Năm 2024, xử lý 47.135 vụ vi phạm, chuyển công an 178 vụ

Báo cáo về tình hình hoạt động trong năm 2024 của toàn lực lượng, Tổng Cục trưởng Trần Hữu Linh cho biết, năm 2024, thị trường hàng hóa cơ bản đã ổn định, dù vậy, vẫn phát sinh nhiều vụ việc vi phạm nổi cộm. Trong năm, toàn lực lượng đã tăng cường công tác quản lý địa bàn, kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ các kho tàng, bến bãi; tập trung kiểm tra, xử lý vi phạm đối với hoạt động kinh doanh trên môi trường online; công tác niêm yết giá bán và bán đúng giá niêm yết; tăng cường giám sát các cửa hàng kinh doanh xăng dầu nhằm ngăn ngừa các hành vi vi phạm. Trong đó chú trọng kiểm tra, xử lý vi phạm đối với mặt hàng vàng, xăng dầu, thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng...

Đáng chú ý, trong bối cảnh giá vàng trong nước có nhiều biến động, Tổng cục Quản lý thị trường bám sát diễn biến tình hình thị trường, chỉ đạo Quản lý thị trường các tỉnh, thành phố quản lý chặt chẽ địa bàn, tăng cường các biện pháp nghiệp vụ, phát hiện, xử lý nghiêm nhiều vi phạm trên phạm vi cả nước điển hình như tại TP. Hồ Chí Minh, Quảng Ninh, An Giang, Thanh Hóa, Nghệ An... qua đó đã góp phần thực hiện hiệu quả các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc quản lý mặt hàng vàng.

Lực lượng quản lý thị trường tập trung sắp xếp bộ máy, nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát thị trường
Hội nghị tổng kết công tác năm 2024 và triển khai nhiệm vụ năm 2025 của lực lượng Quản lý thị trường

Tính chung cả năm 2024, lực lượng Quản lý thị trường đã thanh tra, kiểm tra 68.280 vụ (giảm 5% so với cùng kỳ năm 2023), phát hiện, xử lý 47.135 vụ vi phạm (giảm 10% so với cùng kỳ năm 2023); chuyển cơ quan điều tra 178 vụ có dấu hiệu tội phạm (tăng 2%). Thu nộp ngân sách trên 541 tỷ đồng (tăng 8%). Trị giá hàng hóa vi phạm 425 tỷ đồng (tăng 23% so với năm 2023), trong đó, trị giá hàng hóa tịch thu 220 tỷ đồng; trị giá hàng hóa buộc tiêu hủy 205 tỷ đồng.

Một trong những điểm nhấn trong hoạt động kiểm tra, kiểm soát thị trường trong năm 2024 của lực lượng là kiểm tra trên môi trường thương mại điện tử. Xác định việc kiểm tra, xử lý vi phạm về kinh doanh thông qua hoạt động thương mại điện tử có xu hướng tăng cao, tại nhiều địa phương, do đó, các Cục Quản lý thị trường đã chủ động ban hành thành lập các Tổ thương mại điện tử nhằm thực hiện nhiệm vụ nắm bắt tình hình, tiếp nhận thông tin, tham mưu cũng thực hiện các biện pháp nghiệp vụ liên quan đến các vụ việc về thương mại điện tử. Tính đến thời điểm hiện tại, 63/63 Cục Quản lý thị trường các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã ban hành quyết định thành lập Tổ thương mại điện tử và các đơn vị chủ động xây dựng, ban hành kế hoạch kiểm tra về hoạt động thương mại điện tử trong năm 2024.

Cả năm, liên quan đến lĩnh vực thương mại, toàn lực lượng đã phát hiện, xử lý 3.124 vụ vi phạm (tăng 266 % so với năm 2023), chuyển cơ quan điều tra 4 vụ, xử phạt vi phạm hành chính 48 tỷ đồng (tăng 220 % so với năm 2023); trị giá hàng hóa vi phạm trên 34 tỷ đồng (tăng 440 % so với năm 2023). Các đơn vị kiểm tra, xử lý vi phạm trong thương mại điện tử có hiệu quả cao: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, Lạng Sơn, Quảng Bình, Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Bình Dương, Đồng Nai, Đồng Tháp, Bà Rịa - Vũng Tàu, Tiền Giang.

