và một số giải pháp

Trần Thị Bảo Khanh: Xu hướng lao động, việc làm trong điều kiện Việt Nam thực hiện CPTPP và EVFTA

Nguyễn Thị Minh Huệ: Những khó khăn, thách thức trong thu và nộp thuế từ hoạt động thương mại điện tử

Nguyễn Văn Hùng: Thực trạng hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp tư nhân tại Việt Nam

Phan Văn Cương, Đặng Đức Thắng: Vai trò của ngân hàng chính sách xã hội trong việc cung cấp dịch vụ tín dụng vi mô phục vụ giảm nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Phạm Mạnh Hùng, Đặng Diệu Hường: Phát triển ứng dụng ngân hàng số đối với khách hàng doanh nghiệp: Kinh nghiệm từ Ngân hàng TMCP Quân đội Chi nhánh Sở giao dịch 1

Nguyễn Thị Bầu: Phát triển dịch vụ thẻ tại Vietinbank chi nhánh Thanh Xuân

Nguyễn Thị Kim Nguyên: Nhân lực ngành kỹ thuật - công nghệ: Thực trạng và một số giải pháp trong thời gian tới

Bùi Sỹ Luân: Nâng cao hiệu quả cổ phần hóa các doanh nghiệp quân đội trong thời gian tới

Hoàng Hương Trà My: Một số vấn đề đặt ra trong xây dựng định mức phân bổ dự toán chi ngân sách quốc phòng hiện nay

NHÌN RA THẾ GIỚI

Hoàng Triều Hoa: Tái chế rác thải ở một số quốc gia trên thế giới và bài học cho Việt Nam

KINH TẾ NGÀNH - LÃNH THỔ

Nguyễn Thị Hạnh: Phát triển kết cấu hạ tầng logistics của tam giác kinh tế Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh

Nguyễn Thị Thu Huyền, Nguyễn Thị Thúy Linh: Phát triển hạ tầng thủy lợi, cấp thoát nước tỉnh Phú Thọ

Đỗ Văn Hai, Lê Sỹ Cương: Bảo đảm an sinh xã hội qua cung cấp các dịch vụ xã hội cơ bản ở tỉnh Ninh Bình: Thực trạng và giải pháp

Nguyễn Thị Thúy Vinh: Giải pháp nhân lực thúc đẩy phát triển tỉnh Nghệ An

Đỗ Văn Nhân: Phát triển du lịch tỉnh Quảng Bình trong và sau dịch Covid-19

Bùi Thiện Đức Thịnh: Phát triển du lịch cộng đồng: Kinh nghiệm một số địa phương và bài học cho tỉnh Quảng Nam

Nguyễn Văn Nguyện, Dương Văn Lợi: Đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công các dự án đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn tỉnh Trà Vinh

Nguyễn Thị Thanh Trà: Thu hút vốn đầu tư từ các doanh nghiệp ngoài nhà nước phát triển kinh tế tỉnh Bình Định

IN THIS ISSUE

 Congratulation letter from Minister of Planning and Investment Nguyen Chi Dung

Tran Quoc Phuong: The achievements in 2022 create the position and force for the country to develop quickly and sustainably in 2023

FROM POLICY TO PRACTICE

Chu Thi Vinh: Law on Cooperatives (amended) - A catalyst for the development of cooperative economy

Nguyen Thuy Trang: Prevention of tax base erosion in Vietnam

ANALYSIS - ASSESSMENT - FORECAST

Tran Hong Quang: New points and highlights of the national master plan for the 2021-2030 period, with a vision to 2050

Tran Thi Hong Minh, Nguyen Anh Duong, Nguyen Hoang Kim Ngan: Solutions to the completion of institution for social-economic regional linkage

Nguyen Quoc Truong: Identifying globalization and its opportunities and challenges for Vietnam

Ngo Thang Loi, Bui Duc Tuan: Vietnam’s economic growth in 2022 and orientation for 2023

