TS. Trịnh Tùng

Học viện Chính sách và Phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư

Tóm tắt

Trí tuệ nhân tạo (AI) trong tiếp thị được trình bày như một khái niệm và cơ hội kinh doanh mới để nâng cao hiệu quả của các công ty. AI có thể phân tích dữ liệu người dùng để xác định hồ sơ của đối tượng mục tiêu, xác định sở thích của khách hàng và nghiên cứu hành vi của người tiêu dùng. Những phát hiện này sẽ giúp các chuyên gia tiếp thị đưa ra các chiến lược hiệu quả và mang lại lợi nhuận. Việc sử dụng AI sẽ cá nhân hóa nhu cầu của khách hàng và tạo ra đội ngũ chất lượng cao trong kinh doanh. Trên cơ sở xem xét khải niệm về việc sử dụng AI trong hoạt động tiếp thị của các công ty, phân tích thực trạng sử dụng AI trong tiếp thị tại Việt Nam, bài viết đề xuất một số giải pháp tăng cường áp dụng tiếp thị AI trong doanh nghiệp nhằm nâng cao năng suất hoạt động, giúp doanh nghiệp gặt hái được nhiều thành công hơn.

Từ khóa: trí tuệ nhân tạo, hiệu qủa, năng lực cạnh tranh

Summary

Artificial intelligence (AI) in marketing is presented as a new concept and business opportunity to improve the efficiency of companies. AI can analyze user data to determine target audience profiles, determine customer preferences, and study consumer behavior. These findings will help marketing professionals devise effective and profitable strategies. Using AI will personalize customer needs and create a high-quality team in business. This article reviews the concept of using AI in the marketing activities of companies, analyzes the status of using AI in marketing in Vietnam, and proposes several solutions to increase marketing applications AI in business to improve operational productivity, helping businesses achieve more success.

Keywords: artificial intelligence, efficiency, competitiveness

GIỚI THIỆU

Trong những năm gần đây, tiếp thị đã trở thành một hoạt động kinh doanh đặc biệt năng động và phát triển nhanh chóng. Hiện nay, AI trong tiếp thị ngày càng trở nên quan trọng do năng suất máy tính ngày càng tăng, giảm chi phí tính toán, sự sẵn có của dữ liệu lớn, cũng như sự phát triển của các thuật toán và mô hình học máy. Các công ty trên khắp thế giới đang tận dụng AI để cải thiện trải nghiệm của khách hàng, cá nhân hóa người dùng và những thứ tương tự. Ngoài ra, với tiềm năng đáng kinh ngạc trong việc phân tích dữ liệu để rút ra những hiểu biết có ý nghĩa, AI giúp các tổ chức đưa ra quyết định kinh doanh tốt hơn. Mục đích của nghiên cứu này là tạo ra một khái niệm về việc sử dụng AI trong hoạt động marketing của công ty nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nhờ việc xem xét các yếu tố tiếp thị với AI, tìm ra mức độ ảnh hưởng của AI đến hiệu quả của các công ty, phát triển khái niệm về việc sử dụng AI trong tiếp thị. Đối tượng nghiên cứu là các doanh nghiệp thương mại và chủ đề là những đặc thù về ảnh hưởng của AI đến hiệu quả của doanh nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp thông qua việc đưa AI vào hoạt động marketing. Để đi trước đối thủ một bước, các nhà tiếp thị phải coi AI như một công cụ giúp phân khúc khách hàng và đạt được mức độ tương tác của người tiêu dùng cao hơn. Trong quá trình nghiên cứu khoa học, các phương pháp được sử dụng gồm: phương pháp phân tích, phương pháp mô tả và so sánh. Những phương pháp này cho phép xem xét một cách tiếp cận mới dựa trên khả năng AI để cải thiện và phát triển hoạt động tiếp thị của các công ty. Ngoài ra, qua nghiên cứu các tài liệu từ Forbes và số liệu thống kê từ Exploding Topics, tác giả đã trình bày kết quả của việc sử dụng AI trong tiếp thị, lợi ích của việc sử dụng AI và tác động của việc tiếp thị với AI đối với khách hàng. Một mối quan hệ đã được thiết lập giữa tiếp thị AI và tiếp thị truyền thống.

