Tuy nhiên, vượt qua thử thách, Việt Nam vẫn được cộng đồng doanh nghiệp châu Âu khuyến nghị là điểm đến đầu tư hấp dẫn. Để quý còn lại của năm đạt kết quả khả quan, sự quyết liệt, kịp thời trong chỉ đạo, điều hành của Chính phủ là biện pháp quan trọng hàng đầu.

Số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và rút lui khỏi thị trường trong 9 tháng năm 2024 xấp xỉ bằng nhau

Theo Tổng cục Thống kê, trong tháng 9, cả nước có 11,2 nghìn doanh nghiệp thành lập mới, giảm 16,3% so với tháng 8/2024. Tuy nhiên, số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động lại tăng 11,6% so với cùng kỳ năm trước.

Tính chung 9 tháng năm 2024, cả nước có gần 121,9 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, tăng 3,4% so với cùng kỳ năm trước; hơn 61,1 nghìn doanh nghiệp quay trở lại hoạt động (tăng 25,0% so với cùng kỳ năm trước), nâng tổng số doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động trong 9 tháng năm 2024 lên hơn 183 nghìn doanh nghiệp, tăng 9,7% so với cùng kỳ năm 2023. Bình quân một tháng có hơn 20,3 nghìn doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động. Vốn đăng ký bình quân một doanh nghiệp thành lập mới trong 9 tháng năm 2024 đạt 9,5 tỷ đồng, tương đương cùng kỳ năm 2023.

Đáng chú ý, phân theo khu vực kinh tế, trong 9 tháng năm 2024, tỷ lệ doanh nghiệp thành lập mới thuộc khu vực công nghiệp và xây dựng; dịch vụ có sự gia tăng, với tỷ lệ lần lượt là 0,9% và 4,4%; trong khi khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản giảm 5,6% so với cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng gặp nhiều khó khăn khi trong tháng 9 có đến 4.233 doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng kinh doanh có thời hạn, tăng 2,6% so với cùng kỳ năm trước; 7.410 doanh nghiệp ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể, tăng 40,5%; 1.605 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể, tăng 26,8%.

Tính chung 9 tháng năm 2024, số doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn là 86,9 nghìn doanh nghiệp, tăng 14,7% so với cùng kỳ năm trước; gần 61,5 nghìn doanh nghiệp ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể, tăng 33,4%; gần 15,4 nghìn doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể, tăng 18,9%. Bình quân một tháng có 18,2 nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường (Hình).

Hình: Tình hình đăng ký doanh nghiệp

Nguồn: Tổng cục Thống kê

Báo cáo Chỉ số Niềm tin Kinh doanh (BCI) quý III vẫn tăng sau bão Yagi

Báo cáo BCI quý III/2024 vừa được Hiệp hội doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) công bố ngày hôm qua (8/10) cho thấy, chỉ số BCI đã tăng từ 45,1 trong quý III/2023 lên 52,0 trong quý III năm nay. Báo cáo phản ánh tín hiệu tích cực trong tâm lý kinh doanh dù vẫn còn những thách thức kinh tế do hậu quả của bão Yagi và những rào cản trong vận hành doanh nghiệp.

Siêu bão Yagi trong tháng 9 vừa qua đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hạ tầng và nông nghiệp tại miền Bắc Việt Nam. Chính phủ dự báo GDP giảm 0,15% trong năm nay, với tổng thiệt hại ước tính lên tới 1,63 tỷ USD. Tuy nhiên, trong cuộc khảo sát doanh nghiệp gần đây nhất của EuroCham, được thực hiện từ ngày 12/9 đến 25/9, sau khi cơn bão xảy ra, gần một nửa (47,4%) tin rằng, tình hình kinh tế vĩ mô sẽ có sự cải thiện trong quý tới. Thêm vào đó, triển vọng dài hạn vẫn ở mức cao, với 69,3% kỳ vọng về môi trường kinh doanh thuận lợi trong vòng 5 năm tới. Cùng với đó, 67% doanh nghiệp châu Âu khuyến nghị Việt Nam là điểm đến đầu tư hấp dẫn mặc dù vẫn còn một số thách thức nhất định.

