Thực hiện Nghị quyết số 55-NQ/TW, ngày 11/02/2020 của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 về bảo đảm giá năng lượng minh bạch do thị trường quyết định; theo chỉ đạo của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg, ngày 30/6/2017 của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân, Bộ Công Thương đã thành lập Tổ soạn thảo bao gồm đại diện các bộ, cơ quan, đơn vị, tổ chức có liên quan để xây dựng Dự thảo Quyết định thay thế Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg (sau đây gọi tắt là Dự thảo).

Lấy ý kiến Dự thảo về cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân
Dự kiến, Bộ Công Thương sẽ tổng hợp, tiếp thu ý kiến và hoàn thiện Dự thảo Quyết định thay thế Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg trình Thủ tướng Chính phủ xem xét trong quý IV/2022

Dự thảo đã được đăng tải công khai trên Cổng thông tin điện tử của Chính phủ và website Bộ Công Thương để lấy ý kiến nhân dân và các khách hàng sử dụng điện.

Dự kiến, Bộ Công Thương sẽ tổng hợp, tiếp thu ý kiến và hoàn thiện Dự thảo trình Thủ tướng Chính phủ xem xét trong quý IV/2022.

Khắc phục vướng mắc về tần suất điều chỉnh giá điện

Bộ Công Thương lý giải cho sự cần thiết của việc sửa đổi Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg là nhằm khắc phục vướng mắc về tần suất điều chỉnh giá điện.

Cụ thể, Quyết định số 24/20017/QĐ-TTg quy định giá điện được điều chỉnh với thời gian tối thiểu là 6 tháng 1 lần. Dự thảo sửa đổi tần suất điều chỉnh giá điện để phù hợp với thực tế và thuận tiện trong triển khai thực hiện thời gian tới.

Cùng với đó, các nội dung về hồ sơ, phương pháp tính toán, số liệu sử dụng, thời gian, trình tự, thủ tục và trách nhiệm cụ thể của các bộ, ngành, Thủ tướng Chính phủ và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) trong việc lập, thẩm định, quyết định điều chỉnh và giám sát thực hiện việc điều chỉnh giá bán lẻ điện được quy định cụ thể trong Dự thảo.

Đồng thời, Dự thảo có bổ sung sự tham gia của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp trong quá trình xem xét, thẩm định điều chỉnh giá điện và kiểm tra giám sát.

Ngoài ra, Dự thảo Quyết định được sửa đổi phù hợp với cấp độ thị trường bán buôn điện cạnh tranh với cơ chế nhiều người mua - nhiều người bán tham gia cạnh tranh trên thị trường điện.

Làm rõ hơn quy định điều chỉnh giảm giá điện

Dự thảo lần này có quy định về điều chỉnh giảm giá điện. Theo đó, Dự thảo kế thừa và làm rõ quy định điều chỉnh giảm giá điện khi thông số đầu vào biến động làm giá bán lẻ điện bình quân tính toán giảm. Nếu kết quả tính toán giá bán lẻ điện bình quân giảm ở bất kỳ mức nào, thì EVN phải điều chỉnh giảm giá bán lẻ điện bình quân ở mức tương ứng, thời gian thực hiện điều chỉnh giảm giá điện từ ngày 1/10 của năm đó.

Bên cạnh đó, Dự thảo quy định rõ hồ sơ xây dựng phương án giá điện hằng năm, cụ thể như sau:

- Báo cáo tài chính, Báo cáo chi phí sản xuất kinh doanh điện của EVN được kiểm toán do đơn vị kiểm toán độc lập thực hiện;

- Kết quả kiểm tra chi phí sản xuất kinh doanh điện của năm trước liền kề năm tính giá do Đoàn kiểm tra liên ngành thực hiện;

- Các thông số đầu vào tính toán giá điện được cập nhật thực tế thực hiện của 6 tháng đầu năm và dự kiến cho 6 tháng còn lại của năm tính giá;

- Sửa đổi, bổ sung phương pháp và công thức lập giá bán điện bình quân phù hợp với thiết kế thị trường bán buôn điện cạnh tranh.

Đồng thời, Dự thảo có quy định cụ thể về các mốc thời gian, trình tự, thủ tục, trách nhiệm và thẩm quyền trong việc lập và điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân hằng năm.

Cụ thể, chu kỳ tính toán và điều chỉnh giá điện được quy định thực hiện 1 lần/năm. Dự thảo quy định rõ trước ngày 1/8 hằng năm, EVN có trách nhiệm tính toán giá bán lẻ điện bình quân của năm căn cứ các số liệu nêu trên và quy định thời điểm điều chỉnh giá điện cố định vào ngày 1/10 hằng năm.

Dự thảo kế thừa quy định hiện hành tại Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg, theo đó EVN được quyền điều chỉnh tăng giá bán lẻ điện bình quân đến mức dưới 5%.

Trường hợp khi chi phí đầu vào tăng dẫn đến phải điều chỉnh tăng giá bán lẻ điện bình quân từ 5% trở lên, thì EVN phải lập hồ sơ báo cáo. Sau khi Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp kiểm tra, rà soát và có ý kiến, thì EVN được điều chỉnh tăng giá điện.

Với trường hợp tăng từ 10% trở lên so với giá bán lẻ điện bình quân hiện hành hoặc ngoài khung giá hoặc ảnh hưởng đến tình hình kinh tế vĩ mô, Bộ Công Thương báo cáo Ban Chỉ đạo điều hành giá cho ý kiến trước khi báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho ý kiến cuối cùng về việc điều chỉnh giá điện để EVN thực hiện.

Dự thảo lần này cũng quy định chi tiết hơn việc kiểm tra chi phí sản xuất kinh doanh điện, kiểm tra điều chỉnh giá điện, trách nhiệm của các bộ, ngành có liên quan và bổ sung vai trò, trách nhiệm của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Ngoài ra, nhằm đảm bảo giá điện phản ánh kịp thời biến động của các thông số đầu vào tác động tới chi phí sản xuất, kinh doanh điện, tránh trường hợp để treo chưa thanh toán các chi phí phát sinh thực tế, dẫn tới trường hợp giá điện tăng đột biến trong một lần điều chỉnh giá điện, Dự thảo đề nghị khi có biến động thông số đầu vào dẫn tới giá điện tính toán tăng từ 1% trở lên, thì giá điện sẽ được xem xét điều chỉnh (thay vì mức 3% như quy định hiện hành).

Dự thảo cũng bổ sung quy định về trình tự, thủ tục chung để thực hiện hỗ trợ giảm tiền điện khi có chỉ đạo của Chính phủ hoặc Thủ tướng Chính phủ. Qua đó tạo cơ sở pháp lý rõ ràng cho việc hỗ trợ giảm tiền điện như đã triển khai hỗ trợ giảm giá điện, giảm tiền điện cho các khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 trong 2 năm 2020 và 2021./.