Phan Duc Hieu: Policies to support businesses: Lessons from the National Assembly’s activities in the fight against Covid-19 pandemic and economic recovery and development

Nguyen The Ngan: Fiscal and monetary policies supported economic recovery and sustainable growth in 2022

Nguyen Mai: FDI in 2022 with higher quality

Nguyen Bich Lam: A brief overview of the inflation picture in 2022, and inflation forecast in 2023

Can Van Luc: Challenges for Vietnam’s economic growth in 2023

Tran Toan Thang, Nguyen Doan Trang: World economic picture in 2022 and prospects for 2023

Nguyen Minh Thao: To promote business environment reform, strengthen business confidence

Le Duy Binh: Narrowing the informal sector in the private economy

RESEARCH - DISCUSSION

Nguyen Tien Hiep: Sketching a picture of Vietnam’s economy by 2045

Vo Huu Phuoc: Developing circular economy towards sustainable development

Nguyen Thi Huong Giang, Le Nhu Quynh, Nguyen Thi Nguyet: Policies to boost contactless economy in Vietnam

Nguyen Ngoc Trung: Sharing economy in Vietnam and some proposals in the coming time

Tran Ngoc Mai: The environment to attract FDI towards sustainable development of Vietnam’s economy in the post-Covid-19 period

Nguyen Thanh Van: Promoting FDI attraction into Vietnam after the Covid-19 pandemic

Truong Quoc Cuong, Hoang Quang Dung: Efficiency of human resource in commercial banks and some recommendations

Nguyen Duc Duong: Mechanism and policy for renewable energy development in Vietnam

Le Thi Kim Trieu: Vietnam’s agricultural industry in the context of the Fourth industrial revolution

Le Quoc Cuong: Vietnam’s commodity exports towards sustainability: Reality and some solutions

Tran Thi Bao Khanh: Labor and employment trends in Vietnam during the implementation of CPTPP and EVFTA

Nguyen Thi Minh Hue: Difficulties and challenges in tax collection and payment from e-commerce activities

Nguyen Van Hung: Reality of production and business activities of private enterprises in Vietnam

Phan Van Cuong, Dang Duc Thang: The role of Vietnam Bank for Social Policies in providing micro-credit on poverty reduction for ethnic minorities

Pham Manh Hung, Dang Dieu Huong: Developing digital banking applications for corporate customers: Experience from MB Transaction Office No.1

Nguyen Thi Bau: Development of card services at Vietinbank Thanh Xuan branch

Nguyen Thi Kim Nguyen: Human resources in engineering - technology: Current situation and several solutions in the coming time

Bui Sy Luan: Improve the efficiency of equitization of military enterprises in the coming time

Hoang Huong Tra My: Some issues in building norms for allocating expenditures estimates in the defense sector

WORLD OUTLOOK

Hoang Trieu Hoa: Waste recycling in some countries around the world and lessons for Vietnam

SECTORAL - REGIONAL ECONOMY

Nguyen Thi Hanh: Improving logistics infrastructure of the economic triangle Hanoi - Hai Phong - Quang Ninh

Nguyen Thi Thu Huyen, Nguyen Thi Thuy Linh: Development of irrigation, water supply and drainage systems in Phu Tho province

Do Van Hai, Le Sy Cuong: Ensuring social security through the provision of basic social services in Ninh Binh province: Current situation and solutions

Nguyen Thi Thuy Vinh: Human resource solutions to promote the development of Nghe An province

Do Van Nhan: Boosting tourism in Quang Binh province during and after the Covid-19 epidemic

Bui Thien Duc Thinh: Developing community-based tourism: Experiences of some localities and lessons for Quang Nam province

Nguyen Van Nguyen, Duong Van Loi: Speeding up the disbursement of public investment capital for capital construction investment projects in Tra Vinh province

Nguyen Thi Thanh Tra: Attracting investment from non-state owned enterprises to develop Binh Dinh province’s economy