Đây là nội dung được Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh tại Phiên họp thẩm định Quy hoạch tỉnh Nam Định thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050, diễn ra sáng ngày 24/7/2023 tại Hà Nội.

Tại Phiên họp, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Chủ tịch Hội đồng thẩm định quy hoạch tỉnh Nguyễn Chí Dũng đánh giá cao tỉnh Nam Định đã tập trung nguồn lực, chỉ đạo sát sao công tác lập quy hoạch trong thời gian vừa qua, quy hoạch có sự bám sát các văn bản, nghị quyết, khung định hướng đã được ban hành trong thời gian qua.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Chủ tịch Hội đồng thẩm định quy hoạch tỉnh Nguyễn Chí Dũng đánh giá cao tỉnh Nam Định đã tập trung nguồn lực, chỉ đạo sát sao công tác lập quy hoạch trong thời gian vừa qua. Ảnh: Đức Trung

Quá trình phát triển của Nam Định trong thời gian vừa qua có nhiều điểm nghẽn

Nam Định có rất thuận lợi trong việc khai thác các tuyến đường sông và cảng thủy nội địa, cũng như phát triển hệ thống công trình thủy lợi. Kinh tế đa ngành, tăng trưởng khá > 7% (giai đoạn 2011-2020); ngành công nghiệp (dệt may, đóng tàu, chế biến, sản xuất vật liệu xây dựng và tiêu dùng); nông nghiệp đa dạng; có nhiều sản phẩm đặc thù, hạ tầng kinh tế khá, điều kiện hạ tầng kỹ thuật được triển khai áp dụng khá phong phú.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng chỉ rõ, quá trình phát triển của Nam Định trong thời gian vừa qua có nhiều điểm nghẽn: cơ cấu kinh tế mất cân đối, độ mở liên kết vùng thấp, không thu hút được đầu tư có chất lượng, quy mô kinh tế dậm chân tại chỗ, mức đô thị hóa chỉ đạt 20,3%, trong khi cả nước là 33,6%...

Cụ thể, theo đánh giá của cơ quan tư vấn, tỉnh Nam Định vẫn còn những điểm yếu, như: cấu trúc tổng thể không gian kinh tế - xã hội với mật độ dân cư cao (1.067 người/km²) phân bố dàn trải khắp bình diện lãnh thổ; hệ thống đô thị với nhiều đô thị nhỏ, phân tán, dàn trải nên ít tạo được sức hút, lực kéo dịch cư lớn nên tỷ lệ đô thị hóa chưa cao. Hệ thống đô thị chưa tạo đột phá cho phát triển kinh tế-xã hội. Tổng vốn cơ sở vật chất còn thấp; tài nguyên ít khoáng sản (ngoài cát); quy mô GRDP còn nhỏ (khoảng 53% so với bình quân của vùng Đồng bằng sông Hồng), chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn chậm; quy mô sản xuất còn nhỏ; đổi mới về khoa học công nghệ còn chậm…

Điều đáng lưu ý là ngành công nghiệp mặc dù có bề dày phát triển, nhưng quy mô còn nhỏ; sản xuất với trình độ khoa học công nghệ chưa cao, ít doanh nghiệp có quy mô lớn. Ngành dịch vụ, đặc biệt là du lịch chưa phát huy hiệu quả tiềm năng. Nông nghiệp truyền thống (đặc biệt là cây lúa, cây mầu) đã khai thác hết tiềm năng; khó tăng sản lượng. Chưa khai thác hết tiềm năng của biển; hệ thống kết cấu hạ tầng cơ sở biển còn thấp; các ngành công nghiệp biển; du lịch biển; hàng hải và khai thác các nguồn lợi của biển còn hạn chế.

