Có thể nói, từ ý tưởng đến thông qua, rồi bắt tay triển khai, Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành đã trải qua rất nhiều năm cân nhắc và quyết định.

Dù có ý tưởng từ những năm 1980, nhưng phải đến ngày 24/10/1997, Thủ tướng Phan Văn Khải đã ký Quyết định số 911/QĐ-TTg, phê duyệt quy hoạch phát triển hệ thống sân bay toàn quốc, trong đó có việc xây mới sân bay Long Thành.

Ngày 20/07/2005, tại Quyết định số 703/QĐ-TTg, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phê duyệt quy hoạch vị trí, quy mô, phân khu chức năng cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Đến 6 năm sau, ngày 14/6/2011, tại Quyết định số 909/QĐ-TTg, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng mới phê duyệt quy hoạch Cảng hàng không Quốc tế Long Thành.

Theo Quyết định 909, Cảng Hàng không Quốc tế Long Thành có chức năng trung chuyển trong khu vực Đông Nam Á, có khả năng cạnh tranh với các cảng hàng không lớn trên thế giới, tiếp nhận được các máy bay A380-800 hoặc tương đương.

Và phải mất thêm 4 năm nữa (năm 2015), báo cáo tiền khả thi của dự án sân bay Long Thành mới được trình ra Quốc hội để xem xét.

Như vậy, để có thể trình ra Quốc hội, Dự án đã phải mất 18 năm cho các công việc thuần túy thủ tục.

Đến sáng 25/6/2015, sau nhiều ngày bàn bạc, dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành đã chính thức được Quốc hội thông qua vào với tỷ lệ 86,64%.

Mục tiêu của dự án là xây dựng sân bay Long Thành đạt cấp 4F theo phân cấp của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO), là sân bay quốc tế quan trọng của quốc gia, hướng tới trở thành một trong những trung tâm trung chuyển hàng không quốc tế của khu vực.

Công suất dự kiến đạt 100 triệu hành khách/năm và 5 triệu tấn hàng hóa/năm, được chia làm 3 giai đoạn. Trong đó giai đoạn 1 chậm nhất năm 2025 phải hoàn thành và đưa vào khai thác 1 đường cất hạ cánh và 1 nhà ga hành khách cùng các hạng mục phụ trợ đồng bộ với công suất 25 triệu hành khách/năm, 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm.

Giai đoạn 2 và 3 tiếp tục làm thêm đường cất hạ cánh và nhà ga để khi hoàn thành sẽ đạt công suất 100 triệu hành khách/năm và 5 triệu tấn hàng hóa/năm.

Tổng mức đầu tư khái toán cho toàn bộ dự án là 336.630 tỷ đồng (16,03 tỷ USD), trong đó giai đoạn 1 là 114.450 tỷ đồng (5,45 tỷ USD).

Dự án được sử dụng một phần vốn ngân sách nhà nước, vốn cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước của ngành Hàng không, vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA), vốn doanh nghiệp, vốn đầu tư theo hình thức đối tác công-tư (PPP) và các loại vốn khác theo quy định của pháp luật.

Đại dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành sẽ triển khai tại huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai. Diện tích đất của dự án là 5.000 ha, trong đó, diện tích xây dựng kết cấu hạ tầng sân bay là 2.750 ha; diện tích đất cho quốc phòng là 1.050 ha; diện tích đất dành cho hạng mục phụ trợ và công nghiệp hàng không, các công trình thương mại khác là 1.200 ha.

Với diện tích lớn, có khu dân cư, nên để có thể xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành, việc đầu tiên khi bắt tay vào triển khai đại dự án là công tác giải phóng mặt bằng.

Để thúc đẩy tiến độ Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành, trong những ngày đầu tháng 11/2015, Thủ tướng Chính phủ đã có ý kiến chỉ đạo về tình hình triển khai và một số biện pháp để đẩy nhanh tiến độ thực hiện.

Cụ thể, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Giao thông vận tải chỉ đạo, hướng dẫn Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam sớm tổ chức thực hiện lập Báo cáo nghiên cứu khả thi Giai đoạn 1 Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành theo Văn bản số 1509/TTg-KTN, ngày 26/08/2015; đồng thời, chịu trách nhiệm đôn đốc các cơ quan, đơn vị liên quan triển khai thực hiện đảm bảo chất lượng, hiệu quả chung của dự án.

Để tiến hành công tác giải phóng mặt bằng cho Dự án, Thủ tướng Chính phủ cho phép UBND tỉnh Đồng Nai tổ chức lập quy hoạch khu tái định cư và lập dự án đầu tư xây dựng khu tái định cư đồng thời với quá trình lập Báo cáo nghiên cứu khả thi (F/S) Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành của Tổng Công ty cảng hàng không Việt Nam.

Tiểu dự án đầu tư xây dựng khu tái định cư được phê duyệt sau khi phê duyệt F/S.

Trên cơ sở đó, UBND tỉnh Đồng Nai chịu trách nhiệm chỉ đạo việc lựa chọn nhà thầu để thực hiện tiểu dự án khu tái định cư theo quy định của pháp luật; đồng thời, làm việc trực tiếp với các Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Giao thông vận tải nghiên cứu bố trí khoản kinh phí ứng trước để thực hiện dự án theo quy định, báo cáo Thủ tướng Chính phủ những vấn đề vượt thẩm quyền.

Trước đó, thông tin từ UBND tỉnh Đồng Nai cho biết, trong 5.000 ha quy hoạch dự án sân bay Long Thành có hơn 3.000 ha đất của 4.541 hộ dân, hơn 1.800 ha đất của 25 tổ chức, còn lại là sông, suối, ao, hồ. Trong 4.541 hộ bị ảnh hưởng (14.652 người) có 3.574 hộ bị giải tỏa trắng...

UBND tỉnh dự kiến sẽ giải quyết 100% nhu cầu chỗ ở tái định cư cho trên 3.000 hộ bị giải tỏa trắng thuộc các địa bàn xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành, bằng các hình thức tái định cư phân tán bằng tiền, bằng đất nền hoặc bằng nhả ở. Tổng kinh phí bồi thường, hỗ trợ là 13.000 tỷ đồng, trong đó bồi thường, hỗ trợ về đất trên 6.680 tỷ đồng; nhà và vật kiến trúc trên 840 tỷ đồng./.