Thủ tướng cho biết, năm 2021 đã đi qua trong bối cảnh phải thực hiện cả nhiệm vụ thường xuyên, nhiệm vụ không thường xuyên, nhiệm vụ xử lý những khó khăn, tồn đọng từ trước và đặc biệt là nhiệm vụ đột xuất, bất ngờ khi đại dịch bùng phát. Có những thử thách chưa từng có tiền lệ với nguồn lực còn hạn chế, song với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị mà đứng đầu là Đảng cộng sản Việt Nam, sự chung sức, đồng lòng, ủng hộ của nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp, sự hỗ trợ của bạn bè, đối tác quốc tế, Việt Nam đã đạt được những kết quả đáng trân trọng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Phiên cấp cao Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam thường niên (VBF). Ảnh: TTXVN

Thông tin khái quát về quá trình phòng chống dịch và phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam năm 2021, Thủ tướng cho biết, tăng trưởng GDP quý IV đã hồi phục, đưa GDP cả năm tăng 2,58%, kinh tế vĩ mô tiếp tục duy trì ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm, an sinh xã hội cho hàng chục triệu người được giữ vững.

Dù chịu tác động kéo dài từ dịch bệnh với rất nhiều khó khăn, nhưng kinh tế vĩ mô tiếp tục duy trì ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm. Kim ngạch xuất nhập khẩu tăng 22,6% với gần 670 tỷ USD, cao nhất từ trước đến nay, đưa Việt Nam trở thành 1 trong 20 nước có quy mô thương mại lớn nhất thế giới. Thu hút vốn FDI năm 2021 tăng cao (9,2%).

Từ một nước có tỷ lệ tiêm vaccine rất thấp, Việt Nam đã vượt lên là 1 trong 6 nước có tỷ lệ bao phủ tiêm vaccine cao trên thế giới. Từ tháng 10/2021 đã chuyển trạng thái sang thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19, tạo điều kiện cho phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội.

Việt Nam đã không bỏ lỡ mà bắt kịp và tích cực tham gia vào các xu thế lớn trên thế giới như: xu thế thích ứng an toàn; xu thế mở cửa; xu thế phục hồi, phát triển; xu thế chuyển đổi xanh, chuyển đổi số. Đảng, Nhà nước, Chính phủ Việt Nam luôn quan tâm và đánh giá cao vai trò, những đóng góp của cộng đồng doanh nghiệp, đồng thời cũng thấu hiểu, chia sẻ với những khó khăn của doanh nghiệp, nhất là trong bối cảnh dịch COVID-19. Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, với phương châm lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm, là chủ thể; nguồn lực bên trong là cơ bản, lâu dài; nguồn lực bên ngoài là quan trọng, đột phá, Chính phủ Việt Nam tiếp tục thực hiện 3 đột phá chiến lược gồm hoàn thiện đồng bộ thể chế; phát triển nguồn nhân lực; xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại.

Thủ tướng khẳng định Chính phủ Việt Nam tạo môi trường bình đẳng giữa các thành phần kinh tế; khuyến khích đầu tư tư nhân, đầu tư nước ngoài. Ảnh: VGP

Người đứng đầu Chính phủ khẳng định năm 2022 có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với Việt Nam, tạo đà để thực hiện các mục tiêu, định hướng chiến lược đến năm 2030. Việt Nam đang có cơ hội phát triển mạnh mẽ dựa trên nền tảng sức mạnh tổng hợp quốc gia, cơ đồ, tiềm lực, vị thế, uy tín đất nước sau 35 năm Đổi mới. Đây cũng là thời điểm thử thách bản lĩnh, sự sáng tạo và năng lực thích ứng của cả Chính phủ và doanh nghiệp để cùng vượt qua khó khăn trên tinh thần “đồng cam cộng khổ”, “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”.

Chia sẻ với cộng đồng doanh nghiệp các ưu tiên của Chính phủ, Thủ tướng cho biết trước mắt, thực hiện có hiệu quả Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, gắn với Chương trình tổng thể phòng, chống dịch COVID-19, đẩy mạnh chiến dịch tiêm vaccine. Đồng thời, tiếp tục đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, xã hội số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn… và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Đồng thời tập trung các giải pháp nhằm phục hồi chuỗi cung ứng, bảo đảm lưu thông hàng hoá, ổn định nguồn nhiên liệu; hoạt động sản xuất, kinh doanh an toàn, thông suốt của doanh nghiệp trong điều kiện bình thường mới; trọng tâm là ưu tiên các biện pháp bảo đảm an toàn dịch bệnh, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tháo gỡ những vướng mắc về cơ chế, chính sách về thuế, tín dụng, nhân lực, hạ tầng, logistics…

Đặc biệt là phát triển thị trường các nhân tố sản xuất như thị trường vốn, thị trường đất đai, thị trường tài nguyên, thị trường khoa học công nghệ, trí tuệ theo hướng thị trường hơn, cạnh tranh hơn, hiệu quả hơn, bền vững hơn.

