TS. Nguyễn Thanh Hải

Trường Đại học Tài chính - Marketing

Email: nguyenthanhhai@ufm.edu.vn

Tóm tắt

Giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên, viên chức và sinh viên tại các trường đại học, cao đẳng nói chung và tại Trường Đại học Tài chính - Marketing nói riêng được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, góp phần xây dựng đội ngũ có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức trong sáng và tinh thần trách nhiệm cao. Bài viết trình bày cơ sở lý luận về vai trò đặc biệt quan trọng của công tác tư tưởng trong xây dựng Đảng và phát triển giáo dục đại học; đánh giá thực trạng hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng tại Trường Đại học Tài chính - Marketing. Từ đó, đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên, viên chức và sinh viên của trường.

Từ khóa: giáo dục chính trị, tư tưởng, viên chức, giảng viên, sinh viên, Trường Đại học Tài chính - Marketing

Summary

Political and ideological education for staff, party members, civil servants, and students in higher education institutions, particularly at the University of Finance and Marketing, is identified as a core task that contributes to building a workforce with forceful political conviction, ethical integrity, and high responsibility. This article presents the theoretical foundations highlighting the critical role of ideological work in party building and higher education development; it also assesses the current state of political and ideological education at the University of Finance and Marketing. Based on this analysis, the article proposes specific solutions to strengthen political and ideological education for the university's staff, party members, civil servants, and students.

Keywords: Political education, ideology, civil servants, lecturers, students, University of Finance and Marketing

GIỚI THIỆU

Trong bối cảnh hiện nay, tình hình chính trị, kinh tế, xã hội trong nước và thế giới diễn biến nhanh chóng, phức tạp, tiềm ẩn nhiều yếu tố khó lường, tác động sâu sắc đến nhận thức, tư tưởng, hành vi và lối sống của cán bộ, đảng viên, viên chức và sinh viên - lực lượng nòng cốt trong sự nghiệp phát triển đất nước. Thực trạng này cũng đặt ra những yêu cầu mới đối với công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên, viên chức và sinh viên các trường đại học.

Trường Đại học Tài chính - Marketing là cơ sở giáo dục đại học công lập, trực thuộc Bộ Tài chính, có nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trình độ đại học và sau đại học theo tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế đáp ứng nhu cầu của xã hội; nghiên cứu và chuyển giao những thành tựu khoa học, công nghệ về kinh doanh, quản lý phục vụ công tác hoạch định chính sách của các cơ quan quản lý nhà nước, các doanh nghiệp và các tổ chức xã hội. Tầm nhìn đến năm 2045, Trường được xếp hạng trong top 500 trường đại học hàng đầu khu vực châu Á (theo chuần xếp hạng có uy tín) và trở thành một trong trường đại học hàng đầu Việt Nam; đồng thời là một trung tâm nghiên cứu, chuyển giao khoa học và công nghệ có uy tín cao trong lĩnh vực kinh doanh và quản lý của Việt Nam và khu vực ASEAN.

Để hiện thực hóa các mục tiêu chiến lược trên, bên cạnh việc nâng cao chất lượng đào tạo chuyên môn, Nhà trường xác định giáo dục chính trị, tư tưởng là nhiệm vụ hàng đầu nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên và sinh viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng, ý thức trách nhiệm cao, góp phần xây dựng khối đoàn kết nội bộ, sẵn sàng cống hiến, yên tâm công tác, gắn bó lâu dài với cơ quan, tổ chức; tận tụy phục vụ toàn tâm toàn ý cho nhiệm vụ của mình, góp phần cùng đồng chí, đồng nghiệp vào sự phát triển vững mạnh của Nhà trường.

