Trên thế giới, đá quý có mặt chủ yếu ở một số khu vực như Bắc Mỹ, Nam Phi, Brazil, Úc, Trung Quốc, đặc biệt là ở Myanmar - Nơi có mỏ đá quý Mogok được mệnh danh là kinh đô của những loại đá quý vô cùng quý hiếm nổi tiếng về chất lượng và màu sắc phong phú. Những đặc điểm mà chỉ đá quý tự nhiên mới có như: Bền, hiếm, độ cứng cao, có giá trị thẩm mỹ và mang năng lượng. Vậy làm thế nào để chọn được đá quý tự nhiên chất lượng mà không bị “Tiền mất tật mang”?

Quan sát kĩ về vân vết

Hình thành từ các biến động địa chất như phun trào Magma, động đất, quá trình kiến tạo nên bên trong những viên đá quý bao giờ cũng có những vân vết tự nhiên như vân rạn, vệt cước, vết nứt nhỏ mà bạn có thể dễ dàng nhìn thấy bằng mắt thường. Tìm được một viên đá tinh khiết hoàn hảo thì thật sự rất rất hiếm, thậm chí như Kim Cương vẫn có vân vết.

Bên cạnh đó, bạn cũng có thể quan sát các bao thể bên trong viên đá. Những bao thể đặc biệt này thường tồn tại ở nhiều trạng thái như thể rắn, lỏng, khí. Bao thể lỏng chính thường là nước hoặc khoáng dầu trong lòng đất tích tụ lại, ví dụ như đá Mã Não, Thạch Anh, Cẩm Thạch, Opal... Bao thể rắn là những mảnh vụn, lá cây hoặc côn trùng thời cổ đại, có thể thấy rõ nhất ở đá Hổ Phách. Còn bao thể khí là các kết tinh dạng tự nhiên còn giữ trong lòng đá, dạng bao thể này có thể thấy ở rất nhiều loại đá quý. Đặc biệt, trong lòng một số loại đá quý còn chứa tinh thể cộng sinh của các viên đá khác, điển hình như Thạch Anh Dâu, Thạch Anh Tóc Vàng, Thạch Anh Tóc Đen.

Quan sát kĩ về màu sắc

Khi chọn mua đá, yếu tố bạn không thể bỏ qua đó chính là màu sắc. Đa số các loại đá tự nhiên không có màu sắc sặc sỡ, cùng 1 loại đá hiếm khi có màu giống nhau hoàn toàn.Chẳng hạn như ở đá Ruby thường có dải lan màu như Ruby đỏ hồng, đỏ phớt, đỏ tía, đỏ mận. Với những viên Ruby có màu đỏ huyết bồ câu thì giá trị rất cao và hiếm. Vì vậy, nếu bạn thấy những viên đá có màu sắc rất đẹp, lại đều màu thì có thể đã bị xử lí nhuộm. Với loại này, ngâm trong nước axeton hoặc mang lâu ngày tiếp xúc với hoá chất sẽ khiến màu bị phai, dính vào da, vào áo quần là thấy rõ nhất. Ngoài ra, với những viên đá nhuộm màu thường sẽ có vết đọng màu ở khe nứt, nếu quan sát kĩ bạn sẽ dễ dàng nhận thấy điều này.

Lưu ý về phương pháp xử lý

Xử lý đá quý là công nghệ đã tồn tại và phát triển từ hàng trăm năm nay, và là một yếu tố rất quan trọng ảnh hưởng đến giá trị đá quý. Phần lớn đá thô được khai thác trong tự nhiên không có được vẻ đẹp hoàn hảo cũng như không đủ điều kiện để chế tác. Với những loại đá quý hiếm thì lượng đá đủ tiêu chuẩn để làm trang sức lại càng vô cùng ít ỏi. Vậy nên, để nâng cao giá trị thẩm mỹ cho viên đá đã có rất nhiều công nghệ xử lý đá quý được ra đời.

Các phương pháp xử lý đá thường được áp dụng phổ biến và được chấp nhận như:

+ Tẩm Dầu: Với những viên đá có nhiều vết nứt và khe nứt sẽ được làm sạch và nung ở một nhiệt độ cố định. Sau đó, nhúng vào các loại dầu có chiết suất phù hợp. Phương pháp xử lý màu này thường được ứng dụng phổ biến ở đá Emerald, giúp cho các cấu tạo của viên đá thêm bền vững hơn. Đồng thời, không làm mất đi giá trị ban đầu của viên đá.

Đá Emerald trước và sau khi được xử lý tẩm dầu

+ Đốt Nhiệt: Sử dụng nhiệt độ cao và môi trường thích hợp tác dụng lên đá quý, làm thay đổi tính chất (trạng thái hóa trị) và đặc điểm phân bố của các nguyên tố tạo màu trong viên đá, dẫn đến sự thay đổi về màu sắc và độ tinh khiết của đá quý. Hiện nay, hơn 90% Thạch Anh Vàng (Citrine) trong tự nhiên đã bị xử lý đốt nhiệt. Một số loại Thạch Anh Tím thường được đun nóng (400 – 500oC) và biến thành Citrine.