Tuy các doanh nghiệp mong muốn khai thác tối đa tiềm năng từ nguồn lao động trong nước và quốc tế, song họ vẫn phải đối mặt với nhiều rào cản trong việc tuyển dụng lao động Việt Nam, bao gồm: thiếu hụt các kỹ năng và kinh nghiệm cần thiết, tỷ lệ nghỉ việc cao và hạn chế trong việc cung cấp nguồn lực đào tạo. Đối với các chuyên gia nước ngoài, những thách thức chủ yếu đến từ quy trình xin visa và giấy phép lao động phức tạp, quy định lao động nghiêm ngặt và chi phí liên quan cao, kèm theo khó khăn trong việc xin các giấy tờ và phê duyệt cần thiết. Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng ghi nhận những khó khăn liên quan đến các quy trình thuế và việc tuân thủ các quy định phòng cháy chữa cháy.

Kiến tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển

Dự kiến, quý cuối cùng của năm 2024 sẽ có 42,2% số doanh nghiệp đánh giá xu hướng tốt lên so với quý III/2024; 40,4% số doanh nghiệp cho rằng, tình hình sản xuất, kinh doanh sẽ ổn định và 17,4% số doanh nghiệp dự báo khó khăn hơn. Trong đó, khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài lạc quan nhất với 84,8% số doanh nghiệp dự báo tình hình sản xuất, kinh doanh quý IV/2024 tốt hơn và giữ ổn định so với quý trước; tỷ lệ này ở khu vực doanh nghiệp ngoài nhà nước và khu vực doanh nghiệp nhà nước lần lượt là 81,7% và 81,1%.

Theo Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV), trong nửa cuối năm 2024 và cả năm 2025 vẫn có nhiều biến số trong khi nội lực của doanh nghiệp, đặc biệt khu vực kinh tế tư nhân đã bị bào mòn do dịch Covid-19, lạm phát năm 2023 và gần đây là ảnh hưởng của bão Yagi.

Vì vậy, sự quyết liệt, kịp thời trong chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ là biện pháp quan trọng hàng đầu để vun đắp niềm tin cho người dân và doanh nghiệp và cần được liên tục duy trì, lan tỏa đến các cấp cơ sở để đảm bảo sự đồng bộ giữa chủ trương với thực thi.

Về định hướng chính sách, Thủ tướng Chính phủ không chỉ cần tập trung vào các doanh nghiệp lớn “hiện hữu”, mà cần quan tâm kiến tạo môi trường thuận lợi giúp nhiều doanh nghiệp nội địa có khả năng vươn lên, giành vị thế dẫn dắt.

Việc đặt ra các bài toán lớn quốc gia theo cơ chế “đặt hàng” với yêu cầu “liên kết chuỗi giá trị nội địa”, đồng thời với các cơ chế minh bạch và đảm bảo sự công bằng, không phân biệt giữa các doanh nghiệp khu vực nhà nước với khu vực tư nhân là xu hướng được nhiều doanh nghiệp kỳ vọng.

Bên cạnh việc Chính phủ đang chỉ đạo các bộ, ngành nỗ lực hoàn thiện hành lang pháp lý về kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, năng lượng tái tạo…, Ban IV đề xuất Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành đẩy mạnh các cơ chế hợp lực công - tư.

Đặc biệt, với việc Công điện số 103/CĐ-TTg về hỗ trợ doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh trong cuối năm 2024 và những năm tiếp theo, vừa được Thủ tướng Chính phủ ký ngày 7/10, được kỳ vọng sẽ kiến tạo môi trường thuận lợi giúp doanh nghiệp phát triển./.