THỰC TRẠNG CÔNG TÁC GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ, TƯ TƯỞNG CHO CÁN BỘ ĐẢNG VIÊN, VIÊN CHỨC, NGƯỜI LAO ĐỘNG VÀ SINH VIÊN CỦA TRƯỜNG

Những kết quả tích cực

Trong những năm qua, Đảng ủy, Ban Giám hiệu Trường Đại học Tài chính - Marketing luôn đặc biệt quan tâm và chú trọng trong lãnh đạo, chỉ đạo sát sao nhằm tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng và xây dựng khối đoàn kết, cụ thể là:

Công tác lãnh, chỉ đạo

Nhà trường đã ban hành các văn bản như Nghị quyết số 427 về tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng về giữ vững đoàn kết nội bộ, đảm bảo an ninh chính trị và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng tại Đảng bộ Trường Đại học Tài chính - Marketing; Nghị quyết số 778 về việc tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng trong quản lý, cung cấp, sử dụng thông tin trên mạng và tham gia môi trường xã hội của Trường; Nghị quyết số 04 về đẩy mạnh công tác sinh viên Trường Đại học Tài chính - Marketing giai đoạn 2021-2025 và định hướng đến năm 2030; Quyết định số 1850 ban hành Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội của Trường Đại học Tài chính-Marketing.

Công tác tổ chức học tập, quán triệt nghị quyết

Nhà trường đã tổ chức nghiêm túc các đợt học tập, quán triệt các Nghị quyết, chỉ thị, kết luận của các cấp ủy Đảng; học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; những chủ trương mới của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; thông tin về tình hình thời sự trong nước, quốc tế... Việc học tập được triển khai bài bản đến từng chi bộ, đoàn thể, đảng viên, viên chức, góp phần nâng cao nhận thức và tinh thần trách nhiệm trong đội ngũ cán bộ đảng viên, viên chức, giảng viên, sinh viên.

Công tác bồi dưỡng lý luận chính trị

Định kỳ phối hợp với Đảng ủy Khối Đại học, Cao đẳng TP. Hồ Chí Minh/Đảng ủy UBND Thành phố tổ chức các lớp bồi dưỡng lý luận chính trị cho đảng viên mới, lớp nhận thức về đảng cho quần chúng ưu tú; cử cán bộ, đảng viên tham gia học tập, nâng cao trình độ lý luận chính trị tại các lớp trung cấp lý luận chính trị, cao cấp lý luận chính trị theo đúng đối tượng.

Tổ chức học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh

Hằng năm, Nhà trường tổ chức cho tất cả đảng viên thuộc Đảng bộ Trường đăng ký kế hoạch học tập và đăng ký nội dung làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Đồng thời, lãnh đạo, chỉ đạo Công đoàn, Đoàn Thanh niên - Hội sinh viên tổ chức học tập và phát động các phong trào thi đua học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh với các hình thức đa dạng như: Hội thi tìm hiểu chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; các buổi tọa đàm, chiếu phim tư liệu về Bác; ngày hội "Tuổi trẻ với Bác Hồ"; cuộc thi sáng tạo video ngắn về đạo đức lối sống sinh viên Trường Đại học Tài chính - Marketing... Qua đó, giúp sinh viên nhận thức sâu sắc nội dung tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, góp phần đẩy mạnh công tác giáo dục ý thức công dân, tinh thần sống, làm việc theo Hiến pháp và pháp luật, nêu cao tính gương mẫu của sinh viên, đoàn viên, thanh niên trong việc chấp hành đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nội quy, quy chế của Nhà trường.

Kết hợp trong hoạt động giảng dạy, hoạt động phong trào

Ngoài ra, công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho sinh viên cũng được kết hợp trong hoạt động giảng dạy các môn học về Chủ nghĩa Mác - Lênnin, Tư tưởng Hồ Chí Minh và Giáo dục quốc phòng - An ninh; tuần sinh hoạt công dân - sinh viên đầu năm, đầu khóa, cuối khóa và lan tỏa những gương người tốt, việc tốt, những tấm gương sinh viên biểu biểu vượt khó trong học tập, rèn luyện và các hoạt động tình nguyện vì cộng đồng, hội trại truyền thống, chiến dịch "Mùa Hè xanh", “Xuân tình nguyện”... Qua đó, giúp sinh viên hiểu rõ hơn về bản chất khoa học và cách mạng của Chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Giáo dục những truyền thống tốt đẹp cho sinh viên qua các phong trào, hoạt động như: “Tự hào sinh viên Trường Đại học Tài chính - Marketing”, “Sinh viên với lý tưởng sống đẹp”, “Giá trị cốt lõi và văn hóa học đường Trường Đại học Tài chính - Marketing”...

