Sáng 02/03/2016, EuroCham, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Liên minh châu Âu (EU) đồng tổ chức Lễ công bố Sách Trắng 2016.

.Sách Trắng 2016 tổng hợp ý kiến của các công ty thành viên EuroCham, hoạt động trong nhiều lĩnh vực ngành nghề. Ấn phẩm này phản ánh mong muốn của cộng đồng doanh nghiệp trong việc hỗ trợ chính phủ Việt Nam xây dựng khuôn khổ pháp lý và phát triển môi trường kinh doanh tại Việt Nam, mang lại lợi ích cho doanh nghiệp, nhà đầu tư.

Bốn nhóm vấn đề chính đã được Sách Trắng 2016 đề cập và kiến nghị tới Chính phủ Việt Nam bao gồm việc nâng cao đời sống của người dân, trong đó có vấn đề tiếp cận dịch vụ y tế và dược phẩm an toàn, an toàn thực phẩm và dinh dưỡng dành cho trẻ nhỏ, năng lượng và điện lực; gia tăng sự lựa chọn cho người tiêu dùng; xây dựng khung pháp lý; và tăng cường sức cạnh tranh của Việt Nam.

Các vấn đề liên quan đến chính sách thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài, thúc đẩy mô hình đầu tư hợp tác công tư (PPP), những vướng mắc trong thực hiện các thương vụ M&A cũng đã được các thành viên EuroCham thẳng thắn đề cập.

Toàn cảnh lễ công bố Sách Trắng 2016

Phát biểu tại lễ công bố, ông Vũ Huy Hoàng, Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết, năm 2015, Việt Nam và EU đã cùng nhau chứng kiến nhiều sự kiện quan trọng, trước hết là dấu mốc kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ Việt Nam – EU, đánh dấu bước ngoặt quan hệ đối tác toàn diện khi hai bên kết thúc EVFTA. Trong bối cảnh đó, sự kiện công bố hôm nay được tổ chức có ý nghĩa rất thiết thực. Tăng cường quan hệ nhiều mặt với EU được coi là một trong những ưu tiên hàng đầu của Việt Nam. Trong thời gian qua, hai bên đã có nhiều phát triển tích cực, đến năm 2015, kim ngạch hai chiều đạt trên 41 tỷ USD, đưa EU trở thành đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam. EU cũng là đối tác đầu tư hàng đầu của Việt Nam, với đặc điểm là đầu tư bổ sung cho nhau chứ không cạnh tranh trực tiếp.

Sau 3 năm nỗ lực không ngừng, EVFTA đã được ký kết và dự kiến sẽ đem lại nhiều lợi ích cho người dân, doanh nghiệp hai bên, gồm mở rông hơn nữa thị trường xuất khẩu, khuyến khích cải thiện môi trường đầu tư thông thoáng, thúc đầu đầu tư chất lượng cao của EU vào Việt Nam…

Liên quan đến EVFTA, Đại sứ - Trưởng Phái đoàn Liên minh châu Âu tại Việt Nam Bruno Angelet thậm chí còn cho rằng, đây là một hiệp định thương mại tự do toàn diện tham vọng nhất của EU. Vì thế, từ ngày hôm nay, hai bên đã bắt đầu làm việc với tất cả các biện pháp nhằm chuẩn bị cho việc thực hiện tòan diện, phù hợp nhất Hiệp định.

“Chúng tôi cũng sẽ phổ biến rộng rãi Hiệp định và tiềm năng của nó, hướng tới cộng đồng doanh nghiệp, nhằm nhấn mạnh các cơ hội tuyệt vời sẽ mở ra cho tương lại chung của hai phía. Không nghi ngờ gì nữa, đây là cơ hội lớn để EU và Việt Nam có thể xây dựng một trong những mối quan hệ tốt nhất cho tương lai trong khu vực Đông Nam Á”, ông Bruno Angelet nói.

Trong khi đó, theo bà Nicola Connolly, Chủ tịch EuroCham, EVFTA sẽ là nền tảng để Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh. “Là cửa ngõ ASEAN, Việt Nam ngày càng trở nên quan trọng hơn với doanh nghiệp EU. Nhưng không chỉ vì lợi ích của doanh nghiệp EU, mà Việt Nam phải nâng cao năng lực cạnh tranh vì lợi ích lâu dài của Việt Nam và của doanh nghiệp Việt Nam”, bà Nocala Connolly nói.

Chia sẻ của Chủ tịch EuroCharm cho thấy sự phát triển và sức hấp dẫn của Việt Nam đối với các nhà đầu tư nước ngoài là không thể phủ nhận, bởi Việt Nam đang không ngừng cải thiện môi trường kinh doanh trong nước.

Tuy nhiên, những cải tiến cần thiết tiếp theo vẫn còn nhiều vấn đề cần được quan tâm nhằm duy trì những thành quả đã đạt được, cũng như đưa ra những nhận định sâu sắc hơn về thị trường đầu tư và thương mại.

Theo công bố của Sách Trắng 2016, các quy định hướng dẫn cho nhiều văn bản luật mới vẫn chưa được ban hành và quá trình xử lý hồ sơ cho các nhà đầu tư đang còn bị trì hoãn.

Các doanh nghiệp EU mong đợi sự cải thiện trong thời gian xử lý hồ sơ một khi các quy định hướng dẫn thi hành mới có hiệu lực và các cán bộ xử lý hồ sơ sẽ nhanh chóng làm quen với những thay đổi này.

Chẳng hạn, các chuẩn mực kiểm toán và báo cáo còn nhiều điểm chưa hoàn thiện (xếp hạng 130) và thủ tục thành lập doanh nghiệp còn rườm rà (xếp thứ 116), vẫn là những rào cản đối với các nhà đầu tư nước ngoài.

Cùng với đó là việc nhiều nhà đầu tư nước ngoài vẫn còn gặp khó khăn đáng kể khi làm việc với hệ thống hành chính của Việt Nam. Việc khai báo thuế, thủ tục thông quan, thủ tục đăng ký kinh doanh và cấp giấy phép, các thủ tục hành chính khác thường bị trì hoãn, kết quả xử lý hồ sơ thường không thể lường trước được. Các doanh nghiệp thường phải tiêu tốn nguồn lực cho các thủ tục hành chính, mà lẽ ra có thể được dùng để đầu tư mở rộng hoạt động kinh doanh cốt lõi của doanh nghiệp.

Để tạo thêm giá trị gia tăng, đại diện EU cho rằng, Việt Nam sẽ phải giải quyết vấn đề nguồn nhân lực thông qua đào tạo nghề, tăng năng suất lao động và cải thiện việc phân bổ vốn thông qua các quá trình tạo ra quyết định tốt hơn và minh bạch hơn.

Nói cách khác, FTA sẽ hỗ trợ cải cách và có hiệu quả hơn đối với người Việt Nam, nhưng FTA sẽ không kích hoạt cải cách, mà phụ thuộc hoàn toàn vào Chính phủ Việt Nam trong việc nắm lấy cơ hội và thực thi sứ mệnh lịch sử cho quốc gia./.