AI TRONG TIẾP THỊ VÀ THỰC TRẠNG SỬ DỤNG TẠI VIỆT NAM

Dựa trên kết quả của nhiều nghiên cứu khoa học, có thể kết luận rằng, AI khác với các công nghệ khác ở chỗ nó có khả năng học hỏi từ dữ liệu và thích ứng một cách tự chủ theo thời gian. Đây là điểm khác biệt giữa AI với công nghệ thông tin hoặc sản xuất trước đó: AI không chỉ có thể xử lý thông tin cho con người sử dụng, mà còn có thể học hỏi từ dữ liệu và cập nhật kết quả mà không cần lập trình bổ sung hoặc sự can thiệp của con người. Như vậy, AI trong tiếp thị là chiến lược sử dụng AI để thực hiện các hoạt động marketing giúp đạt được mục tiêu kinh doanh hiệu quả hơn. Dựa trên định nghĩa này, có thể thấy, tiếp thị bằng AI liên quan đến việc sử dụng công nghệ để thu thập và phân tích dữ liệu nhằm có được thông tin và dự báo cần thiết, cũng như đưa ra quyết định tự động về các sáng kiến tiếp thị và tiến độ thực hiện chúng.

Tiếp thị AI và tiếp thị truyền thống có nhiều điểm chung vì chúng có chung mục tiêu là thu hút và giữ chân khách hàng. Tuy nhiên, tiếp thị truyền thống thường đòi hỏi nhiều lao động thủ công hoặc nhóm người chuyên sâu hơn để phân tích dữ liệu, phát triển và khởi động các chiến dịch. Trong khi đó, hoạt động tiếp thị được hỗ trợ bởi AI phù hợp hơn cho việc cá nhân hóa trên quy mô lớn bằng cách tận dụng phân khúc dựa trên dữ liệu, đề xuất được cá nhân hóa và dịch vụ khách hàng tự động. Tiếp thị truyền thống thường dựa vào việc phân khúc đối tượng theo cách thủ công dựa trên nhân khẩu học, sở thích về sản phẩm/dịch vụ và nhắm mục tiêu các phương pháp chiến dịch cổ điển, như: quảng cáo trên TV, tiếp thị qua email... Tiếp thị AI cũng có thể mang lại kết quả theo thời gian thực bằng cách theo dõi hành vi của khách hàng khi nó thay đổi và sử dụng điều này để điều chỉnh chiến lược gần như ngay lập tức, trong khi tiếp thị truyền thống mất nhiều thời gian hơn để tạo và điều chỉnh kết quả.

Theo số liệu thống kê của Forbes về lợi ích của việc sử dụng AI trong tiếp thị, sản lượng bán tăng 52%; tỷ lệ giữ chân khách hàng tăng 51%; thành công khi ra mắt sản phẩm mới tăng 49%; lợi nhuận tăng 79% [8]. Trong khi đó, Exploding Topics công bố dữ liệu về tác động của tiếp thị AI đối với khách hàng, thương hiệu như sau: trải nghiệm của người tiêu dùng tăng 57%; tương tác với khách hàng được cải thiện 48%; lòng trung thành của khách hàng tăng 40%; hiệu quả thu hút khách hàng mới tăng 34%; nhận thức về thương hiệu tăng 31% [7].

Tại Việt Nam, theo khảo sát của Công ty Cổ phần Misa – một trong những công ty công nghệ hàng đầu Việt Nam, được thực hiện bởi 360 nhà tiếp thị, với sự đại diện của các nhà lãnh đạo, quản lý, chuyên gia và chuyên gia SEO. Trong số các nhà tiếp thị này, 247 người làm việc cho các thương hiệu có ít hơn 50 nhân viên, nhưng cũng có sự đại diện tốt từ các nhà tiếp thị tại các công ty có hơn 100 nhân viên (84 người). Cũng trong số hơn 300 chuyên gia tiếp thị này, có trên 85% số người được hỏi có sử dụng AI để cải thiện hiệu suất làm việc của họ. Về cách mà các nhà tiếp thị sử dụng AI tại nơi làm việc, ứng dụng phổ biến nhất là tạo nội dung, được 87% người khảo sát đề cập đến và các ứng dụng phổ biến của AI, bao gồm: hoạt động nghiên cứu từ khóa (42%), truyền thông xã hội (39%), tiếp thị qua email (39%) và ghi chú (36%). Những người tham gia khảo sát đã đưa ra câu trả lời rõ ràng về lợi ích lớn nhất khi sử dụng AI tại nơi làm việc là việc tiết kiệm thời gian. Gần 64% đã trải nghiệm lợi ích của việc sử dụng AI để tạo ra mọi thứ từ kịch bản email đến lời thề nguyện trong đám cưới. Đa số cho thấy một niềm tin mạnh mẽ vào hiệu quả của AI và khả năng tối ưu hóa quy trình.

