Từ năm 2007, Tỉnh Lâm Đồng đã tiến hành nghiên cứu phục tráng và phát triển chuối Laba và cho trồng trên diện rộng. Hiện nay, chuối Laba Lâm Đồng đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH - CN) công nhận thương hiệu đặc sản, được người dân trong và ngoài tỉnh ưa chuộng.

Chuối tiến vua

Chuối Laba là thứ quả dân dã. Nó dân dã vì chính vị ngon ngọt chân thật giống như người dân quê hồn hậu. Nhưng có mấy ai biết rằng thứ quả mộc mạc, giản dị ấy từng được dâng vua một thủa ? Từ thời Pháp thuộc, tiếng tăm của chuối Laba đã vang xa, theo những chuyến xe ngựa ra tận Huế dâng lên vua, là thức quà quen thuộc sau những bữa ăn nơi thành nội. Thời gian sống ở Đà Lạt, chính vua Bảo Đại - vị vua cuối cùng của triều đình phong kiến Việt Nam, vì thích mùi thơm của chuối Laba mà đã từng yêu cầu dùng chuối Laba làm món tráng miệng sau các bữa cơm chiều.

Thật không có gì là cường điệu khi nói về chuối tiến vua. Chuối tiến vua có dáng thon dài, hơi cong, cuống buồng nhỏ, trái úp úp vào buồng như mảnh trăng lưỡi liềm lấp ló. Khi chín, quả có màu vàng óng mượt mà, một sắc vàng hươm rất dễ chịu và có phần quyến rũ nhất là dưới trời thu. Sắc vàng của lớp vỏ bên ngoài đã “ngon mắt” đến thế, càng ngỡ ngàng hơn khi ta bóc lớp vỏ ấy đi sẽ thấy cả một thiên đường ngọt lành, thơm thảo hiện ra.

Chuối Laba thuộc nhóm chuối Cavendish AAA, hiện có hai dòng chính: Dòng thân trắng và dòng thân tím, cây chuối cao từ 3-3,5 m, mỗi buồng có khoảng từ 10-12 nải, trọng lượng trung bình từ 40-50kg

Trao đổi với PV, Chị Tou Prong Nai Khoan - Trưởng phòng trồng trọt Phòng NN&PT Nông Thôn Huyện Đơn Dương cho biết: Chuối Laba cho thu hoạch quả quanh năm. Ngày nay, người ta ít nhân giống bằng cây con, những hộ gia đình trồng theo quy mô lớn sử dụng cây con bằng cách nuôi cấy mô, đảm bảo sạch bệnh, còn những hộ gia đình trồng ít để ăn thì có thể tách cây con từ cây mẹ, nhưng dù chọn giống bằng cách nào thì hương vị và sản lượng của chúng vẫn như nhau.

Ngày 11/9, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Lâm Đồng đã trao giấy chứng nhận nhãn hiệu tập thể “Chuối Laba đặc sản tỉnh Lâm Đồng”, trên cơ sở nghiệm thu đề tài “Nghiên cứu phục tráng và phát triển chuối Laba đặc sản tỉnh Lâm Đồng”, do UBND huyện Đức Trọng thực hiện.

Từ gần 2 ha chuối Laba năm 2007 khi thực hiện đề tài, đến nay trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng đã mở rộng trồng hơn 350 ha chuối các loại, trong đó có trên 250 ha chuối Laba tại 3 huyện Đức Trọng, Đơn Dương, Lâm Hà và các vùng phụ cận. Nhờ trồng đúng giống chuối Laba cấy mô, chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật đã cho năng suất cao (mật độ trung bình 1.100 cây/ha, năng suất trung bình 38 - 40 kg quả tươi/buồng, sản lượng từ 35 - 40 tấn quả tươi/lứa, một năm trồng cho thu hoạch từ 2 - 3 lứa quả tùy theo mật độ trồng và cách chăm sóc), chất lượng quả tốt, đem lại hiệu quả kinh tế lớn cho nhiều hộ nông dân trồng chuối.

