Chủ tịch Hội đồng thẩm định, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Đức Trung

Chủ động kiến tạo để phát triển nhanh nhất, mang lại hiệu quả cao nhất

Phát biểu khai mạc Hội nghị thẩm định Quy hoạch tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, diễn ra sáng nay (ngày 16/2), Chủ tịch Hội đồng thẩm định, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh lại tầm quan trọng của công tác quy hoạch.

“Công tác quy hoạch có vai trò hết sức quan trọng, nếu chúng ta chọn con đường đúng, thì chúng ta sẽ đi nhanh, nếu sai sẽ trả bằng nước mắt, hệ quả là mất cả về thời gian, nguồn lực và mất đi cơ hội phát triển”, Bộ trưởng nói.

Vấn đề là làm sao đánh giá hết tiềm năng, phát hiện khó khăn thách thức, đặt trong bối cảnh mới, điều kiện mới để tìm hướng đi mang tính đột phá để phát triển nhanh, bền vững, phù hợp xu thế đang chuyển dịch của quốc tế, phù hợp với chủ trương của Đảng, Nhà nước.

Theo Bộ trưởng, phải có được dự kiến đúng rồi mới phân bổ, tổ chức được không gian, huy động nguồn lực để thực hiện quy hoạch đó.

Bộ trưởng nhấn mạnh việc thay đổi cách tiếp cận.

“Thay bằng thích nghi và đối phó bằng tư duy dựa trên tiềm năng, thế mạnh của mình tạo ra cơ hội, chủ động kiến tạo để phát triển nhanh nhất, mang lại hiệu quả cao nhất”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Cho rằng dư địa phát triển của Bà Rịa – Vũng Tàu còn rất lớn, từ vị trí địa lý, vai trò, tuy nhiên Bộ trưởng lưu ý, là cửa ngõ quốc tế của cả miền Nam, có cảng biển lớn nhất miền Nam, nhưng Tỉnh chưa khai thác được. Hay điểm yếu về kết cấu hạ tầng, hệ thống cảng của Tỉnh chưa khai thác được đúng tiềm năng, đường sắt không có, đường bộ thì chủ yếu dựa vào Quốc lộ 51 chật hẹp. Cơ cấu kinh tế phụ thuộc phần lớn vào dầu khí, chưa có ngành kinh tế mới. Nguồn nhân lực chưa tốt, còn rất nhiều vấn đề.

Bộ trưởng chỉ rõ: "Đây là cơ hội để sắp xếp lại, cấu trúc lại nội tại của Tỉnh để phát triển tốt hơn".

Ông Phạm Viết Thanh, Bí thư Tỉnh ủy Bà Rịa – Vũng Tàu khẳng định, việc xây dựng quy hoạch Tỉnh là rất cẩn trọng, không chỉ cho trước mắt mà cả trong lâu dài. Ảnh: Đức Trung

Đồng tình với quan điểm của Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, Bí thư Tỉnh ủy Bà Rịa – Vũng Tàu Phạm Viết Thanh cho biết, đơn vị tư vấn và lãnh đạo Tỉnh tuân thủ nguyên tắc: "Phải làm đúng ngay từ đầu. Quy hoạch không tốt thì những tiềm năng không được khai thác".

Là một tỉnh ven biển, có hải đảo, vị trí chiến lược về quốc phòng, an ninh, Tỉnh đã gửi hồ sơ quy hoạch lấy ý kiến của Bộ Quốc phòng và Bộ Công an về nội dung quy hoạch trước khi gửi lấy ý kiến về quy hoạch; sau đó Tỉnh đã tổ chức lấy ý kiến các bộ, cơ quan ngang bộ có liên quan; UBND cấp tỉnh các địa phương trong vùng và các địa phương liền kề; Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh, UBND cấp huyện và cộng đồng dân cư, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến quy hoạch Tỉnh. Ngoài ra, Tỉnh còn thực hiện lấy ý kiến Bộ Tài nguyên và Môi trường về nội dung Báo cáo đánh giá môi trường chiến lược và Phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai cấp tỉnh; lấy ý kiến Bộ Công Thương về phương án quy hoạch cụm công nghiệp trong quy hoạch Tỉnh.

Nhìn chung, việc lập quy hoạch tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Tỉnh thực hiện tuân thủ quy trình lập quy hoạch tỉnh tại khoản 4, Điều 16, Luật Quy hoạch và các quy định khác của pháp luật có liên quan.

Mặc dù thời gian tổ chức lập quy hoạch tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có lúc phải thực hiện trong điều kiện giãn cách xã hội do đại dịch Covid-19, nhưng các tổ chức tư vấn và các cơ quan, đơn vị trong Tỉnh đã tích cực, chủ động, phối hợp triển khai công việc, khắc phục khó khăn, thực hiện các nội dung lập quy hoạch bảo đảm chất lượng, hiệu quả. Tiến độ lập quy hoạch cơ bản đảm bảo hoàn thành trong thời hạn 24 tháng, kể từ ngày nhiệm vụ lập quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

"Đây là một cố gắng rất lớn của các cơ quan đơn vị trong Tỉnh, các tổ chức tư vấn và các đơn vị có liên quan", ông Thanh khẳng định.

Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: Đức Trung

Bố trí không gian phát triển Tỉnh theo 4 vùng chức năng, theo 3 trục động lực

Báo cáo về Quy hoạch, ông Nguyễn Công Vinh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cho biết, dự kiến đến năm 2050, bố trí không gian phát triển Tỉnh theo 4 vùng chức năng, theo 3 trục động lực: Bà Rịa - Vũng Tàu thuộc Vùng Đông Nam Bộ, nằm trong vùng kinh tế trọng điểm (KTTĐ) phía Nam, là tỉnh có vị trí trọng yếu về chính trị, kinh tế, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của đất nước.

Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có diện tích 1.982,56 km2, chiếm 5,99% diện tích cả nước và xếp thứ 50 trong 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; năm 2020 dân số trung bình của Tỉnh là 1.167.938 người, chiếm 1,2% dân số cả nước và xếp thứ 39 trong 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Với quy mô, diện tích không lớn, nhưng Bà Rịa - Vũng Tàu là một trong số ít những địa phương có vai trò lớn đóng góp vào GDP và tổng thu ngân sách nhà nước của cả nước.

Cụ thể hóa quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu về không gian các hoạt động kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, hệ thống đô thị và phân bố dân cư nông thôn, kết cấu hạ tầng, phân bổ đất đai, sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường trên cơ sở kết nối quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn.

Quy hoạch tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu là căn cứ khoa học và công cụ pháp lý để chính quyền các cấp của Tỉnh sử dụng khi hoạch định chính sách và kiến tạo động lực phát triển; tổ chức không gian phát triển kinh tế - xã hội đảm bảo yêu cầu kết nối đồng bộ giữa quy hoạch quốc gia với quy hoạch vùng và quy hoạch Tỉnh nhằm khai thác, phát huy có hiệu quả tiềm năng, lợi thế cạnh tranh của Tỉnh đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Điểm nổi bật của Quy hoạch tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thời kỳ 2021- 2030, tầm nhìn đến năm 2050 là đã kịp thời cụ thể hoá chủ trương, định hướng mới tại Nghị quyết số 24-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 154/NQ-CP của Chính phủ về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Quy hoạch đã xác định được các định hướng, tư duy đột phá để phát triển tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu xứng đáng là một cực tăng trưởng quan trọng của vùng và của cả nước.

Thực hiện phương châm phát triển “Đột phá - Năng động - Sáng tạo - Bền vững”, xây dựng Bà Rịa - Vũng Tàu phát triển toàn diện, là cửa ngõ ra biển của vùng Đông Nam Bộ và của quốc gia, đến năm 2030 trở thành đô thị loại I trực thuộc Trung ương, cơ cấu đô thị đa trung tâm, có kết cấu hạ tầng giao thông đa phương thức, phát triển Tỉnh trở thành trung tâm kinh tế biển quốc gia, trung tâm dịch vụ hàng hải của khu vực Đông Nam Á; trung tâm du lịch chất lượng cao đẳng cấp quốc tế; đồng thời là trung tâm công nghiệp của vùng Đông Nam Bộ, với các điểm nhấn phát triển chủ yếu:

- Hiện đại hóa cảng cửa ngõ quốc tế Cái Mép - Thị Vải thành cảng quốc tế trung chuyển lớn nhất cả nước, có tầm cỡ khu vực châu Á và quốc tế.

- Hình thành Khu thương mại tự do và trung tâm logistics Cái Mép Hạ.

- Phát triển thành phố Vũng Tàu trở thành trung tâm du lịch chất lượng cao, đẳng cấp quốc tế.

- Phát triển các tổ hợp công nghiệp - đô thị - dịch vụ quy mô lớn tại thành phố mới Phú Mỹ, thu hút đầu tư các dự án hoá dầu, hạ nguồn hoá dầu, điện - điện tử, sản xuất robot, thiết bị tích hợp vận hành tự động, điều khiển từ xa, internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo...

- Tiếp tục phát triển Côn Đảo hoàn thiện mô hình khu du lịch quốc gia, trở thành đô thị du lịch sinh thái biển đảo.

- Tạo lập môi trường sống an toàn, trong lành, có chất lượng cao; xã hội phát triển hài hòa với thiên nhiên, kinh tế phát triển hiệu quả theo hướng kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh, trung hoà cac-bon và thực hiện mục tiêu đạt phát thải ròng bằng “0”.

Quy hoạch tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu hướng tới sự phát triển năng động và bền vững, trên cơ sở bảo đảm các yếu tố then chốt: “Hạ tầng tốt, môi trường tốt, nhân lực tốt”.

