Như vậy, CPI bình quân 10 tháng năm 2016 so với cùng kỳ năm trước tăng 2,27%. Cụ thể, cơ quan thống kê cho biết, trong 11 nhóm hàng hoá và dịch vụ chính, có 9 nhóm tăng với mức tăng như gồm thuốc và dịch vụ y tế tăng 10,07%, giao thông (2,02%), giáo dục (0,61%), nhà ở và vật liệu xây dựng (0,31%), hàng ăn và dịch vụ ăn uống (0,17%), hàng hóa và dịch vụ khác (0,17%), đồ uống và thuốc lá (0,06%), may mặc, mũ nón, giầy dép (0,05%), thiết bị và đồ dùng gia đình (0,04%).

Theo lý giải của Tổng cục Thống kê về nguyên nhân làm CPI tháng 10 tăng mạnh là do:

Thứ nhất, nhóm thực phẩm tăng 0,26% do nhu cầu tiêu dùng thực phẩm vào mùa cưới tăng cao, bên cạnh đó giá các mặt hàng rau củ tăng mạnh do ảnh hưởng của mưa lũ đặc biệt ở các tỉnh miền Trung làm sản lượng rau xanh trên thị trường giảm.

Thứ hai là giá dịch vụ y tế điều chỉnh tăng theo bước 2 bao gồm chi phí tiền lương của Thông tư liên tịch số 37/2015/TTLT-BYT-BTC, ngày 29/10/2015 của Bộ Y tế và Bộ Tài chính, ở 15 địa phương, nên chỉ số giá nhóm dịch vụ y tế tăng tới 13,28% góp phần làm cho CPI tăng khoảng 0,5%.

Thứ ba, một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng học phí, như: Hải Phòng, Thừa Thiên Huế, Ninh Thuận, Bình Thuận, TP. Hồ Chí Minh… theo lộ trình của Nghị định số 86/2015/NĐ-CP, ngày 02/10/2015 của Chính phủ ở một số bậc học mà tháng trước chưa tăng.

Thứ tư, giá xăng tăng mạnh, chỉ số giá nhóm nhiên liệu tăng tới 4,14% cũng là một nguyên nhân khiến CPI tăng. Giá gas điều chỉnh tăng 15.000 đồng/bình 12 kg do giá gas nhập khẩu khiến chỉ số gas tăng 4,21% so với tháng trước.

Giá xăng tăng là một trong những yếu tố khiến CPI tháng 10/2016 tăng cao

Trong khi đó, có hai nhóm hàng hóa giảm là văn hóa, giải trí và du lịch (-0,02%), bưu chính viễn thông (-0,12%). Những yếu tố gây sau cũng góp phần kiềm chế CPI trong tháng 10/2016, như: giá vật liệu bảo dưỡng nhà ở giảm 0,17% do nhu cầu xây dựng giảm cùng với giá thép thế giới giảm.

Giá thịt lợn giảm mạnh ở một số tỉnh do dịch lợn tai xanh nên người tiêu dùng hạn chế sử dụng. Tháng 10 đã qua mùa du lịch nên giá tour du lịch các loại giảm 0,21%.

Tổng cục Thống kê cho biết, lạm phát cơ bản sau khi loại trừ lương thực, thực phẩm tươi sống, năng lượng và mặt hàng do Nhà nước quản lý bao gồm dịch vụ y tế và dịch vụ giáo dục tháng 10 tăng 0,07% so với tháng trước, tăng 1,86% so với cùng kỳ.

Trong tháng 10/2016, lạm phát chung có mức tăng cao hơn lạm phát cơ bản. Điều này phản ánh biến động giá do yếu tố thị trường có mức tăng cao, đó là giá lương thực thực phẩm, giá xăng dầu và yếu tố điều hành giá cả qua việc điều chỉnh tăng giá dịch vụ y tế và giáo dục. Bình quân 10 tháng đầu năm so với cùng kỳ năm trước, lạm phát chung (tăng 2,27%) và lạm phát cơ bản (tăng 1,82%), độ doãng giữa hai chỉ số này không lớn, điều này thể hiện, chính sách tiền tệ vẫn đang được điều hành ổn định, giúp ổn định kinh tế vĩ mô.

Không nằm trong rổ tính CPI, giá vàng trong nước biến động theo giá vàng thế giới. Giá vàng thế giới giảm khi đồng USD tăng lên gần mức cao nhất trong chín tháng qua trước những dự đoán giá đồng USD sẽ ngày càng tăng cao hơn khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể nâng lãi suất vào tháng 12 tới. Theo đó, bình quân giá vàng trong nước ngày 15/10/2016 dao động quanh mức 3.545.000 đồng/chỉ vàng SJC.

Trong khi đó, đồng USD trên thế giới tăng lên so với các đồng tiền chủ chốt khác khi số liệu kinh tế Mỹ khả quan. Khả năng giá USD tiếp tục tăng cao hơn khi Fed có thể sẽ nâng lãi suất vào tháng 12 tới. Tuy vậy, diễn biến tỷ giá trong nước khá ổn định do lượng dự trữ ngoại tệ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam dồi dào đáp ứng đủ nhu cầu nhập khẩu của các doanh nghiệp nhập nguyên liệu phục vụ sản xuất cuối năm. Do đó, tỷ giá VND/USD tháng này gần như ổn định, xoay quanh 22.011 VND/USD.

Về chỉ số giá tiêu dùng tháng 11/2016, Tổng cục Thống kê dự báo sẽ tăng cao hơn ở mức tăng CPI tháng 10 do một số yếu tố như giá dịch vụ y tế tăng tại một số địa phương; giá xăng dầu được điều chỉnh tăng do giá xăng dầu thế giới tăng và giá thực phẩm sẽ tăng do nhu cầu và ảnh hưởng của mưa lũ…

Theo kế hoạch được Quốc hội phê duyệt, lạm phát năm nay đặt mục tiêu ở mức 5%. Như vậy, nhiệm vụ kiềm chế lạm phát trong hai tháng cuối năm sẽ khá nặng nề, khi hết tháng 10, chỉ số lạm phát đã đạt 4%./.