Nhà phân tích Phạm Gia Bách, VNDIRECT Quy tắc mới yêu cầu cổ phiếu thành phần VNDiamond phải có vốn hóa thị trường điều chỉnh freefloat lớn hơn 2.000 tỷ đồng, điều này có nghĩa là cổ phiếu CTD và TCM có thể bị loại khỏi chỉ số VNDiamond, nếu không thể duy trì vốn hóa thị trường điều chỉnh freefloat lớn hơn 2.000 tỷ đồng.

Báo cáo công bố ngày 23/7/2021 của VNDIRECT do nhà phân tích Phạm Gia Bách thực hiện cho biết, Quỹ VNDiamond ETF, tham chiếu chỉ số VN Diamond-Index, đã ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng 149,1% so với đầu năm 2021 về giá trị tài sản ròng (NAV), khi đạt 573 triệu USD, trở thành quỹ ETF lớn nhất cho đến nay.

Bên cạnh đó, chỉ số VN-Diamond đã tăng 35,9% so với đầu năm 2021, vượt trội so với VN-Index (10,7%) và VN30 Index (25,9%). Xếp sau VNDiamond-Index là MVIS VN-Index (538 triệu USD); FTSE VN 30-Index (488 triệu USD); VN30-Index (432 triệu USD)… (xem hình 2).

Hiệu suất sinh lời của VNDiamond-Index cũng khá tốt, khi cao hơn VN-Index, cao hơn VN-30 và chỉ thấp hơn chút ít so với VNFinlead (do đặc thù của các mã ngành tài chính giữ được đà tăng mạnh) khi tái cơ sở các chỉ số này về mức 1.000 vào ngày 4/1/2021 (xem hình 3).

Với việc Sở Giao dịch chứng khoán TP. HCM (HOSE) công bố Quy tắc chỉ số VNDiamond phiên bản mới (2.0) vào ngày 15/6/2021 và dự kiến có hiệu lực vào kỳ xem xét tháng 10/2021, VNDIRECT đánh giá, quy định mới sẽ thắt chặt một số tiêu chí về thời gian niêm yết, vốn hóa, thanh khoản và giới hạn tỷ lệ sở hữu nước ngoài nhằm nâng cao chất lượng của chỉ số.

Theo ước tính của VNDIRECT dựa trên các quy định mới, một số cổ phiếu sẽ bị ảnh hưởng như sau:

Quy tắc mới yêu cầu cổ phiếu thành phần VNDiamond phải có vốn hóa thị trường điều chỉnh freefloat lớn hơn 2.000 tỷ đồng, điều này có nghĩa là cổ phiếu CTD và TCM có thể bị loại khỏi chỉ số VNDiamond, nếu không thể duy trì vốn hóa thị trường điều chỉnh freefloat lớn hơn 2.000 tỷ đồng trong kỳ xem xét tiếp theo.

Quy tắc mới áp dụng tỷ lệ thanh khoản vào công thức tính toán chỉ số, điều này đồng nghĩa với việc các cổ phiếu có hệ số thanh khoản thấp sẽ bị giảm tỷ trọng trong chỉ số VNDiamond. Cụ thể, nếu như quy định hiện hành yêu cầu giá trị giao dịch khớp lệnh tối thiểu đạt 3 tỷ đồng (đối với cổ phiếu thuộc VNDiamond kỳ trước) hoặc 5 tỷ đồng/phiên (đối với cổ phiếu không thuộc VNDiamond kỳ trước) là đủ điều kiện xem xét vào VNDiamond, thì từ tháng 10, HOSE dự kiến nâng giá trị giao dịch khớp lệnh tối thiểu đạt 8 tỷ đồng và khối lượng giao dịch khớp lệnh đạt 100.000 cổ phiếu (đối với cổ phiếu thuộc VNDiamond kỳ trước) hoặc 10 tỷ đồng và khối lượng giao dịch khớp lệnh đạt 200.000 cổ phiếu/phiên (đối với cổ phiếu không thuộc VNDiamond kỳ trước) mới đủ điều kiện xem xét vào VNDiamond. HOSE cho biết, đây là tiêu chí nâng cao chất lượng các cổ phiếu trong VNDiamond hơn, đồng thời phù hợp với thực tế thanh khoản tăng mạnh mẽ trên sàn HOSE nhiều tháng vừa qua.

Hiệu suất sinh lời của VNDiamond-Index khá tốt, khi cao hơn VN-Index, cao hơn VN-30 và chỉ thấp hơn chút ít so với VNFinlead

Dựa trên số liệu vào tháng 6/2021, chuyên gia VNDIRECT dự báo, tỷ trọng của EIB, VIB, MWG và PNJ có thể sẽ giảm do tỷ lệ thanh khoản hiện tại thấp.

Quy tắc mới cũng siết chặt tỷ lệ sở hữu nước ngoài, dẫn đến các cổ phiếu có tỷ lệ giới hạn sở hữu nước ngoài theo quy chế công ty sẽ ít có cơ hội vào VNDiamond hơn. Chẳng hạn, SHB và BVB đang có kế hoạch hạ room ngoại xuống lần lượt 10% và 5% và có mục tiêu chuyển sang sàn HOSE trong thời gian tới. Mặc dù các cổ phiếu này luôn trong trạng thái hết room, nhưng cũng sẽ không đủ điều kiện để vào VNDiamond.

Hiện rổ VNDiamond có 18 mã cổ phiếu (xem hình 4), trong đó, quy tắc mới sẽ loại các mã có thanh khoản thấp. Việc áp dụng bộ quy tắc mới của HOSE sẽ làm cho các cổ phiếu thành phần trong rổ VNDiamond được chọn lựa kỹ hơn, chất lượng hơn, đồng nghĩa với việc những cổ phiếu không đáp ứng được tiêu chí mới sẽ bị loại khỏi rổ. Báo cáo của VNDIRECT đưa ra một dự báo sớm về nội dung này, giúp nhà đầu tư hình dung bức tranh sắp tới loại chỉ số đang được sử dụng phát triển Quỹ ETF có quy mô lớn nhất TTCK Việt Nam.

Bên cạnh các tiêu chí định lượng về từng mã cổ phiếu, HOSE cũng sẽ đánh giá kỹ hơn về ngành nghề cổ phiếu vào rổ VNDiamond nhằm đảm bảo chỉ số không quá lệch về một ngành cụ thể. Theo quy định mới, HOSE bổ sung điều kiện khi có giới hạn tỷ trọng 40% đối với 1 ngành: nếu số cổ phiếu ngoài ngành bị áp dụng giới hạn tỷ trọng 40% nhỏ hơn 8 cổ phiếu thì sẽ bổ sung cổ phiếu ngoài ngành sao cho đủ 8 cổ phiếu. Bổ sung điều kiện khi có giới hạn tỷ trọng 40% đối với 2 ngành: nếu số cổ phiếu ngoài ngành bị áp dụng giới hạn tỷ trọng 40% nhỏ hơn 3 cổ phiếu thì sẽ bổ sung cổ phiếu ngoài ngành sao cho đủ 3 cổ phiếu. Đây là tiêu chí giúp duy trì tính đa dạng hóa danh mục ngành trong VNDiamond hơn và giúp tăng chất lượng chỉ số hơn trong tương lai.