Nguyễn Đường Giang

Giảng viên Khoa Du lịch, Trường Đại học Nguyễn Tất Thành

Email: ndgiang@ntt.edu.vn

Lưu Ngọc Hân

Học viên Cao học Khoa Du lịch, Trường Đại học Nguyễn Tất Thành

Tóm tắt

Bài viết khám phá các yếu tố ảnh hưởng đến trải nghiệm du lịch nông thôn tại huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau. Kết quả chỉ ra rằng, giáo dục, giải trí, tính chân thực và kết nối văn hóa, cơ sở vật chất hạ tầng và tiện ích du lịch có ảnh hưởng đến mức độ hài lòng của du khách đối với du lịch nông thôn. Bên cạnh đó mức độ hài lòng có tác động đến lòng trung thành của du khách. Từ đó, nghiên cứu đề xuất một số giải pháp để phát triển du lịch nông thôn một cách hiệu quả và bền vững.

Từ khóa: Du lịch nông thôn, trải nghiệm của khách hàng, sản phẩm đặc thù, phát triển bền vững

Summary

The paper explores determinants of rural tourism experiences in Ngoc Hien district, Ca Mau province. The results indicate that education, entertainment, authenticity and cultural connectivity, tourism infrastructure and facilities create an impact on tourist satisfaction with rural tourism. In addition, satisfaction has an impact on tourist loyalty. From those findings, the study proposes a number of solutions for developing rural tourism effectively and sustainably.

Keywords: Rural tourism, customer experience, unique products, sustainable development

GIỚI THIỆU

Du lịch nông thôn (DLNT) đóng vai trò then chốt trong phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững. Hình thức du lịch này không chỉ giúp đa dạng hóa sinh kế, tăng thu nhập cho người dân thông qua việc thúc đẩy tiêu thụ nông sản và duy trì nghề truyền thống, mà còn đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của du khách về trải nghiệm chân thực, hòa mình vào thiên nhiên và văn hóa bản địa. Phát triển du lịch trải nghiệm nông thôn còn tạo động lực để cộng đồng bảo tồn các giá trị văn hóa và tài nguyên thiên nhiên độc đáo.

Huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau, với hệ sinh thái rừng ngập mặn phong phú thuộc Khu dự trữ sinh quyển thế giới Mũi Cà Mau và vị trí địa lý đặc biệt là điểm cực Nam Tổ quốc, sở hữu tiềm năng to lớn để phát triển DLNT, đặc biệt là du lịch sinh thái và trải nghiệm. Nghiên cứu này tập trung xác định và đánh giá mức độ ảnh hưởng các yếu tố đến trải nghiệm du lịch của du khách, từ đó đề xuất các giải pháp đồng bộ nhằm khai thác hiệu quả tiềm năng, khắc phục hạn chế, xây dựng sản phẩm du lịch đặc sắc nhằm phát triển DLNT tại Ngọc Hiển góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững của địa phương.

CƠ SỞ PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Cơ sở lý thuyết

Nghiên cứu về DLNT đã được nhiều học giả tiếp cận từ các góc độ đa dạng. Từ góc độ kinh tế, Tiraieyari và Hamzah (2011) coi du lịch nông nghiệp là công cụ thúc đẩy kinh tế nông thôn, đề cao việc kết hợp du lịch với nông nghiệp. Chen và cộng sự (2023) lại tập trung vào trải nghiệm dịch vụ, cho rằng khung cảnh và các yếu tố hành vi (thái độ, chuẩn mực chủ quan, nhận thức kiểm soát) ảnh hưởng đến quyết định tham gia DLNT.