Đá Thạch Anh Vàng

+ Che Phủ: Xử lý phủ thủy tinh là một phương pháp xử lý màu đá được áp dụng phổ biến nhất. Và Ruby là loại đặc trưng cho phương pháp này. Phủ thủy tinh sẽ lấp đầy được các vết nứt bề mặt, giúp cho viên đá trở nên sáng bóng, có màu sắc đẹp hơn.

Đá Ruby trước và sau khi được xử lý phủ thủy tinh

+ Chiếu Tia Laser: Kim Cương là loại đá thường được áp dụng phương pháp xử lý này. Khi đá tự nhiên được hình thành trong môi trường tự nhiên sẽ dễ lẫn các tạp chất nằm ẩn sâu bên trong viên đá. Chiếu tia Laser sẽ làm nhiệm vụ đốt cháy và khử các tạp chất đó. Phương pháp này giúp viên đá trong, đẹpvà hoàn hảo hơn so với viên đá thô tự nhiên.

Kim Cương trước và sau khi được xử lý chiếu tia Laser

+ Khử Màu và Nhuộm Màu: Đối với các loại đá hữu cơ như Ngọc Trai, San Hô,… Khi được khai thác thường có màu đục bởi ảnh hưởng tự nhiên. Vì vậy, phương pháp tẩy màu sẽ giúp loại bỏ những màu đục ấy của viên đá, giúp viên đá có màu sáng và đẹp hơn. Nhuộm Màu cũng là phương pháp được sử dụng rộng rãi.Trong đó, Cẩm Thạch, Ruby, Thạch Anh Tóc Vàng,… là các loại đá thường được xử lý nhuộm màu. Những loại đá trải qua phương pháp này thường thông có giá trị cao vì đã làm thay đổi cấu trúc bên trong của viên đá.

Đá Thạch Anh Tóc Vàng

Ngoài ra, trong dân gian còn có một số phương pháp xử lý khác như dùng lửa đốt trực tiếp hay ghép các viên đá lại với nhau. Tuy nhiên, những phương thức này lại làm giá trị viên đá bị giảm đi đáng kể nên hầu như rất ít được thị trường chấp nhận.

Một số phương pháp đá ghép hiện nay

Lưu ý kĩ đến giá thành

Trong thực tế, khai thác đá quý thô là một trong những công việc khó khăn nhất trong ngành công nghiệp đá quý. Thấy rõ nhất là ở Kim Cương, các nhà địa chất phải mất đến 3, 4 thập kỷ mới tìm ra được 1 mỏ Kim Cương. Để khai thác được 1 Carat Kim Cương tốn rất nhiều chi phí, khối lượng đất đá phải đào trung bình là 1,3 triệu tấn với số lượng nhân công lến đến hàng trăm, hàng nghìn người.

Kim Cương thô và Kim Cương đã qua chế tác

Một viên Kim Cương thô được khai thác chỉ có giá trị 40% so với Kim Cương đã chế tác. Quá trình cắt gọt, đánh bóng, tạo hình, tạo giác cắt,... Tất cả đều bằng thủ công qua bàn tay khéo léo của thợ kim hoàn thì mới cho ra được viên Kim Cương hoàn hảo.

Vì vậy, bên cạnh việc dựa vào tuổi đời, độ quý hiếm, màu sắc, vân vết thì quá trình khai thác và gia công đá quý cũng là yếu tố quan trọng quyết định đến giá trị của từng viên đá, giá thành có thể giao động từ vài triệu đến vài trăm triệu cũng có. Vậy nên nếu bạn mua phải viên đá vừa đẹp, đều màu, giá thành lại rẻ thì phải cẩn thận.

Tìm đến các địa chỉ uy tín có giám định từ bên thứ 3

Hiện nay, việc sử dụng đá quý rất được ưa chuộng. Lợi dụng điều này, trên thị trường xuất hiện ngày càng nhiều các loại đá không rõ chất lượng với các các kĩ thuật xử lí, làm giả đá quý ngày càng tinh vi để qua mặt người dùng. Thậm chí, ngay cả những chuyên gia kinh nghiệm lâu năm trong nghề vẫn có thể bị nhầm lẫn. Vậy nên, để chọn mua được đá quý tự nhiên chất lượng thì bạn cần đến các địa chỉ uy tín, có giám định từ bên thứ 3.

Trên đây là những chia sẻ của Công ty Cổ Phần Liu (Liugems) là một trong những đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực trang sức đá quý phong thủy, hiện đang được rất nhiều khách hàng tin tưởng và chọn mặt gửi vàng. Đến Liugems, các bạn hoàn toàn có thể yên tâm vì tất cả các sản phẩm đá quý tự nhiên ở Liu luôn đi kèm giấy giám định rõ ràng, được cấp bởi Trung tâm Nghiên cứu và ứng dụngngọc học LIULAB – nơi hội tụ các chuyên gia địa chất hàng đầu Việt Nam. Các chuyên gia đều có bằng thạc sĩ Ngọc học, chứng chỉ Ngọc học của GIA (Viện ngọc học Hoa Kỳ). Đơn vị đã có kinh nghiệm giám định cho hơn 100.000 loại đá quý đến từ mọi miền đất nước như Kim Cương, Ruby, Cẩm Thạch, Thạch Anh Tóc Xanh, Diopside…