Tìm về Huyện Đơn Dương, địa phương có gần 70ha trồng chuối Laba, chúng tôi được tận mắt chứng kiến thành quả của người dân nơi đây khi khởi nghiệp thành công từ mô hình trồng chuối Laba. Tiếp chúng tôi là anh Trần Nam Phi - Thôn Suối Thông B2, Xã Đa Ròn, Huyện Đơn Dương - Hộ nông dân tiêu biểu của Huyện nhà.

Anh Trần Nam Phi bên vườn chuối Laba

Anh Phi kể, vào năm 2009, sau nhiều năm làm ăn thất bại vì trồng cà chua, bắp cải…, vợ chồng anh quyết định “đoạn tuyệt” với loại cây trồng này để đi tìm hướng sản xuất mới, hiệu quả hơn. Trong lúc loay hoay thì tôi thấy mấy bụi chuối Laba ở bờ rào ra trái rất to. Suy đi tính lại cuối cùng tôi quyết định chuyển 5 sào đất sang trồng loại chuối này. Lúc mới trồng, không chỉ người dân xung quanh mà ngay cả tôi cũng chưa dám nghĩ mình sẽ thành công như hôm nay”- anh Phi chia sẻ.

Anh cho biết thêm, chuối Laba rất phù hợp với vùng đất này. Sau khi bén rễ, cây phát triển rất nhanh, chỉ 8 tháng sau là cho thu hoạch lứa đầu tiên, có những buồng nặng tới 50kg, quả to, căng nhẵn.

Cứ vậy, lớp này nối tiếp lớp khác: 5 tháng tuổi trổ buồng, 3 tháng chuối chín. Khi lứa đầu tiên thu hoạch, một đầu mối chuyên thu mua nông sản ở thị trấn Thạnh Mỹ (Đơn Dương) vào thấy vườn chuối của gia đình anh đã “mê tít”.

Ngay hôm đó, họ làm hợp đồng nhận bao tiêu chuối lâu dài cho gia đình anh Phi với giá 7.000 đồng/kg, số lượng chuối không hạn chế…Thấy hiệu quả kinh tế đem lại rất cao nên chỉ 1 năm sau đó, anh Phi đã mở rộng ra 1ha, nay là 1,5ha và dự tính còn tiếp tục mở rộng hơn nữa trong thời gian tới. Hiện chỉ với 1ha chuối cho thu hoạch, cùng với việc bán cây giống chuối Laba, mỗi năm anh Phi thu về hơn nửa tỷ đồng…

“Trồng chuối lời gấp nhiều lần trồng rau, sản phẩm làm ra đến đâu thương lái cho người vào tự thu hoạch, vận chuyển, vợ chồng tôi chỉ việc đứng nhìn cân, ghi sổ số lượng chuối để hoạch toán tiền”. Hơn nữa theo anh Phi, mỗi gốc chuối laba cho thu hoạch liên tục trong vòng 15năm mới phải trồng lại; kỹ thuật trồng và chăm sóc khá đơn giản, có thể nói là rất nhàn. Chuối laba cũng rất ít sâu bệnh nên người trồng rất ít phải sử dụng và tiếp xúc với các loại thuốc hóa học.

Chuối Laba đã trở thành thương hiệu riêng của vùng đất Lâm Đồng và nức tiếng cả nước và vươn ra cả thị trường quốc tế. Chuối Laba đã được phân phối trên thị trường TP.HCM, và đang mở rộng dần xuống các tỉnh miền Đông, miền Tây Nam Bộ và các tỉnh ven biển miền Trung, là mặt hàng nông sản xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, các nước Trung Đông và đặc biệt là thị trường Australia với giá cao và ổn định. Đây cũng là một trong rất ít sản phẩm nông sản của Việt Nam đã chinh phục được khá nhiều thị trường khó tính trên thế giới.