Thủ tướng khẳng định Chính phủ Việt Nam tạo môi trường bình đẳng giữa các thành phần kinh tế; khuyến khích đầu tư tư nhân, đầu tư nước ngoài, đầu tư vào công nghệ cao, công nghiệp phụ trợ; nông nghiệp thông minh; bảo vệ môi trường, năng lượng tái tạo; xây dựng kết cấu hạ tầng và các dự án phục vụ an sinh xã hội.

Dành ưu tiên nhiều hơn nữa cho đầu tư khoa học công nghệ, nâng cao năng lực nghiên cứu và phát triển, đầu tư cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng thông minh, hạ tầng kỹ thuật số để thúc đẩy và tận dụng cơ hội của cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Việt Nam tận dụng cơ hội của các hiệp định FTAs thế hệ mới như các Hiệp định CPTPP, EVFTA, RCEP... để mở rộng thị trường, đa dạng hóa quan hệ đầu tư kinh doanh, cân bằng hài hòa với phát triển thị trường trong nước; có biện pháp mạnh mẽ, hiệu quả phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, xuất xứ hàng hóa...

Đẩy mạnh chuyển đổi số, hướng tới phục hồi nhanh và phát triển bền vững

Nhấn mạnh yêu cầu phục hồi nhanh, phát triển bền vững, Thủ tướng cho biết Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội với quy mô 350.000 tỷ đồng (khoảng trên 4% GDP) sẽ tập trung cho các nhóm nhiệm vụ, giải pháp chính như mở cửa nền kinh tế gắn với đầu tư nâng cao năng lực y tế, phòng, chống dịch bệnh; đảm bảo an sinh xã hội, việc làm; hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh; đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng vào các dự án quan trọng, cấp thiết, có tính lan toả lớn; cải cách thể chế, cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.

Xác định nguồn lực bên trong (gồm con người, tài nguyên thiên nhiên và truyền thống lịch sử văn hóa) là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định; nguồn lực bên ngoài (hỗ trợ về thể chế, tài chính, công nghệ, quản trị và trình độ nguồn nhân lực) là quan trọng và đột phá, Việt Nam đang tập trung cho 3 khâu đột phá chiến lược về thể chế, hạ tầng và nguồn nhân lực. Cụ thể, về thể chế, Việt Nam sẽ tập trung sửa đổi, bổ sung hệ thống pháp luật, nhất là các vấn đề thực tiễn mới phát sinh, cần điều chỉnh để tháo gỡ các vướng mắc về cơ chế, chính sách, tạo thuận lợi cho phát triển kinh tế-xã hội. Về hạ tầng, Việt Nam tập trung cho hạ tầng chiến lược, nhất là hạ tầng giao thông, hạ tầng số, hạ tầng ứng phó biến đổi khí hậu... Về đào tạo nguồn nhân lực, Việt Nam chuyển mạnh từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học.

Cùng với đó, Việt Nam tiếp tục xây dựng, phát triển nền nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; đẩy mạnh phòng chống tiêu cực tham nhũng, làm trong sạch bộ máy, giảm phiền hà cho người dân và doanh nghiệp. Thủ tướng nhấn mạnh Việt Nam đang đẩy mạnh chuyển đổi số (xây dựng hạ tầng số, Chính phủ số, công dân số, phát triển kinh tế số) và đẩy mạnh chuyển đổi xanh, trên tinh thần không đánh đổi môi trường, tiến bộ và công bằng xã hội để chạy theo tăng trường kinh tế đơn thuần.

Trong điều kiện một nước đang phát triển, trải qua nhiều cuộc chiến tranh khốc liệt, còn rất nhiều khó khăn, thách thức, Thủ tướng nhấn mạnh Việt Nam kêu gọi bảo đảm công bằng, công lý trong quá trình chuyển đổi xanh, mong muốn tiếp tục nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ của cộng đồng quốc tế về hoàn thiện thể chế, đa dạng hóa nguồn vốn, công nghệ xanh, công nghệ sạch, quản trị và nguồn nhân lực.

Thủ tướng bày tỏ mong muốn các doanh nghiệp, hiệp hội tiếp tục đồng hành, hỗ trợ, giúp đỡ Việt Nam trong quá trình phục hồi nhanh, phát triển bền vững trên tinh thần "đồng cam cộng khổ", "lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ". Thủ tướng giao các bộ, ngành, cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu, phản hồi và xử lý các ý kiến, kiến nghị xác đáng tại Diễn đàn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, giải quyết những tồn tại, hạn chế trong khâu thực thi, tháo gỡ các rào cản về thể chế, quy định pháp luật, hỗ trợ tốt hơn cho cộng đồng doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế, thúc đẩy phát triển và phục hồi chuỗi sản xuất.