Bên cạnh thương mại điện tử, lực lượng cũng đã tập trung kiểm tra trong lĩnh vực an toàn thực phẩm. Trong năm, toàn lực lượng đã phát hiện, xử lý 9.074 vụ việc vi phạm, xử phạt vi phạm hành chính trên 57,9 tỷ đồng; trị giá hàng hóa tịch thu trên 62 tỷ đồng.

Liên quan đến mặt hàng vàng, toàn lực lượng đã phát hiện, xử lý 953 vụ, chuyển cơ quan điều tra 1 vụ (Thanh Hóa); xử phạt vi phạm hành chính 23,3 tỷ đồng, trị giá hàng hóa vi phạm 29 tỷ đồng.

Về các hành vi buôn lậu thuốc lá điếu, thuốc lá thế hệ mới, lực lượng đã phát hiện, xử lý 970 vụ vi phạm, xử phạt vi phạm hành chính 3,6 tỷ đồng, trị giá hàng hóa vi phạm 6,2 tỷ đồng.

Liên quan đến mặt hàng xăng dầu, lực lượng đã phát hiện, xử lý 406 vụ vi phạm, xử phạt vi phạm hành chính trên 12 tỷ đồng, thu giữ 2.470 lít dầu các loại trị giá 52 triệu đồng.

Tiếp tục ưu tiên nhiệm vụ chống hàng giả trên thương mại điện tử

Đánh giá về công tác Quản lý thị trường trong năm 2024, ông Trần Hữu Linh cho biết, trong năm 2024, hoạt động Quản lý thị trường vẫn còn những tồn tại hạn chế nhất định, vẫn còn công chức vi phạm nội quy, quy chế của cơ quan; công tác phối hợp chưa thực sự hiệu quả, chưa phát huy được sức mạnh tổng hợp, nhất là việc chia sẻ thông tin, giám sát hàng hóa giữa các địa bàn; một số địa bàn chưa kiểm soát chặt chẽ thị trường, hiệu quả trong công tác phát hiện, xử lý vi phạm hành chính ở nhiều nơi, đặc biệt là ở một số địa bàn trọng điểm chưa cao, chưa phản ánh hết tình hình thị trường.

Năm 2025, Tổng Cục trưởng Trần Hữu Linh cho biết lực lượng Quản lý thị trường tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc, kịp thời, có hiệu quả các Nghị quyết, Chỉ thị, kế hoạch, văn bản chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Bộ Công Thương về công tác Quản lý thị trường. Tiếp tục triển khai hiệu quả Đề án 319 của Thủ tướng Chính phủ trong phòng, chống hàng giả trên môi trường thương mại điện tử, tăng cường công tác thu thập thông tin, thẩm tra xác minh, kiểm tra, xử lý nghiêm đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm trong hoạt động thương mại điện tử. Tập trung kiểm tra việc kinh doanh, vận chuyển trái phép hàng hóa trên thị trường nội địa; đẩy mạnh số hoá, ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý điều hành và công tác kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính.

Bên cạnh đó, toàn lực lượng cũng chủ động nắm vững diễn biến tình hình hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả theo lĩnh vực, địa bàn phụ trách để kịp thời phát hiện, nhận diện các vấn đề nổi cộm, các lĩnh vực mặt hàng vi phạm mới nổi để kịp thời đấu tranh ngăn chặn, xử lý.

Đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, giáo dục chính sách pháp luật cho tổ chức, cá nhân kinh doanh. Tổ chức ký cam kết không kinh doanh hàng giả, hàng nhập lậu, hàng kém chất lượng, xử lý nghiêm những trường hợp đã ký cam kết nhưng vẫn vi phạm. Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan thông tin truyền thông kịp thời đưa tin về hoạt động kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính của lực lượng Quản lý thị trường nhằm cảnh báo, hướng dẫn người tiêu dùng trong mua bán và sử dụng hàng hóa, dịch vụ trên thị trường an toàn và hiệu quả. Năm 2025, lực lượng sẽ tiếp tục tập trung, ưu tiên triển khai nhiệm vụ chống hàng giả trên thương mại điện tử; tập trung với những nỗ lực cao nhất để kiến tạo thị trường kinh doanh lành mạnh, đảm bảo quyền và lợi ích cho cộng đồng doanh nghiệp và người tiêu dùng.

5 nhiệm vụ nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý thị trường năm 2025

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên thẳng thắn nhìn nhận, hoạt động QLTT vẫn còn những hạn chế, yếu kém, và những vấn đề đặt ra cho lực lượng QLTT cần tập trung giải quyết trong thời gian tới.

Lực lượng quản lý thị trường tập trung sắp xếp bộ máy, nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát thị trường
Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên điều hành chỉ đạo Hội nghị

Năm 2025, tình hình kinh tế - xã hội nói chung và ngành công thương nói riêng được dự báo tiếp tục có nhiều khó khăn, thách thức. Khó khăn, thách thức nhiều hơn thuận lợi. Nền kinh tế mở cung với tốc độ gia tăng cao của thương mại điện tử (nhất là thương mại điện tử xuyên biên giới) sẽ ngày càng đặt ra nhiều vấn đề khó khăn, phức tạp hơn cho công tác QLTT. Tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng có xu hướng gia tăng và ngày càng tinh vi hơn. Bên cạnh đó, kinh tế nước ta đã hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới, với việc tham gia nhiều các Hiệp định thương mại sẽ mang lại nhiều thời cơ, thuận lợi cho hoạt động ngoại thương nhưng cũng đặt ra nhiều vấn đề về quản lý hàng hóa nhập khẩu, nhất là hàng tạm nhập, tái xuất.

Từ bối cảnh trên, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đặt mục tiêu chung của công tác QLTT năm tới là tập trung đấu tranh, hạn chế tới mức thấp nhất tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, phấn đấu tạo môi trường sản xuất kinh doanh lành mạnh, bảo vệ người tiêu dùng và thúc đẩy sản xuất trong nước.

Để thực hiện tốt mục tiêu trên và kịp thời khắc phục những hạn chế, yếu kém thời gian qua, Bộ trưởng đề nghị toàn lực lượng tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác, thực hiện toàn diện các nhiệm vụ năm 2025 được giao, thông qua các nhiệm vụ:

Một là, tiếp tục quán triệt thật sâu sắc các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia và của Ban Cán sự Đảng, Lãnh đạo Bộ (qua các Nghị định, Thông tư, Chỉ thị, Công điện…), cùng với khuyến nghị của các Bộ, ngành liên quan và chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các địa phương để thực hiện đúng, đầy đủ chức năng, nhiệm vụ của lực lượng QLTT, tạo môi trường lành mạnh cho hoạt động sản xuất kinh doanh.

Đồng thời, qua thực tiễn quản lý, thực thi công vụ, lực lượng QLTT cần tiếp tục chủ động, tích cực tham mưu cho Chính phủ và các Bộ, ngành, địa phương ban hành mới (hoặc sửa đổi, bổ sung) các quy định, cơ chế chính sách bảo đảm đồng bộ, khả thi nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong hoạt động của toàn lực lượng. “Kể cả thay đổi mô hình quản lý, tuy nhiên mô hình ấy được thiết kế như thế nào, chức năng nhiệm vụ ra sao… thì ý kiến của các đồng chí trong tương lai là quan trọng. Bộ tiếp tục lắng nghe các ý kiến, và đề nghị lực lượng QLTT tiếp tục tham mưu cho các cấp có thẩm quyền có quy định cụ thể, rõ ràng, để phát huy vai trò của mình trong tương lai”- Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Hai là, tăng cường hơn nữa công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát thị trường (đặc biệt là trong các dịp Tết, Lễ) nhằm kịp thời phát hiện và xử lý thật nghiêm các sai phạm, nhất là những sai phạm có tính phổ biến trong sản xuất kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Trong bối cảnh cả nước đang tích cực và khẩn trương thực hiện Nghị quyết 18/NQ-TW, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đặc biệt nhắc lại tinh thần quyết liệt, không được để có khoảng trống, không để bị đứt đoạn trong công tác triển khai, thực thi nhiệm vụ kiểm tra, giám sát thị trường của lực lượng QLTT.

