2017 là năm đặc biệt thành công của xuất khẩu

Sáng nay (15/01), Bộ Công Thương đã tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2017 và triển khai nhiệm vụ năm 2018 ngành Công Thương. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã đến dự và chỉ đạo hội nghị.

Toàn cảnh Hội nghị tổng kết công tác năm 2017
và triển khai nhiệm vụ năm 2018 ngành Công Thương sáng ngày 15/1/2018

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết trong năm 2017, ngành Công Thương đã đạt được một số thành tựu nổi bật như sản xuất công nghiệp của Việt Nam tăng trưởng mạnh với chỉ số sản xuất toàn ngành tăng 9,4%, cao hơn nhiều so với mức tăng 7,4% của năm 2016 và vượt mức chỉ tiêu kế hoạch đã được đặt ra từ đầu năm (tăng 7,1 - 8%).

"Năm 2017 cũng là một năm đặc biệt thành công của xuất khẩu. Lần đầu tiên, xuất khẩu của Việt Nam vượt mốc 200 tỷ USD, đạt 213,7 tỷ USD, tăng 21,1% so với năm 2016, vượt xa chỉ tiêu được Quốc hội và Chính phủ giao. Có tới 29 mặt hàng xuất khẩu đạt hơn 1 tỷ USD", Bộ trưởng nói.

Bên cạnh đó, xuất khẩu của Việt Nam sang nhiều thị trường đạt mức tăng trưởng cao, đặc biệt là các thị trường mà Việt Nam đã ký kết FTA như: xuất khẩu sang ASEAN tăng 24,3%, đạt 21,7 tỷ USD, xuất khẩu sang Trung Quốc tăng 60,6%, đạt 35,3 tỷ USD, xuất khẩu sang Nhật Bản tăng 14,2%, đạt 16,8 tỷ USD, xuất khẩu sang Hàn Quốc tăng 31,1%, đạt 15 tỷ USD…

Tỷ lệ tận dụng các ưu đãi từ các thị trường đã ký kết Hiệp định thương mại tự do (FTA) với Việt Nam tiếp tục tăng trưởng cao. Trong năm 2017, có tổng số 764.052 giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa đã được cấp, trị giá các lô hàng được hưởng ưu đãi xuất xứ là 37,8 tỷ USD, tăng 22% về số lượng và 24% về trị giá so với năm 2016.

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cũng cho biết, năm 2017, thương mại nội địa tiếp tục giữ vững được đà tăng trưởng ở mức 2 con số (cả năm đạt 10,9%), qua đó đã cùng với xuất khẩu, đầu tư là trụ đỡ quan trọng để góp phần vào mục tiêu tăng trưởng kinh tế chung của cả nước. Kiểm soát tốt lạm phát, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân cả nước năm 2017 ở mức dưới 4%.

Với những kết quả trên, trong năm 2017, cả nước vẫn duy trì xuất siêu với mức thặng dư khoảng 2,67 tỷ USD, đóng góp quan trọng vào ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định tỷ giá, kiểm soát lạm phát, góp phần giúp Chính phủ hoàn thành và vượt mức 13/13 chỉ tiêu kinh tế – xã hội trong năm 2017.

Mặc dù đạt được thành tích ấn tượng nhưng trong cơ cấu xuất - nhập khẩu vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố mất cân đối. Chỉ ra thực tế này, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho hay, xuất khẩu vẫn còn phụ thuộc nhiều vào khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), trong đó nhóm các sản phẩm công nghiệp chế biến, chế tạo với giá trị gia tăng cao vẫn chủ yếu do các doanh nghiệp FDI chiếm lĩnh.

Thực tế hiện nay, đóng góp của khối doanh nghiệp FDI vẫn chiếm hơn 70% giá trị xuất khẩu, trong khi chưa đầy 30% là của doanh nghiệp nội.

Dù đây là xu hướng khách quan từ quá trình hội nhập và nền kinh tế vẫn thu được những lợi ích không nhỏ từ sự gia tăng của khối doanh nghiệp FDI, nhưng theo Bộ trưởng Trần Tuấn Anh, đây vẫn là điểm hạn chế cần được khắc phục để có thể phát huy được tốt hơn khu vực doanh nghiệp trong nước.

