Theo VASEP, năm 2021, tình hình thương mại thủy sản sẽ vẫn bị tác động mạnh bởi đại dịch Covid-19, thậm chí đây vẫn là yếu tố chính chi phối xu hướng xuất nhập khẩu thủy sản của Việt Nam. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn có thể duy trì thế mạnh cạnh tranh về nguồn cung nguyên liệu so với các nước khác.

Bên cạnh đó, các hiệp định thương mại tự do sẽ tiếp tục là đòn bẩy cho xuất khẩu thủy sản Việt Nam hồi phục ở một số thị trường chủ lực. Sau một năm doanh nghiệp thủy sản Việt Nam sẽ có thêm kinh nghiệm và sự linh hoạt thích ứng với biến động và thay đổi nhu cầu, thị hiếu của thị trường. Với các yếu tố thuận lợi này, VASEP dự báo, xuất khẩu thủy sản năm 2021 sẽ có kết quả khả quan hơn năm 2020, ước đạt 8,8 tỷ USD, tăng gần 5%.

Các hiệp định thương mại tự do sẽ tiếp tục là đòn bẩy cho xuất khẩu thủy sản Việt Nam hồi phục ở một số thị trường chủ lực

Theo số liệu của VASEP, năm 2020, sản lượng thủy sản của cả nước đạt 8,4 triệu tấn, tăng nhẹ 3% so với năm 2019, trong đó nuôi trồng chiếm 54%, với gần 4,6 triệu tấn, khai thác chiếm 46% với trên 3,8 triệu tấn. Xuất khẩu thủy sản đạt 8,4 tỷ USD, giảm 1,9% so với năm 2019, trong đó thủy sản nuôi (tôm, cá tra) chiếm 62% với 5,2 tỷ USD, thủy sản khai thác chiếm 38% với 3,2 tỷ USD.

Dịch Covid-19 kéo dài cả năm 2020 làm gián đoạn hoạt động thương mại thuỷ sản toàn cầu, làm thay đổi xu hướng tiêu thụ các sản phẩm thuỷ sản. Các sản phẩm xuất khẩu chính của Việt Nam do đó biến động theo xu hướng thị trường dẫn đến xuất khẩu tôm chân trắng, tôm biển, cá biển, cua ghẹ tăng, trong khi xuất khẩu cá tra giảm sâu, cá ngừ và mực, bạch tuộc giảm nhẹ.

Covid làm giảm nhu cầu nhập khẩu thủy sản trên các thị trường, nhưng các nước nhập khẩu chính thủy sản Việt Nam như EU, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản chỉ giảm nhẹ nhập khẩu từ Việt Nam (giảm 3,6%), trong khi thị trường lớn nhất là Mỹ vẫn tăng đáng kể (10%) nhập khẩu thủy sản của Việt Nam. Ngoài ra, các thị trường khác như Nga, Anh, Úc, Canada thậm chí vẫn tăng mạnh (10 - 32%) nhập khẩu từ Việt Nam.

Mặc dù xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam trong quý I và quý II/2020 giảm mạnh lần lượt 10% và 7% nhưng từ tháng 7 bắt đầu hồi phục và tăng trưởng trong quý 3 với mức tăng trưởng 10-13%. Đáng chú ý, sang quý 4 mặc dù nhu cầu nhập khẩu của các thị trường vẫn tốt song thương mại thủy sản lại bế tắc do thiếu container rỗng để xếp hàng xuất khẩu khiến cước phí vận tải đội lên nhiều lần, ảnh hưởng làm hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp đình trệ và sụt giảm.

Trước đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho biết, trong tháng 1/2021, giá trị xuất khẩu thủy sản ước đạt 600 triệu USD, tăng gần 20% so cùng kỳ năm 2020. Bộ này dẫn dự báo của một số tổ chức cho rằng năm 2021 xuất khẩu thủy sản có thể đạt 9,4 tỉ USD, tăng 10% so với năm 2020, trong đó các thị trường Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc vẫn là 4 thị trường nhập khẩu hàng đầu của thủy sản Việt Nam./.