Phát biểu tại Phiên họp, ông Phạm Gia Túc, Bí thư Tỉnh ủy Nam Định cho biết, trong quá trình lập Quy hoạch, tỉnh Nam Định đã thực hiện rà soát và xác định được 4 điểm nghẽn trong phát triển của Tỉnh trong thời gian qua gồm: điểm nghẽn về cơ sở hạ tầng kết nối đối ngoại và các liên kết lãnh thổ, liên kết phát triển; điểm nghẽn trong phát triển kinh tế nhanh và bền vững (ngành công nghiệp tăng trưởng ở mức khá nhưng không có đột phá; nông nghiệp trồng trọt đã sản xuất cận sản lượng tiềm năng và đang mất dần lợi thế; ngành du lịch thiếu hệ thống hạ tầng dịch vụ đồng bộ); tỷ lệ đô thị hóa thấp, phát triển “độc cực”, mất cân đối trong tổ chức không gian lãnh thổ; điểm nghẽn trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; phát triển giáo dục, đào tạo và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Thời gian qua, một số nhà đầu tư đã tìm hiểu và đang có định hướng đầu tư tại Nam Định. Tuy nhiên, để triển khai các dự án đầu tư, cần sớm có Quy hoạch tỉnh được phê duyệt. Do đó, sau khi nhận được ý kiến đóng góp của các thành viên Hội đồng thẩm định, Tỉnh và đơn vị tư vấn sẽ sớm triển khai ngay việc tiếp thu, chỉnh sửa, hoàn thiện để sớm có bản Quy hoạch hoàn chỉnh báo cáo Chính phủ.

Ông Phạm Gia Túc, Bí thư Tỉnh ủy Nam Định cho biết, trong quá trình lập Quy hoạch, tỉnh Nam Định đã thực hiện rà soát và xác định được 4 điểm nghẽn trong phát triển của Tỉnh thời gian qua

Quy hoạch Nam Định phải chỉ rõ được đâu là những cản trở lớn nhất của Tỉnh?

Định hướng góp ý cho Quy hoạch, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, trong Quy hoạch, Nam Định phải chỉ rõ được đâu là những cản trở lớn nhất của Tỉnh, đâu là cơ hội mới để tổ chức lại các ngành lĩnh vực, không gian phân bổ nguồn lực để phát triển nhanh hơn, để giải phóng và thu hút nguồn lực phát triển nhanh và bền vững trong thời gian tới.

Hiện, có 2 dự án giao thông quan trọng qua Nam Định (Cao tốc Ninh Bình - Nam Định - Thái Bình - Hải Phòng và Tuyến đường sắt ven biển Nam Định - Thái Bình - Hải Phòng - Quảng Ninh), sẽ đưa Nam Định có lợi thế gần hơn tới Cảng Hải Phòng, sân bay Cát Bi…

"Để phát huy được hiệu quả của 2 hành lang giao thông này, Quy hoạch tỉnh cần chú ý tới việc tổ chức không gian lãnh thổ, không gian phát triển để hình thành các vành đai công nghiệp, đô thị, dịch vụ gắn với 2 hành lang giao thông này cũng là một trong những hướng phát triển đúng, hiệu quả", Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng gợi ý.

Phấn đấu là cực phát triển quan trọng của vùng Nam đồng bằng sông Hồng

Về nội dung Dự thảo Quy hoạch, ông Phạm Đình Nghị, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND Tỉnh cho biết, quan điểm phát triển kinh tế đến năm 2030 được Nam Định đặt ra là phát triển theo hướng đa ngành, đa lĩnh vực với nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, quy mô lớn, giá trị gia tăng cao là nền tảng; các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, du lịch là mũi nhọn đột phá; phát triển vùng kinh tế biển trở thành vùng kinh tế động lực của Tỉnh.

Quy hoạch tỉnh Nam Định xây dựng 3 kịch bản phát triển, mỗi kịch bản đều có những ưu thế riêng. Qua phân tích, cân nhắc các yếu tố về kinh tế - xã hội, môi trường và điều kiện thực tế, tiềm lực, dư địa phát triển hiện có, Nam Định lựa chọn kịch bản phát triển trong thời kỳ tới theo phương án 2.

Cụ thể là phát triển tỉnh theo hướng bền vững với mục tiêu tổng quát của thời kỳ quy hoạch 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 là: Tiếp tục phát triển tỉnh Nam Định theo hướng đa ngành, đa lĩnh vực bao gồm công nghiệp, du lịch, nông nghiệp, đô thị và nông thôn. Trong đó, công nghiệp hướng xanh, du lịch sinh thái, văn hóa, lịch sử, đô thị thông minh và nông thôn mới kiểu mẫu là trọng tâm; hệ thống đô thị có quy mô lớn và các khu công nghiệp tập trung là mối quan tâm hàng đầu; phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ; có mối quan hệ liên kết phát triển mật thiết với các tỉnh lân cận trong vùng và cả nước; bền vững về môi trường sinh thái, ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu.