​Cho rằng mối liên kết giữa doanh nghiệp trong nước với các doanh nghiệp FDI chưa đi vào chiều sâu, đặc biệt là trong lĩnh vực tiếp nhận chuyển giao công nghệ. Người đứng đầu Bộ Công Thương khẳng định, các doanh nghiệp Việt Nam hiện vẫn rất khó tham gia được vào chuỗi giá trị của các doanh nghiệp FDI lớn, chủ yếu do chưa đáp ứng được tiêu chuẩn quốc tế về chất lượng sản phẩm.

Đi đầu trong cải cách thủ tục hành chính

Tại Hội nghị, nhấn mạnh đến những thành quả của ngành Công Thương đã đạt được trong năm vừa qua, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu: “Tôi đã từng nói Bộ Công Thương có vấp những chưa ngã. Các đồng chí đã thực hiện rất quyết liệt các nhiệm vụ, đóng góp nhiều mặt cho sự phát triển của đất nước”.

Người đứng đầu Chính phủ cũng cho rằng, Bộ Công Thương đã biết gạt bỏ lợi ích cục bộ, trở thành Bộ tiên phong trong việc cắt giảm thủ tục hành chính, năng cao năng lực cạnh tranh quốc gia với đề xuất cắt bỏ hàng loạt thủ tục điều kiện kinh doanh.

Thủ tướng cho biết ngay trong sáng nay, Thủ tướng đã ký quyết định về việc cắt giảm 675 điều kiện đầu tư kinh doanh trong tổng số hơn 1.200 điều kiện kinh doanh của Bộ Công Thương.

Trước đó, hồi tháng 09/2017, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh đã ký ban hành Quyết định về việc ban hành phương án cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện đầu tư, kinh doanh thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Công Thương giai đoạn 2017-2018.

Theo Quyết định này, 675 điều kiện đầu tư, kinh doanh được cắt giảm. Con số này được Bộ Công Thương đưa ra sau hơn 2 tuần các đơn vị tiến hành rà soát cắt giảm, đơn giản hóa các điều kiện đầu tư kinh doanh thuộc lĩnh vực Bộ quản lý.

Đề xuất này của Bộ Công Thương ngay sau đó được sự ủng hộ của cộng đồng doanh nghiệp. Nhiều chuyên gia cho rằng đây là một tin vui đối với cộng đồng kinh doanh cũng như quá trình cải cách môi trường kinh doanh ở Việt Nam.

675 là con số được cho là lớn chưa từng có trong lịch sử ngành Công Thương được các đơn vị thuộc Bộ đề nghị cắt giảm, cao hơn dự kiến ban đầu 63 điều kiện và chiếm tới 55,5% tổng các điều kiện đầu tư kinh doanh.

Ngay sau động thái này, Bộ Công Thương cũng nhận được lời khen của Thủ tướng. Truyền đạt ý kiến của Thủ tướng tại buổi làm việc hôm 22/9/2017, Bộ trưởng – Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, Tổ trưởng Tổ công tác Thủ tướng nói: “Đây là động thái tích cực, mạnh mẽ nhất. Bộ cũng gương mẫu trong thực hiện cam kết với Thủ tướng”.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết để cắt giảm 675 điều kiện kinh doanh, Bộ đã làm kỹ, làm rõ, làm nhiều lần, triệt để, toàn diện và 675 điều kiện đăng ký kinh doanh không phải là cuối cùng.

Người đứng đầu ngành Công Thương nêu rõ, mục tiêu cho năm 2018 sẽ tiếp tục cắt giảm và đơn giản hóa 43 thủ tục hành chính (trong tổng số 452 thủ tục hành chính hiện có của Bộ Công Thương), đồng thời nâng cấp mức độ các dịch vụ công trực tuyến của Bộ bảo đảm mục tiêu đến hết năm 2018 sẽ có 170/298 dịch vụ (chiếm 57%) được thực hiện ở cấp độ 3 và 4.

Về tái cơ cấu, người đứng đầu ngành Công Thương tiếp tục nhấn mạnh nguyên tắc chất lượng, lấy tiêu chí nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm, hiệu quả của đầu tư, khả năng tham gia của doanh nghiệp vào chuỗi giá trị toàn cầu làm tiêu chí cho quá trình này.