Rõ ràng, các nhà tiếp thị đánh giá cao thời gian mà AI tiết kiệm được, có thể được áp dụng để thực hiện các nhiệm vụ chiến lược, sáng tạo, hoặc các công việc phức tạp yêu cầu sự can thiệp của con người. Gần 20% người tham gia khảo sát nhấn mạnh vai trò của AI như một công cụ biến đổi mở ra những khả năng mới trong tiếp thị, như: phân tích dữ liệu tiên tiến, dự đoán hành vi khách hàng và tạo ra nội dung phức tạp. Các khả năng của AI làm thay đổi chiến lược và hoạt động tiếp thị, cho phép các cách tiếp cận sáng tạo đối với việc tương tác với khách hàng và thị trường.

Mặc dù tiếp thị AI có nhiều ưu điểm như vậy, nhưng cũng theo kết quả của cuộc khảo sát này, tổng cộng 45% số người tham gia khảo sát tin rằng, các nhà lãnh đạo của họ “rất” hiểu biết về AI. Ngược lại, 29% số người tham gia khảo sát cho rằng, các nhà lãnh đạo thiếu sự hiểu biết đầy đủ về AI và chỉ nắm được một số thông tin sơ lược hoặc thậm chí không biết gì. Khoảng cách về sự hiểu biết này có thể là rào cản ảnh hưởng đến khả năng của các tổ chức này trong việc triển khai và tận dụng công nghệ một cách có hiệu quả, từ đó đánh mất dần lợi thế cạnh tranh cùng khả năng đổi mới của họ. Gần 60% các nhân viên trong lĩnh vực tiếp thị cho biết, lãnh đạo của họ ủng hộ việc tăng cường sử dụng AI. Các công ty dường như đang có một lập trường tích cực trong việc chấp nhận công nghệ mới, phản ánh sự nhận thức về những lợi ích tiềm năng của AI trong việc ra quyết định dựa trên dữ liệu, tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường, từ đó cải thiện doanh số bán hàng. Trong đó, cuộc khảo sát của cũng phát hiện ra rằng, khoảng 88% các lãnh đạo trong đã lên kế hoạch ứng dụng AI cho doanh nghiệp trong năm 2024.

GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG ÁP DỤNG TIẾP THỊ AI TRONG DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM

Tiếp thị AI đã cho thấy những lợi ích to lớn, nhưng theo cuộc khảo sát của Công ty cổ phần Misa, thì chỉ khoảng 22% người tham gia khảo sát báo cáo rằng “đã có sự áp dụng AI vào doanh nghiệp”, mặc dù có đến 88% lãnh đạo muốn lên kế hoạch ứng dụng AI ngay trong năm 2024. Do đó, để tiếp thị AI được ứng dụng rộng rãi trong doanh nghiệp nhằm nâng cao năng suất hoạt động, giúp doanh nghiệp gặt hái được nhiều thành công hơn, bài viết đề xuất một số giải pháp sau:

Một là, cần có sự ưu tiên đầu tư của Nhà nước vào các doanh nghiệp hạ tầng công nghệ thông tin nội địa và các phòng nghiên cứu AI của các trường đại học trọng điểm của quốc gia. Hạ tầng là điều kiện tiên quyết để phát triển AI. Về chip xử lý, theo tìm hiểu thực tế, hiện nay, Việt Nam đang thiếu hạ tầng tính toán được dùng để đào tạo các mô hình AI lớn. Chỉ số ít các doanh nghiệp công nghệ lớn như Meta mới có khả năng xây dựng siêu máy tính với 16.000 chip GPU từ Nvidia với mỗi con chip có giá khoảng 1 tỷ đồng [4]. Bên cạnh đó, ở các trường đại học của Việt Nam cũng xảy ra tình trạng thiếu hạ tầng tính toán mạnh mẽ để nghiên cứu, thử nghiệm các mô hình AI tiên tiến. Nhà nước cần đẩy nhanh việc triển khai chính sách dữ liệu mở. Dữ liệu trong khu vực công là nguồn hữu ích dành cho quá trình huấn luyện mô hình AI của doanh nghiệp, trường đại học.