Cũng tại Diễn đàn, Thủ tướng Chính phủ giao bộ, ngành, đơn vị liên quan tổng hợp các ý kiến đóng góp của cộng đồng doanh nghiệp để báo cáo Thủ tướng Chính phủ; phân công các bộ, ngành nghiên cứu, xử lý và tham mưu hoàn thiện về thể chế, chính sách, pháp luật; đặc biệt là hướng dẫn và giám sát khâu thực thi chính sách ở các cấp. Thủ tướng giao các Bộ trưởng, Thủ trưởng các bộ, ngành, cơ quan liên quan, trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao khẩn trương có phản hồi đối với kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp tại Diễn đàn này. Đối với những vấn đề vượt thẩm quyền, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định hoặc trình các cấp có thẩm quyền.

Cộng đồng doanh nghiệp lạc quan về triển vọng phục hồi

Tại phiên cấp cao VBF 2021, đại diện các Hiệp hội doanh nghiệp đã đánh giá cao những nỗ lực và thành quả mà Việt Nam đạt được trong một năm đầy gian khó, đồng thời bày tỏ lạc quan về triển vọng sớm phục hồi tăng trưởng của Việt Nam trong bối cảnh bình thường mới của năm 2022.

Chủ tịch Eurocham Alain Cany nêu bật kết quả khảo sát gần đây của Hiệp hội với kết quả rất tích cực, khi chỉ số môi trường kinh doanh của Eurocham đã tăng 42 điểm lên 61 điểm vào tháng 1/2022. Điều này đã cho thấy phần lớn doanh nghiệp doanh nghiệp châu Âu đã khôi phục niềm tin với tín hiệu lạc quan và tự tin với môi trường đầu tư đã thực sự trở lại giai đoạn "bình thường mới" của Việt Nam. Đại diện Eurocham tin tưởng dự báo Việt Nam đang đứng trước những cơ hội lớn thu hút làn sóng FDI mới từ các nhà đầu tư châu Âu đang tìm kiếm một môi trường đầu tư đầy tiềm năng, an toàn và cạnh tranh khi dịch COVID-19 dần được kiểm soát, EVFTA đã có hiệu lực và EVIPA sẽ sớm được thực hiện.

Trong khi đó, đại diện cho IFC, bà Amy Luinstra, Quyền Giám đốc Quốc gia cấp cao của IFC đánh giá cao và đặc biệt ghi nhận những kết quả rất tích cực của Việt Nam trong năm 2021, bất chấp tác động tiêu cực kéo dài bởi diễn biến phức tạp của dịch bệnh.

Bà Amy Luinstra, Quyền Giám đốc Quốc gia cấp cao của IFC đánh giá cao và đặc biệt ghi nhận những kết quả rất tích cực của Việt Nam trong năm 2021. Ảnh: VGP

Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới Carolyn Turk bày tỏ hết sức ấn tượng trước khả năng chống chịu và nhanh chóng thích ứng hiệu quả của nền kinh tế Việt Nam và đặc biệt đánh giá cao nỗ lực quyết tâm hướng tới phát triển nền kinh tế xanh và bền vững của Việt Nam với cam kết phát thải ròng vào năm 2050 và phấn đấu trở thành nước có thu nhập cao vào năm 2045. Bà Carolyn Turk khẳng định, Ngân hàng Thế giới và các đối tác sẽ tiếp tục hợp tác, ủng hộ Việt Nam trong quá trình thực hiện các mục tiêu tăng trưởng và giảm phát thải cùng lúc.

Cũng tại Diễn đàn, đại diện các hiệp hội doanh nghiệp và các nhóm công tác đã trình bày các tham luận về đóng góp của cộng đồng doanh nghiệp vào sự phục hồi của nền kinh tế; vai trò, trách nhiệm của doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng, trong đó tập trung vào nâng cao năng lực sản xuất, công nghiệp hỗ trợ trong nước và phát triển cụm liên kết ngành, chuỗi giá trị, tăng liên kết giữa doanh nghiệp đầu tư nước ngoài và doanh nghiệp Việt Nam.

Các hiệp hội doanh nghiệp và nhóm công tác nêu bật vai trò của tài chính đối với phát triển cụm công nghiệp và chuỗi cung ứng; điện/năng lượng và môi trường bền vững cho sự tăng trưởng; kinh tế số là chìa khóa cho sự tăng trưởng; đồng thời đề xuất, kiến nghị với Chính phủ, các bộ, ngành của Việt Nam những vấn đề cần lưu ý, giúp cộng đồng doanh nghiệp phát biển nhanh, bền vững.

Ghi nhận, tiếp thu và phản hồi các ý kiến đóng góp, kiến nghị của các Hiệp hội doanh nghiệp và các nhóm công tác, Đại diện các bộ, ngành, cơ quan liên quan đã bày tỏ sự chia sẻ và sẵn sàng đồng hành với cộng đồng doanh nghiệp; đặc biệt là phản hồi về các đề xuất, kiến nghị của doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng.

Các bộ, ngành khẳng định cam kết thực hiện thống nhất, thông suốt, đồng bộ trong việc giải thích và áp dụng pháp luật liên quan đến đầu tư, kinh doanh và các pháp luật liên quan khác cùng các hướng dẫn cụ thể về quy trình, thủ tục đầu tư..., nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp khi đầu tư, sản xuất kinh doanh tại Việt Nam./.