9 nhiệm vụ trọng tâm năm 2018

Bộ Công Thương xác định năm 2018 sẽ là năm có ý nghĩa bước ngoặt quan trọng trong quá trình thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội 10 năm và Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm và Bộ cam kết sẽ nỗ lực ở mức cao nhất để hoàn thành tốt nhiệm vụ được Chính phủ giao. Tại Hội nghị, Bộ trưởng đã nêu lên 9 nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2018 của ngành Công Thương, gồm:

Thứ nhất, tiếp tục tập trung vào xây dựng, hoàn thiện thể chế nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư kinh doanh, khơi dậy các nguồn lực phục vụ cho phát triển các lĩnh vực công nghiệp, thương mại. Gắn với đó là việc tiếp tục cắt giảm các điều kiện đầu tư kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục hành chính và nâng cao chất lượng dịch vụ công trực tuyến của ngành Công Thương.

Thứ hai, đẩy nhanh quá trình thực hiện các mục tiêu tái cơ cấu trong ngành Công Thương theo Đề án được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt gắn với triển khai mạnh mẽ và thực chất cuộc cách mạng khoa học công nghệ lần thứ tư trong các lĩnh vực hoạt động của ngành Công Thương.

Trong đó xác định trọng tâm tái cơ cấu trong giai đoạn tiếp theo phải được đẩy nhanh thực hiện trên nguyên tắc chất lượng; lấy tiêu chí nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm, hiệu quả của đầu tư, khả năng tham gia của doanh nghiệp vào chuỗi giá trị toàn cầu làm tiêu chí cho quá trình này.

Thứ ba, Bộ cũng sẽ rà soát, cân đối lại tổng thể cơ cấu các nguồn năng lượng của đất nước trong dài hạn và theo hướng bền vững; nhất là vấn đề về cơ cấu năng lượng tái tạo và năng lượng không tái tạo; tìm kiếm và khai thác dầu khí, than đá...

Thứ tư, tập trung hoàn thành việc xử lý căn bản các tồn tại, yếu kém của các dự án chậm tiến độ, kém hiệu quả của ngành Công Thương, bảo đảm đến năm 2020 sẽ hoàn thành việc xử lý dứt điểm các tồn tại, yếu kém ở các dự án này theo đúng lộ trình và phương án xử lý đã được phê duyệt.

Thứ năm, tập trung xử lý một cách căn bản hơn các vấn đề về xuất nhập khẩu, xúc tiến thương mại và phát triển thị trường ngoài nước.

Theo đó, Bộ Công Thương xác định sẽ tập trung mạnh vào đổi mới, nâng cao hiệu quả của cơ chế phối hợp với các Bộ ngành, địa phương và hiệp hội doanh nghiệp để tạo sự kết nối, phối hợp đồng bộ hơn trong việc xử lý các vấn đề phát sinh trong thương mại quốc tế.

Thứ sáu, thực hiện đổi mới một cách căn bản công tác theo dõi, hướng dẫn và tổ chức triển khai thực hiện các cam kết hội nhập quốc tế của Việt Nam, bảo đảm cho quá trình hội nhập của Việt Nam hiệu quả và bền vững hơn.

Tập trung khai thác tốt các FTAs đã hoàn thành đàm phán, ký kết và có liệu lực thực thi. Tính toán lại chiến lược đàm phán các FTAs tiếp theo để bảo đảm lợi ích cao hơn cho đất nước trong bối cảnh mới.

Thứ bảy, nhanh chóng tổ chức lại lực lượng quản lý thị trường theo mô hình mới gắn với thay đổi phương thức hoạt động và nâng cao hiệu quả hoạt động của lực lượng quản lý thị trường trên địa bàn cả nước.

Thứ tám, tổ chức triển khai có hiệu quả Chiến lược phát triển thương mại trong nước giai đoạn đến năm 2025 và định hướng đến năm 2035 sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt nhằm tạo sự chuyển biến căn bản và bền vững hơn cho khu vực thị trường trong nước, tiếp tục làm trụ đỡ quan trọng cho tăng trưởng kinh tế những năm tiếp theo.

Thứ chín, tiếp tục đẩy nhanh tiến trình cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước và tái cơ cấu các doanh nghiệp nhà nước thuộc ngành Công Thương một cách thực chất, thúc đẩy phát triển các thành phần kinh tế và các loại hình doanh nghiệp theo đúng tinh thần của Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa./.