Hai là, đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực. Con người luôn là điểm cốt lõi trong phát triển. Do đó, chính sách đào tạo nhân tài về AI trong nước và thu hút nhân tài người Việt ở nước ngoài về nước làm việc là một điểm đáng chú trọng. Đặc biệt, với Đề án “Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2045” do Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì theo nhiệm vụ được Chính phủ giao tại Nghị quyết số 124/NQ-CP ngày 7/8/2023, đến năm 2030 sẽ đào tạo 50.000 kỹ sư phục vụ ngành công nghiệp bán dẫn trong tất cả các công đoạn của chuỗi giá trị, trong đó tối thiểu 5.000 kỹ sư có chuyên môn sâu về AI, thì việc đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao này càng trở nên cấp thiết. Bên cạnh đó, môi trường học tập và làm việc cần mang tính khuyến khích đổi mới sáng tạo. Điều này liên quan đến một điểm cốt lõi khác là xây dựng một nền văn hóa mà ở đó con người ưa thích thử thách, tìm tòi, dám thử và dám sai. Quá trình này dù còn lâu dài và đầy thử thách với Việt Nam, nhưng với sự khuyến khích mở đường của Nhà nước, xã hội sẽ tiến nhanh hơn.

Ba là, tăng cường chính sách trong quản lý AI. Các chỉ dẫn về khung chính sách xác định những nội dung, vấn đề cần xây dựng, ban hành quy định xét dưới góc độ quản lý nhà nước ở dạng các văn bản quy phạm pháp luật phù hợp với các quy định được ban hành và đặc thù đối với loại hình sản phẩm này. Theo đó, các mục tiêu chủ yếu là:

- Tăng cường công tác quản lý trong hoạt động nghiên cứu, phát triển, ứng dụng các hệ thống, sản phẩm, dịch vụ AI.

- Tạo điều kiện thúc đẩy phát triển thị trường sản phẩm, ứng dụng AI hợp pháp, an toàn và đáng tin cậy, ngăn chặn sự phân mảnh thị trường.

- Tăng cường nghiên cứu các công nghệ, như: AI giống con người, thực tế ảo, các công nghệ sử dụng AI mô phỏng hóa thị giác, thính giác, xử lý ngôn ngữ và tư duy giống người.

- Xây dựng các khung, chương trình đào tạo AI trong các trường đại học; các khóa đào tạo nâng cao nhận thức liên quan đến AI; khuyến khích sinh viên, cá nhân có đam mê, năng lực nhiệt tình tham gia vào nghiên cứu phát triển về AI.

- Tham gia tích cực vào các tổ chức tiêu chuẩn quốc tế, khu vực, nắm bắt cập nhật xu hướng kỹ thuật, công nghệ, tiêu chuẩn áp dụng. Xây dựng, ban hành các tiêu chuẩn phù hợp và hài hòa với tiêu chuẩn quốc tế và khu vực./.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Albérico Travassos Rosário and Joana Carmo Dias (2022), Industry 4.0 and Marketing: Towards an Integrated Future Research Agenda, Journal of Sensor and Actuator Networks, 11(3), 30, https://doi.org/10.3390/jsan11030030, URL: https://www.mdpi.com/2224-2708/11/3/30.

2. Castillo, M. J., and Taherdoost, H. (2023), The Impact of AI Technologies on E-Business, Encyclopedia (Basel, Switzerland), 3(1), 107-121, https://doi.org/10.3390/encyclopedia3010009.

3. Chính phủ (2021), Quyết định số 21/QĐ-TTg, ngày 06/01/2021 phê duyệt Đề án “Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực an toàn thông tin giai đoạn 2021-2025”.

4. Nguyễn Lan Phương (2023), Cần chính sách thúc đẩy phát triển AI tại Việt Nam, truy cập từ https://thesaigontimes.vn/can-chinh-sach-thuc-day-phat-trien-ai-tai-viet-nam/.

5. Sharjana Alam Shaily and Nazmun Nahar Emma (2021), Integration of Artificial Intelligence Marketing to Get Brand Recognition for Social Business, International Review of Management and Marketing, 11(4), 29-37.

6. https://amis.misa.vn/130313/ai-trong-ky-nguyen-marketing/.

7. https://explodingtopics.com/blog/ai-statistics.

8. https://www.forbes.com/sites/louiscolumbus/2019/07/07/10-charts-that-will-change-your-perspective-of-ai-in-marketing/?sh=8ded4792d037.