“Các nhiệm vụ của lực lượng QLTT theo chỉ đạo của Bộ Công Thương và Tổng cục QLTT vẫn phải được các lực lượng QLTT địa phương quán triệt thực hiện nghiêm túc. Thực hiện đến khi nào văn bản pháp luật mới có hiệu lực thì mới thay đổi theo quy định mới”- Bộ trưởng một lần nữa lưu ý và đề nghị lực lượng QLTT tiếp tục chú trọng kiểm tra, xử lý các sai phạm trong các ngành hàng thiết yếu như: xăng dầu, phân bón; các loại thực phẩm, đồ uống, thuốc lá (nhất là thuốc lá thế hệ mới); thực phẩm chức năng, thuốc chữa bệnh, mỹ phẩm, hàng thời trang, hàng điện tử...

Đồng thời, tăng cường phối hợp chặt chẽ hơn với các lực lượng trong đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại trong thương mại điện tử, đặc biệt là thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Nghị quyết của UBTV Quốc hội về giám sát chuyên đề Thương mại điện tử và các chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công Thương trong lĩnh vực thương mại điện tử (như Đề án chống hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử đến năm 2025; Chỉ thị số 18 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh kết nối, chia sẻ dữ liệu phục vụ phát triển thương mại điện tử, chống thất thu thuế, bảo đảm an ninh tiền tệ; tăng cường công tác hậu kiểm trong quản lý hoạt động thương mại điện tử).

Ba là, tập trung chấn chỉnh kỷ luật, kỷ cương hành chính trong chỉ đạo điều hành và ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ công chức trong toàn lực lượng. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra nội bộ; kiên quyết xử lý nghiêm, kịp thời, đúng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước đối với các tổ chức, cá nhân sai phạm, nhất là đối với hành vi bảo kê, tham nhũng, tiêu cực trong thực thi công vụ.

Tư lệnh ngành cũng lưu ý, trong giai đoạn chuyển tiếp, rất có thể có nhiều hơn các vi phạm nên đòi hỏi lãnh đạo lực lượng QLTT cần lưu ý, cảnh báo sớm và xử lý nghiêm nếu xảy ra sự việc trên.

Bốn là, tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, truyền thông nhằm tạo sự thống nhất trong nhận thức, sự đồng thuận trong hành động và sự chia sẻ, ủng hộ của xã hội đối với các hoạt động của ngành; đồng thời, chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong mọi hoạt động, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ hơn trên các mặt công tác trong toàn lực lượng.

Năm là, khẩn trương hoàn thành việc sắp xếp tổ chức bộ máy của lực lượng QLTT thời gian tới theo chủ trương của Trung ương và kế hoạch của Ban chấp hành trung ương, Ban chỉ đạo Chính phủ cũng như của Bộ Chính trị.

Tổ chức sắp xếp bộ máy nhưng không để gián đoạn hoạt động kiểm tra, kiểm soát thị trường

Liên quan đến nhiệm vụ sắp xếp tổ chức bộ máy của lực lượng QLTT, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị và yêu cầu, định hướng của Ban Chỉ đạo Trung ương, Ban Chỉ đạo Chính phủ về sắp xếp, tinh gọn bộ máy, Ban cán sự đảng, Lãnh đạo Bộ đã thống nhất, báo cáo với Ban Chỉ đạo Chính phủ về dự kiến kết thúc mô hình tổ chức của Tổng cục Quản lý thị trường và chuyển các Cục Quản lý thị trường ở địa phương về UBND các tỉnh, thành phố quản lý, kiến nghị mô hình Chi cục QLTT thuộc Sở.