Trong thời kỳ 2021-2030, Tỉnh tập trung thực hiện 4 đột phá phát triển:

1. Hoàn thành các tuyến giao thông kết nối vùng và liên vùng, phát triển mạnh mẽ hệ thống cảng biển để kết nối thuận lợi với quốc tế, bảo đảm cho Bà Rịa - Vũng Tàu thực sự trở thành cửa ngõ của vùng và của quốc gia. Phối hợp với Trung ương và các địa phương trong vùng hoàn thành các công trình kết cấu hạ tầng trọng yếu như: Đường cao tốc Biên Hoà – Vũng Tàu, đường vành đai 4 TP. Hồ Chí Minh, Cầu Phước An, Cảng hàng không Côn Đảo; thúc đẩy các thủ tục, triển khai đầu tư tuyến đường sắt Biên Hòa – Vũng Tàu.

2. Hình thành trung tâm logistics cấp quốc gia, thành lập khu thương mại tự do tại Cái Mép Hạ, thu hút nhà đầu tư chiến lược và thiết kế hệ sinh thái hoàn chỉnh và đồng bộ, áp dụng các chuẩn mực hàng đầu quốc tế.

3. Hình thành các đô thị du lịch với hệ thống hạ tầng đồng bộ, hiện đại, môi trường sống an toàn, trong lành, chất lượng vượt trội; định vị Bà Rịa - Vũng Tàu là trung tâm vui chơi giải trí và nghỉ dưỡng xứng tầm quốc tế.

4. Hình thành các khu công nghiệp công nghệ cao để thu hút các nhà đầu tư và nguồn nhân lực trong các ngành sản xuất tiên tiến, sử dụng công nghệ hiện đại.

Tầm nhìn đến năm 2050, tiếp tục hoàn thiện đồng bộ và hiện đại hoá hệ thống kết cấu hạ tầng: Hoàn thành hệ thống đường sắt Biên Hoà - Vũng Tàu; hệ thống Metro kết nối các trung tâm đô thị (Bà Rịa, Vũng Tàu, Phú Mỹ, Long Điền, Long Hải), hệ thống MonoRail kết nối các đô thị du lịch ven biển từ Vũng Tàu đến Bình Châu; sân bay chuyên dùng Gò Găng (thay thế sân bay Vũng Tàu) và sân bay chuyên dùng Đất Đỏ; hiện đại hoá hệ thống hạ tầng đô thị và các các công trình hạ tầng khác.

Lãnh đạo tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu nhấn mạnh, nhằm sắp xếp, bố trí không gian hợp lý, bảo đảm tính khoa học, phù hợp với điều kiện tự nhiên, tiềm năng, lợi thế của từng khu vực, khắc phục xung đột phát triển giữa các ngành kinh tế trụ cột, Quy hoạch tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu bố trí không gian phát triển tỉnh theo 4 vùng chức năng: (i) Công nghiệp - cảng biển; (ii) Du lịch; (iii) Nông nghiệp cân bằng sinh thái và (iv) Vùng biển - hải đảo. Trên cơ sở phân vùng chức năng, tập trung phát triển theo 3 trục động lực:

- Trục động lực phát triển dọc sông Thị Vải gắn với hệ thống giao thông liên cảng và Quốc lộ 51: Tập trung phát triển hệ thống cảng biển loại đặc biệt quốc gia, trung tâm logistics cấp quốc gia, quốc tế và khu thương mại tự do. Đầu tư các dự án công nghiệp trọng điểm quốc gia tại khu vực Long Sơn - Cái Mép; tiếp tục thu hút đầu tư lấp đầy các khu công nghiệp.

- Trục động lực phát triển mới dọc cao tốc Biên Hoà - Vũng Tàu và đường Vành đai 4 TP. Hồ Chí Minh: Phát triển một số tổ hợp công nghiệp - dịch vụ - đô thị quy mô lớn tại Hắc Dịch (Phú Mỹ), Cù Bị, Xà Bang, Bình Ba (huyện Châu Đức). Thu hút đầu tư có chọn lọc các ngành công nghiệp có công nghệ cao, tiên tiến: điện - điện tử, sản xuất robot, thiết bị tích hợp vận hành tự động, điều khiển từ xa, internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo; sản xuất phương tiện vận tải; dược phẩm, chế phẩm sinh học...

- Trục động lực kinh tế du lịch ven biển, dọc đường Tỉnh lộ 994, trục kết nối cao tốc Biên Hoà - Vũng Tàu: Phát triển hệ thống các đô thị du lịch ven biển, các khu du lịch phức hợp, khai thác lợi thế biển; phát huy lợi thế cảnh quan thiên nhiên, môi trường ven biển để phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng biển. Phát triển chuỗi đô thị du lịch ven biển hướng đến hình thành đô thị xanh, chất lượng hạ tầng và môi trường sống vượt trội./.