Phấn đấu đưa Tỉnh trở thành một trong những tỉnh khá của cả nước, là cực phát triển quan trọng của vùng Nam đồng bằng sông Hồng và cả nước, kết nối thuận lợi với các trung tâm kinh tế - xã hội lớn của vùng, cả nước, khu vực quốc tế thuộc tiểu vùng Mê Công, các nước láng giềng và ASEAN.

Tỉnh xác định 3 định hướng đột phá phát triển đến năm 2030 gồm: Đột phá ở các ngành, lĩnh vực kinh tế (phát triển công nghiệp tiêu dùng và xuất khẩu; đẩy mạnh phát triển du lịch với nhiều hình thái, sản phẩm dịch vụ; phát triển kinh tế đô thị dựa trên việc tập trung đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng tại các đô thị trọng điểm, đô thị mới; phát triển kinh tế biển với việc tăng cường đầu tư kết cấu hạ tầng trọng điểm và thu hút phát triển các ngành kinh tế biển).

Đột phá về phát triển không gian lãnh thổ với việc hình thành 6 vùng đô thị lớn; phát triển 4 trung tâm đô thị động lực chủ đạo; phát triển 5 hành lang kinh tế động lực chủ đạo.

Đột phá ở 4 nền tảng phát triển khác gồm nguồn lực dân số, lao động và văn hóa; chuyển đổi số; phát triển cơ sở hạ tầng đồng bộ; đổi mới và hoàn thiện thể chế, tạo môi trường kinh doanh hiện đại, minh bạch...

Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: Đức Trung

Hội đồng thẩm định thông qua dự thảo Quy hoạch với điều kiện chỉnh sửa, bổ sung

Thông báo kết quả bỏ phiếu của Hội đồng thẩm định, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, 30/30 thành viên Hội đồng đồng ý thông qua Báo cáo trình thẩm định Quy hoạch tỉnh Nam Định và Báo cáo đánh giá môi trường chiến lược với điều kiện sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện theo kết luận của Hội đồng thẩm định. Như vậy, Báo cáo Quy hoạch tỉnh Nam Định trình thẩm định lần này đã được thông qua với điều kiện chỉnh sửa, bổ sung hoàn thiện

Phát biểu kết luận tại phiên thẩm định, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhận định Quy hoạch tỉnh Nam Định thể hiện khát vọng phát triển của Tỉnh, đáp ứng yêu cầu của Luật Quy hoạch và các quy định liên quan. Các nội dung đã cơ bản đảm bảo chất lượng, tính khả thi; Báo cáo đánh giá môi trường chiến lược cũng cơ bản đáp ứng mọi quy định liên quan.

Để sớm hoàn thiện quy hoạch trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Bộ trưởng đề nghị tỉnh Nam Định cần chỉ đạo các cơ quan lập Quy hoạch tỉnh, kể cả tư vấn, các sở, ban, ngành liên quan nghiêm túc tiếp thu, hoàn thiện hồ sơ quy hoạch theo ý kiến phản biện của các thành viên trong Hội đồng, cũng như kết luận của Hội đồng. Trong đó, tập trung làm rõ một số nội dung như: quy trình lập Quy hoạch tỉnh, sự đồng thuận của các sở, ngành, địa phương trong bố trí không gian thực hiện quy hoạch. Chỉ rõ điểm nghẽn của tỉnh; nhấn mạnh mô hình tăng trưởng kinh tế và quan điểm phát triển kinh tế gắn với văn hoá, xã hội, môi trường; tăng cường tận dụng mối liên kết liên vùng, các giá trị mà các tỉnh bạn đã có; xác định sâu các yếu tố động lực, yếu tố đột phá mang tính khả thi. Cần làm rõ lộ trình thực hiện phương án số 2 trong kịch bản phát triển Tỉnh.

Bộ trưởng đặc biệt lưu ý về việc xem xét sự chồng lấn giữa phát triển Khu Kinh tế Ninh Cơ với việc xâm lấn rừng phòng hộ ven biển. Xem xét sâu vấn đề phát triển nông nghiệp công nghệ cao. Làm rõ luận cứ, số liệu về dữ liệu lấn biển, đảm bảo tính khả thi. Cân nhắc việc đầu tư cảng hàng không và thống nhất đầu tư cảng biển tổng hợp gắn với nhà máy sản xuất thép và phát triển Khu Kinh tế Ninh Cơ; làm rõ chỉ tiêu các quỹ đất; tiếp tục phát triển, nâng tầm Vườn Quốc gia Xuân Thuỷ./.