Đánh giá việc sử dụng nguồn lực phòng, chống COVID-19: Kiểm toán Nhà nước sắp vào cuộc
TS. Vũ Văn Họa, Phó tổng Kiểm toán Nhà nước

Về phạm vi kiểm toán, TS. Vũ Văn Họa cho biết dự kiến bao gồm: Việc huy động quản lý và sử dụng các nguồn lực phòng chống dịch COVID-19 tại 32 tỉnh, thành phố trực thuộc TW và các bộ, ngành cơ quan TW (Bộ Y tế, Bộ Tài chính, Bộ Công an, Bộ Lao động thương binh xã hội, Ngân hàng nhà nước, Ủy ban TW MTTQ Việt Nam, Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam, Bảo hiểm xã hội Việt Nam…), không kiểm toán việc mua sắm thuốc, hóa chất, sinh phẩm, kít xét nghiệm tại tất cả các đơn vị (nội dung này Thanh tra Chính phủ thực hiện), KTNN chỉ tổng hợp số liệu theo báo cáo của các đơn vị.

Thông tin trên được chia sẻ tại Hội thảo khoa học “Kiểm toán chuyên đề việc quản lý, sử dụng các nguồn lực phòng, chống dịch COVID-19” do KTNN tổ chức ngày 19/1/2022 vừa qua. Hội thảo nhằm lấy thêm ý kiến đóng góp của các nhà khoa học, nhà quản lý và nhất là ý kiến của các lực lượng tuyến đầu chống dịch về mục tiêu, nội dung, phạm vi, giới hạn và phương thức tổ chức cuộc kiểm toán nhằm hoàn thiện Đề cương kiểm toán chuyên đề trước khi trình Tổng Kiểm toán nhà nước ban hành.

Kiểm toán Nhà nước vào cuộc nhằm đánh giá việc tuân thủ pháp luật, việc ban hành các cơ chế chính sách, các khó khăn vướng mắc trong quá trình huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phòng chống dịch COVID-19, để báo cáo kịp thời với Quốc hội, Chính phủ, thông tin kịp thời cho công luận và xã hội.

TS. Vũ Văn Họa cho biết, nhận thức được tầm quan trọng của cuộc kiểm toán chuyên đề phòng chống dịch COVID - 19, nên trước khi ban hành Kế hoạch kiểm toán năm 2022 tại Quyết định số 1985 ngày 02/12/2021, Tổng KTNN đã Quyết định thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện cuộc kiểm toán chuyên đề việc huy động, quản lý, sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID 19 và các chính sách hỗ trợ tại Quyết định số 1956 ngày 25/11/2021 với mục đích chỉ đạo thống nhất và toàn diện cuộc kiểm toán chuyên đề. Để thực hiện nhiệm vụ được giao từ khi thành lập đến nay Ban Chỉ đạo đã tổ chức rất nhiều các hoạt động cụ thể như: Gửi văn bản đề nghị các bộ ngành, địa phương cung cấp thông tin về các nguồn lực phòng chống dịch COVID - 19, tổ chức các cuộc họp của Ban Chỉ đạo để thống nhất nội dung đề cương kiểm toán nhằm xác định mục tiêu, nội dung, phạm vi, giới hạn và phương pháp tổ chức kiểm toán.

Đánh giá việc sử dụng nguồn lực phòng, chống COVID-19: Kiểm toán Nhà nước sắp vào cuộc
Sử dụng các nguồn lực là nội dung quan trọng nhất của cuộc kiểm toán chuyên đề do Kiểm toán Nhà nước thực hiện
Để giúp cho KTNN xác định đúng và chính xác các nguồn lực phòng chống dịch COVID - 19, lãnh đạo KTNN đề nghị các ý kiến đưa ra quan điểm về việc xác định các nguồn viện trợ, tài trợ bằng hiện vật; thu từ dịch vụ xét nghiệm...

Tại Hội thảo, TS. Vũ Văn Họa cũng công bố 6 nội dung kiểm toán dự kiến như sau:

Thứ nhất, về huy động các nguồn lực phòng chống dịch COVID-19: Theo TS. Họa, đây là nội dung hết sức quan trọng bởi nguồn lực phòng chống dịch COVID hết sức đa dạng và phong phú như từ NSNN; kinh phí và quỹ của các cơ sở y tế; nguồn viện trợ và tài trợ của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước; nguồn thu từ dịch vụ xét nghiệm (nhanh và PCR); sự đóng góp của các lực lượng tuyến đầu chống dịch, chính sách thuế (miễn, giảm, gia hạn thuế…), chính sách tín dụng (giảm lãi, kéo dài thời gian trả nợ, gia hạn, giữ nguyên nhóm nợ…). Để giúp cho KTNN xác định đúng và chính xác các nguồn lực phòng chống dịch COVID - 19, lãnh đạo KTNN đề nghị các ý kiến đưa ra quan điểm về việc xác định các nguồn viện trợ, tài trợ bằng hiện vật; thu từ dịch vụ xét nghiệm; chính sách thuế và chính sách tín dụng, cũng như việc sử dụng các nguồn lực từ các cơ sở khám chữa bệnh trong bối cảnh hầu hết các đơn vị đều thực hiện tự chủ về tài chính trong khi nguồn thu từ hoạt động khám chữa bệnh trong năm 2020 và năm 2021 bị sụt giảm nhiều…

Thứ hai, về sử dụng các nguồn lực: Đại diện KTNN cho rằng, đây là nội dung quan trọng nhất của cuộc kiểm toán chuyên đề này, bởi có rất nhiều chính sách, khoản chi cũng như đối tượng của trung ương, các bộ, ngành, địa phương cho các lực lượng như chính sách hỗ trợ phòng chống dịch cho các lực lượng tuyến đầu chống dịch, (y, bác sĩ, quân đội, công an, tình nguyện viên…); chính sách đối với bệnh nhân được điều trị, người bị cách ly y tế; chính sách đối với người lao động; chính sách an sinh xã hội, chính sách đối với lực lượng sản xuất và lưu thông hàng hóa; các đơn vị sử dụng người lao động...

Thứ ba, khó khăn vướng mắc và những vấn đề phát sinh, trong quá trình tổ chức xây dựng, thanh quyết toán chi phí xây dựng mới, sửa chữa, nâng cấp các cơ sở thu dung, cơ sở cách ly, cơ sở điều trị, bệnh viện dã chiến…

Thứ tư, khó khăn vướng mắc trong việc tiếp nhận, bảo quản phân phối và sử dụng các khoản viện trợ, tài trợ bằng hiện vật nhất là các phương tiện phòng chống dịch như vắcxin, phương tiện vận tải, máy thở, ôxy và các trang thiết bị y tế khác…

Thứ năm, việc xây dựng và ban hành giá các loại dịch vụ trong công tác phòng chống dịch COVID-19, nhất là giá các dịch vụ xét nghiệm (Nhanh và PCR);

Thứ sáu, khó khăn vướng mắc trong việc thanh quyết toán chi phí khám chữa bệnh thông thường và khám chữa bệnh cho người bệnh COVID-19. Mặc dù tại tiết b, khoản 1, điều 4 Nghị quyết số 12 ngày 30/12/2021 của Ủy ban Thường vụ quốc hội đã cho phép “trường hợp cơ sở thu dung, điều trị COVID-19 không bóc tách được chi phí khám bệnh, chữa bệnh COVID-19 và các bệnh khác để thanh toán theo các nguồn… thì được NSNN chi trả”./.