Chậm đóng bảo hiểm xã hội tiếp tục tăng

“Năm 2020, thanh tra Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội tổ chức thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) tại 5 cơ quan BHXH cấp tỉnh, 20 cơ quan BHXH cấp huyện trên địa bàn 5 tỉnh, thành phố và 20 doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Bến Tre. Qua đó, cơ quan thanh tra đã ban hành 52 kiến nghị đối với các cơ quan bảo hiểm xã hội; 70 kiến nghị đối với các doanh nghiệp, 2 quyết định xử phạt vi phạm hành chính…”, Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh - Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, khi trình bày Báo cáo tình hình thực hiện chính sách, chế độ BHXH, quản lý và sử dụng Quỹ BHXH năm 2020, tại Kỳ họp thứ 2 của Quốc hội đang diễn ra, theo Văn phòng Quốc hội.

Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, việc chậm đóng BHXH chủ yếu diễn ra ở khu vực doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Ảnh: Quốc hội

Theo ông Dung, hết năm 2020 số người tham gia BHXH bắt buộc là 15.050.944 người, giảm 153.092 người (tương ứng với 1%) so với năm 2019. Đây là năm đầu tiên số người tham gia BHXH bắt buộc bị giảm so với năm trước, chủ yếu do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 dẫn đến người lao động tại các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh bị mất việc làm, không còn thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc.

Cũn theo Dung, số người tham gia BHXH mặc dù có tăng nhưng số người tham gia BHXH bắt buộc, BHTN giảm, số tiền chậm đóng BHXH tiếp tục tăng so với năm 2019. Nguyên nhân của tình trạng này là do số người hưởng BHXH một lần tiếp tục tăng ảnh hưởng không nhỏ khả năng phát triển đối tượng tham gia BHXH bắt buộc trong năm 2020. Do ảnh hưởng của dịch bệnh, các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong sản xuất, kinh doanh dẫn đến tình trạng chậm đóng, tạm dừng đóng BHXH tăng cao...

Nhiều vướng mắc của luật chậm được sửa đổi

Trình bày ý kiến thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, một số chính sách, quy định được ban hành nhưng chưa đi vào cuộc sống; nhiều vướng mắc, bất cập, hạn chế của Luật BHXH đã được chỉ ra nhưng chậm được nghiên cứu, sửa đổi. Việc chấp hành quyết định xử lý vi phạm hành chính cả giai đoạn 2016-2020 còn vẫn ở mức thấp, mới thu hồi 25,2% trong tổng số tiền phải thu hồi. Tại một số ít địa phương, vẫn còn tình trạng chưa linh hoạt trong việc áp dụng các biện pháp nhằm hạn chế việc lạm dụng, trục lợi quỹ…

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh, hạn chế của Luật BHXH đã được chỉ ra nhưng chậm được sửa đổi. Ảnh: Quốc hội

Ủy ban Xã hội thấy rằng vẫn còn tình trạng cấu kết, lập khống, làm giả hồ sơ hưởng chế độ để lạm dụng, trục lợi Quỹ ốm đau, thai sản; vẫn còn tình trạng chi sai, chi chế độ trợ cấp thất nghiệp trùng với thời gian đóng BHXH…

Để khắc phục những hạn chế, bất cập trên, Ủy ban Xã hội kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành và các địa phương tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thực hiện chính sách BHXH, có giải pháp hữu hiệu để hạn chế tối đa tình trạng không chấp hành hoặc chấp hành chưa đầy đủ pháp luật về BHXH, trong đó đặc biệt lưu ý việc thực hiện các kiến nghị của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Cần đẩy mạnh việc hoàn thiện hệ thống pháp luật để kịp thời thể chế hóa các nghị quyết của Đảng, khắc phục các tồn tại, hạn chế, tạo cơ sở pháp lý đầy đủ hơn để phát triển lĩnh vực an sinh xã hội. Có giải pháp đồng bộ, quyết liệt trong việc phát triển đối tượng tham gia BHXH, đặc biệt là lao động ở khu vực phi chính thức, nhóm tham gia BHXH tự nguyện; hạn chế hưởng BHXH một lần…

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cần khẩn trương trình Chính phủ quyết định biện pháp xử lý tiền nợ BHXH, BHTN và bảo hiểm y tế tồn đọng kéo dài; ban hành văn bản hướng dẫn việc tham gia và hưởng bảo hiểm tai nạn lao động theo hình thức tự nguyện.

Ủy ban Xã hội kiến nghị Bảo hiểm Xã hội Việt Nam cần đẩy mạnh phát triển đối tượng tham gia BHXH; tăng cường thanh tra chuyên ngành đóng BHXH; đẩy nhanh tiến độ thu hồi các khoản thanh toán chế độ không đúng quy định../.