DLNT được nhìn nhận là xu hướng bền vững, góp phần bảo tồn văn hóa, môi trường và tạo sinh kế. Bramwell (1994) và Lane (1994) đều nhấn mạnh tầm quan trọng của phát triển DLNT theo hướng bền vững, vai trò của cộng đồng địa phương và doanh nghiệp, cũng như sự gắn kết chặt chẽ giữa DLNT với khái niệm du lịch bền vững. Về các nhân tố tác động đến sự phát triển DLNT, khi nghiên cứu tại Vĩnh Thạnh, Cần Thơ, Nguyễn Thị Bé Ba và cộng sự (2023) đã xác định 5 nhân tố: sự hấp dẫn của tài nguyên, chính sách phát triển, cơ sở vật chất hạ tầng, an toàn an ninh, và cộng đồng địa phương. Tương tự, Thái Thủy và cộng sự (2021) tại Việt Trì, Phú Thọ, cũng đề cập đến các yếu tố như vị trí địa lý, tài nguyên thiên nhiên và nhân văn, cơ sở hạ tầng, sự tham gia của cộng đồng và thể chế chính sách. Đáng chú ý, Xiao (2022) xác định bốn yếu tố cốt lõi thúc đẩy DLNT gồm: cầu du lịch, cung du lịch, tiếp thị, và lực lượng hỗ trợ, qua đó khẳng định tầm quan trọng của việc phân tích cả hai khía cạnh cung và cầu để có cái nhìn toàn diện.

Mô hình nghiên cứu

Dựa trên cơ sở lý thuyết, tác giả đề xuất mô hình các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động trải nghiệm DLNT tại huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau gồm 5 yếu tố: giáo dục; cảnh quan thiên nhiên; giải trí; tính chân thực và kết nối văn hóa; cơ sở vật chất, hạ tầng và tiện ích du lịch. Nghiên cứu đồng thời xem xét ảnh hưởng của mức độ hài lòng lên lòng trung thành của du khách. Mô hình nghiên cứu được thể hiện tại Hình.

Hình: Mô hình nghiên cứu

Nguồn: Tác giả đề xuất

Các giả thuyết được đề xuất như sau:

H1: Giáo dục có ảnh hưởng tích cực đến mức độ hài lòng của du khách.

H2: Cảnh quan thiên nhiên có ảnh hưởng tích cực đến mức độ hài lòng của du khách.

H3: Giải trí có ảnh hưởng tích cực đến mức độ hài lòng của du khách.

H4: Tính chân thực và kết nối văn hóa ảnh hưởng tích cực đến mức độ hài lòng của du khách.

H5: Cơ sở vật chất, hạ tầng và tiện ích du lịch có ảnh hưởng tích cực đến mức độ hài lòng của du khách.

H6: Mức độ hài lòng có ảnh hưởng tích cực đến lòng trung thành của du khách.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu này được thực hiện từ tháng 12/2024 đến tháng 4/2025, sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp để đảm bảo tính chính xác, khách quan, đánh giá toàn diện các yếu tố ảnh hưởng đến trải nghiệm DLNT tại địa phương. Nghiên cứu đồng thời sử dụng phương pháp nhân tố khám phá để xác định các yếu tố ảnh ưởng đến trải nghiệm của du khách. Tác giả tiến hành phỏng vấn sâu các chuyên gia trong lĩnh vực du lịch và khảo sát khách du lịch (n=362) tham gia DLNT tại huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau.

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

Kiểm định độ tin cậy của thang đo

Kết quả kiểm định cho thấy các biến quan sát đều có hệ số tương quan biến tổng phù hợp, hệ số Cronbach’s Alpha đều lớn hơn 0,7 nên thang đo lường rất tốt. Sử dụng phép trích Principle Axis Factoring và phép quay Varimax cho các biến phụ thuộc và độc lập trong mô hình cho kết quả theo bảng bên dưới.

Bảng 2: Kết quả phân tích nhân tố cho các biến độc lập và phụ thuộc

Nguồn: Kết quả xử lý dữ liệu

Kiểm định giả thuyết

Các giả thuyết ảnh hưởng đến mức độ hài lòng của du khách

Kết quả phân tích hồi quy có R² hiệu chỉnh bằng 0,509, nghĩa là phần biến thiên của biến phụ thuộc mức độ hài lòng của du khách được giải thích bởi các biến độc lập trong mô hình là 50,9%. Kiểm định F với giá trị Sig. = 0,000 nên mô hình nghiên cứu phù hợp với tập dữ liệu khảo sát.