Ông Diên cũng lưu ý, cần giải thích kỹ lưỡng về sự thay đổi cơ chế vận hành, không làm thay đổi tính chất, chức năng nhiệm vụ của lực lượng QLTT đối với cán bộ toàn hệ thống, nhất là cán bộ cấp đội, cấp cơ sở. Quan tâm trong việc sắp xếp, bố trí thực hiện chính sách cho cán bộ một cách thỏa đáng. Bộ sẽ thiết kế cơ chế để đảm bảo quyền lợi chính sách cho cán bộ quản lý đến công chức thực thi công vụ, tạo sự đồng thuận, thống nhất cao trong nhận thức và hành động trong toàn lực lượng và từng cơ quan, đơn vị.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng đề nghị, toàn lực lượng xác định việc sắp xếp tổ chức bộ máy là việc cần làm và phải làm ngay nhưng phải làm khách quan, dân chủ, khoa học, bảo đảm tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả (chứ không phải là sự sắp xếp cơ học), nhằm giảm thiểu sự chồng chéo, không rõ ràng về chức năng, nhiệm vụ giữa các đơn vị (Tổ, Đội).

"Tuyệt đối không để phát sinh tư tưởng, mất đoàn kết nội bộ; không để xảy ra tình trạng so bì, bê trễ, lơ là trong thực thi công vụ, nhất là trong bối cảnh năm mới và Tết nguyên đán Ất Tỵ 2025 đang đến gần, thị trường hàng hoá sẽ rất sôi động, dễ phát sinh những sai phạm trong sản xuất, kinh doanh nếu công tác kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm trong công tác QLTT bị buông lỏng" - Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chỉ đạo.

Đặc biệt, lãnh đạo Bộ Công thương yêu cầu, cần tập trung triển khai thực hiện hiệu quả Kế hoạch Cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả các tháng cuối năm 2024; dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025 đã được ban hành, bảo đảm ổn định thị trường, phục vụ tốt nhu cầu nhân dân vui Xuân đón Tết.

“Trong quá trình tổ chức thực hiện việc sắp xếp, tổ chức bộ máy bên trong, Tổng cục và các Cục QLTT địa phương phải bám sát yêu cầu, mọi hoạt động của lực lượng diễn ra theo bình thường theo đúng quy định hiện hành. Tuyệt đối không được xảy ra lỗ hổng trong quản lý, khủng hoảng trong hệ thống; phải quán triệt và thực hiện định hướng sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy của Ban Chỉ đạo Chính phủ và Ban Chỉ đạo của Bộ để bảo đảm chất lượng, tiến độ triển khai và chỉ tiêu sắp xếp tối thiểu được giao. Đồng thời, tư lệnh ngành công thương cũng lưu ý lực lượng QLTT về các vấn đề liên quan đến xử lý tài chính, ngân sách, tài sản công và chuyển tiếp quản lý dự án đầu tư công trong quá trình sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy.

Bên cạnh đó, Tổng cục QLTT hiện nay và đơn vị dự kiến mới trong tương lai và các đơn vị có liên quan trong Bộ như Vụ Pháp chế, Vụ Tổ chức cán bộ cần chủ động nghiên cứu, tham mưu, đề xuất cấp có thẩm quyền ban hành mới hoặc sửa đổi bổ sung các quy định, cơ chế chính sách phù hợp với mô hình tổ chức bộ máy mới để bảo đảm mô hình bộ máy mới phải tốt hơn mô hình cũ và phải đi vào hoạt động ngay, không để ngắt quãng công việc, không để khoảng trống về quản lý, bỏ trống địa bàn phụ trách.

Về phía Bộ Công Thương, Ban Cán sự Đảng, Lãnh đạo Bộ Công Thương sẽ chủ động kiến nghị với cấp có thẩm quyền, cũng như trao đổi, làm việc với các Bộ, ngành liên quan và cấp uỷ, chính quyền địa phương để có chính sách cán bộ hợp lý, tạo điều kiện cho cán bộ, công chức trong lực lượng QLTT triển khai nhiệm vụ mới tốt hơn khi thực hiện sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy theo mô hình mới./.