Một số hạn chế

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, công tác giáo dục chính trị, tư tưởng tại Trường Đại học Tài chính - Marketing vẫn còn một số hạn chế nhất định, như:

Nội dung truyền đạt còn dàn trải, thiếu chiều sâu: Một số buổi học tập nghị quyết, chuyên đề chính trị tư tưởng vẫn còn mang tính hình thức, chưa được thiết kế phù hợp với tâm lý, đặc điểm của từng đối tượng, dẫn đến hiệu quả chưa cao.

Phương pháp truyền đạt chậm đổi mới: Việc ứng dụng công nghệ thông tin, phương tiện truyền thông hiện đại vào công tác giáo dục chính trị, tư tưởng còn hạn chế, chủ yếu là sử dụng phương pháp thuyết trình một chiều, chưa khơi gợi được sự tương tác, phản biện tích cực từ người học.

Thiếu tính thường xuyên và tính hệ thống: Các hoạt động giáo dục tư tưởng thường tập trung vào các đợt cao điểm hoặc khi có yêu cầu, chỉ đạo từ cấp có thẩm quyền, thiếu sự liên tục và gắn kết trong suốt năm học.

ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP

Để tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng tại Trường Đại học Tài chính - Marketing trong thời gian tới, cần quan tâm thực hiện các giải pháp sau:

Đối với Đảng ủy, Ban Giám hiệu nhà trường

Tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 4 khoá XII gắn với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, đạo đức nhà giáo, chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp và chức trách, nhiệm vụ được giao của cán bộ đảng viên, viên chức, người lao động và sinh viên.

Chỉ đạo các tổ chức đoàn thể, các phòng, khoa thuộc Trường đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước nhất là các văn bản, quy định có liên quan trực tiếp đến cán bộ đảng viên, viên chức, người lao động và sinh viên với nhiều hình thức đa dạng, phong phú như: tổ chức hội thảo, hội thi, trao đổi, tọa đàm, hội diễn văn nghệ...

Đối với lãnh đạo các đơn vị thuộc Trường

Cần cập nhật nội dung mang tính thời sự, thiết thực và gần gũi, lồng ghép các vấn đề chính trị - xã hội hiện nay như chuyển đổi số quốc gia, phòng chống tham nhũng, văn hóa ứng xử trên không gian mạng, an ninh phi truyền thống, lý tưởng sống, khát vọng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, hành động vì cộng đồng, thường xuyên lan tỏa các tấm gương người tốt - việc tốt như sinh viên tiêu biểu, cựu sinh viên thành đạt, cán bộ Đoàn - Hội gương mẫu, chuyển đổi xanh, phát triển bền vững… để mở rộng tầm nhìn chính trị và tinh thần trách nhiệm cho sinh viên. Áp dụng phương pháp giảng dạy tích cực như học theo dự án, học thông qua tình huống, tranh luận nhóm, học tích hợp thực tiễn xã hội. Thiết kế các lớp học tư tưởng trải nghiệm: ví dụ như “Một ngày làm chiến sĩ”, “Hành trình theo chân Bác”, “Sinh viên với biển đảo quê hương”, tổ chức về nguồn, tham quan bảo tàng, khu di tích cách mạng để khơi dậy cảm xúc và nhận thức lịch sử.

Thường xuyên quan tâm, chăm lo đời sống tinh thần; truyền đạt thông tin kịp thời, đầy đủ, chính xác những chủ trương, chính sách, nội quy, quy chế hoạt động của cơ quan, đơn vị thuộc trường đến với cán bộ đảng viên, viên chức, người lao động và người học thuộc đơn vị.