Kết quả ở Bảng 3 cho thấy trong 5 yếu tố khảo sát thì có 4 yếu tố tương quan dương và có ý nghĩa thống kê với mức độ hài lòng của du khách. Do đó, các giả thuyết H1, H3, H4, H5 được ủng hộ trong nghiên cứu này. Chỉ duy nhất giả thuyết H2 không được ủng hộ, yếu tố cảnh quan thiên nhiên không có tác động có ý nghĩa thống kê đến mức độ hài lòng của du khách (Sig. > 0,05). Thực hiện phân tích hồi quy cho yếu tố hài lòng và lòng trung thành, kết quả cho thấy giá trị của R² hiệu chỉnh là 0,417. Kiểm định F với giá trị Sig. = 0,000, chứng tỏ mô hình nghiên cứu phù hợp với tập dữ liệu khảo sát. Như vậy, giả thuyết H6 được chấp nhận. Mức độ hài lòng ảnh hưởng tích cực lên lòng trung thành của du khách (β = 0,647). Điều này có nghĩa khách sẵn sàng quay trở lại hay giới thiệu tích cực về điểm đến đến với bạn bè xung quanh mình.

Bảng 3: Kết quả phân tích hồi quy – Các yếu tố ảnh hưởng đến mức độ hài lòng của du khách

Nguồn: Kết quả xử lý dữ liệu

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng, giáo dục, giải trí, tính chân thực và kết nối văn hóa, cơ sở vật chất hạ tầng và tiện ích du lịch có ảnh hưởng đến mức độ hài lòng của du khách đối với DLNT tại huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau. Bên cạnh đó mức độ hài lòng có tác động đến lòng trung thành của du khách.

Để phát triển DLNT trải nghiệm tại Ngọc Hiển một cách bền vững và hiệu quả, dựa trên kết quả nghiên cứu, tác giả đề xuất tập trung vào các giải pháp sau: (1) Nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch trải nghiệm đa dạng, gắn với sản xuất và đời sống địa phương; (2) Phát triển du lịch cộng đồng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và xây dựng cơ chế chia sẻ lợi ích minh bạch; (3) Ưu tiên nâng cấp hạ tầng giao thông kết nối; (4) Tăng cường quảng bá, xúc tiến du lịch trên các nền tảng số; (5) Hoàn thiện quy hoạch, cơ chế chính sách quản lý du lịch bền vững; (6) Xây dựng quy tắc ứng xử du lịch có trách nhiệm và quản lý sức chứa để đảm bảo tính bền vững.

Tài liệu tham khảo

1. Bramwell, B. (1994). Rural Tourism And Sustainable Rural Tourism, Journal Of Sustainable Tourism, 2(1–2), 1–6.

2. Chen, S., Sotiriadis, M., & Shen, S. (2023). The Influencing Factors On Service Experiences In Rural Tourism: An Integrated Approach, Tourism Management Perspectives, 47.

3. Lane, B. (1994). What Is Rural Tourism?, Journal Of Sustainable Tourism, 2(1–2), 7–21.

4. Nguyễn Thị Bé Ba, Lý Mỷ Tiên, Lê Thị Tố Quyên, Nguyễn Trọng Nhân, Nguyễn Thị Huỳnh Phượng, Trương Trí Thông (2023). Phân tích các nhân tố tác động đến phát triển dLNT tại huyện Vĩnh Thạnh, thành phố Cần Thơ, Tạp chí Khoa học Trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh, 20(11).

5. Thái Thủy, P., Văn Huệ, L. (2021). Liên kết phát triển DLNT ở thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ, Tạp chí Khoa học và Công nghệ Trường Đại học Hùng Vương, 22(1), 34-45.

6. Tiraieyari, N., & Hamzah, A. (2011). Agri-Tourism: Potential Opportunities For Farmers And Local Communities In Malaysia, African Journal Of Agricultural Research, 6(31), 4357–4361.

7. Việt Đua, P., Nhân, N. T., Thị, P., Trân, K., Trần, P., & Linh, T. (2022). Đánh giá sự hài lòng của khách du lịch đối với DLNT tỉnh Bạc Liêu, Tạp chí Khoa học Đại học Văn Hiến, 8(4).

8. Xiao, Hongyi (2022). Algorithm of Apriori-Based Rural Tourism Driving Factors and Its System Optimization, Mobile Information Systems. http://dx.doi.org/10.1155/2022/3380609.