Đối với Công đoàn, Đoàn Thanh niên - Hội sinh viên của trường

Phải chủ động nắm bắt, phản ánh và định hướng dư luận sinh viên thông qua các hoạt động như: thường xuyên khảo sát tâm tư, thái độ chính trị của sinh viên qua các kênh trực tiếp và trực tuyến; chủ động xử lý, phản hồi và định hướng trước các thông tin xấu độc, sai lệch lan truyền trên mạng xã hội; phát hiện và bồi dưỡng những sinh viên có kết quả học tập tốt và tích cực tham gia các hoạt động để tạo nguồn giới thiệu tham gia lớp cảm tình Đảng, lớp bồi dưỡng nhận thức chính trị, lớp cán bộ Đoàn - Hội cấp khoa, trường.

Đối với cán bộ viên chức, giảng viên, cố vấn học tập

Giảng viên cần thể hiện sự kiên định lý tưởng, tận tâm với nghề, tôn trọng sinh viên, có tinh thần dân chủ và trách nhiệm xã hội. Trong quá trình giảng dạy, giảng viên các khoa chuyên ngành có thể đưa những tình huống mang tính đạo đức nghề nghiệp trong kinh doanh, kế toán, marketing... để sinh viên vừa học chuyên môn vừa nhận thức sâu sắc về vai trò đạo đức và lý tưởng nghề nghiệp.

Cán bộ làm công tác chính trị sinh viên (Phòng Công tác sinh viên, Phòng Quản lý Đào tạo, Phòng Khảo thí và Quản lý chất lượng, thư ký các khoa, thầy cô cố vấn học tập) cần luôn gần gũi, lắng nghe, thể hiện tinh thần trách nhiệm, văn minh, gương mẫu trong giao tiếp và xử lý công việc để sinh viên học được sự chính trực và tận tâm.

Mỗi cán bộ, viên chức, giảng viên cần phát huy vai trò chủ động, tích cực và tính tự giác, gương mẫu trong học tập, tìm hiểu, nắm vững và am hiểu sâu sắc các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nội quy, quy chế của nhà Trường, của đơn vị để thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ được giao. Nắm chắc, nắm kỹ vấn đề, thông tin chính xác, phát ngôn trên tinh thần xây dựng giúp đồng chí, đồng nghiệp hiểu đúng chủ trương, đường lối của đảng, chính sách pháp luật của nhà nước, nội quy, quy chế của cơ quan góp phần xây dựng khối đoàn kết vững mạnh trong Nhà trường.

Đối với sinh viên

Sinh viên là trung tâm và chủ thể giáo dục tư tưởng cho chính mình. Do vậy, cần phát huy vai trò tự học, tự rèn, tự quản trong mỗi cá nhân sinh viên:

Khuyến khích sinh viên tham gia nghiên cứu khoa học về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các vấn đề xã hội; viết cảm nhận về lý tưởng sống; thực hiện dự án cộng đồng, hoạt động thiện nguyện nhằm gắn kết giữa nhận thức và hành động. Tự giác học tập, rèn luyện đạo đức, lý tưởng sống; chủ động tiếp cận thông tin chính thống, phản biện tích cực và có trách nhiệm trên không gian mạng. Tham gia tích cực các hoạt động chính trị - xã hội trong và ngoài trường để rèn luyện bản lĩnh chính trị, kỹ năng sống và tinh thần cống hiến.

Tài liệu tham khảo:

1. Đảng ủy Trường Đại học Tài chính - Marketing (2025). Báo cáo Kết quả thực hiện Nghị quyết số 04-NQ/ĐU.ĐHTCM về đẩy mạnh công tác sinh viên Trường Đại học Tài chính - Marketing giai đoạn 2021-2025 và định hướng đến năm 2030.

2. Hội đồng Trường Đại học Tài chính - Marketing (2022). Nghị quyết số 47/NQ-HĐT ngày 17/10/2022 Chiến lược phát triển Trường Đại học Tài chính - Marketing giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 20245.