Buổi họp báo công bố CPI tháng 09 và quý III/2016 diễn ra dưới sự chủ trì của lãnh đạo Vụ Thống kê giá (Tổng cục Thống kê)

Học phí tăng "đẩy" CPI tháng 09/2016 tăng mạnh

Phát biểu tại cuộc Họp báo, bà Vũ Thị Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Thống kê giá, Tổng cục Thống kê cho biết, CPI tháng 09/2016 tăng 0,54% so với tháng trước và tăng 3,34% so với cùng kỳ năm trước. Như vậy tính từ đầu năm, CPI đã tăng 3,14% so với tháng 12 năm trước.

Xét từ đầu năm, đây là một trong những tháng khá hiếm hoi CPI tăng trên 0,5%. Và cũng giống như những lần tăng trước, nguyên nhân khiến CPI bật tăng trong tháng này cũng là do các quyết định hành chính, cụ thể là nhóm giáo dục.

Chỉ số giá nhóm giáo dục đã tăng 7,19% so với tháng trước trong đó dịch vụ giáo dục (học phí) đã tăng 8,36% so với tháng trước.

Chỉ số giá nhóm giáo dục tăng chủ yếu ở nhóm dịch vụ giáo dục do cả nước có 53 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng học phí theo lộ trình của Nghị định số 86/2015/NĐ-CP ngày 02/10/2015 của Chính phủ. Bên cạnh đó, chuẩn bị vào năm học mới nên nhu cầu mua sắm sách vở và các dụng cụ học tập tăng.

Mức tăng đáng kể thứ 2 thuộc về nhóm giao thông với mức tăng 0,55%. Chỉ số giá nhóm giao thông tháng 9 tăng chủ yếu do tác động của mặt hàng xăng dầu sau các lần giá xăng dầu được điều chỉnh tăng vào ngày 19/08/2016 và ngày 05/09/2016 vừa qua.

Do quy định về ngày tính chỉ số giá của Tổng cục Thống kê, nên đợt tăng giá xăng ngày 20/09 vừa qua chưa tác động đến CPI tháng này.

Ngoài ra, do tác động dây chuyền, giá vé ô tô khách, taxi cũng tăng nhẹ góp phần vào mức tăng chung của nhóm.

Một diễn biến đáng chú ý nữa là nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống. Sau hai tháng giảm liên tiếp, chỉ số giá nhóm hàng này đã quay đầu tăng trở lại khi ghi nhận ở mức 0,09% so với tháng trước, trong đó lương thực tăng 0,16%, thực phẩm tăng 0,1% và ăn uống ngoài gia đình tăng 0,04%.

Giá lương thực đã quay đầu nhích tăng trở lại sau khi có một số tín hiệu tích cực từ thị trường xuất khẩu. Tuy nhiên, với lượng cung trong nước dồi dào, các chuyên gia dự đoán giá lương thực chỉ biến động nhẹ trong thời gian tới, khó xảy ra việc tăng giá mạnh như một số dự báo được đưa ra hồi đầu năm khi tình trạng xâm ngập mặn xảy ra ở đồng bằng sông Cửu Long.

Cùng xu hướng đó, giá các mặt hàng thực phẩm và ăn uống ngoài gia đình cũng tăng nhẹ so với tháng trước.

Ngoài ra, Vụ trưởng Vụ Thống kê giá cũng cho biết, một số nguyên nhân khác khiến CPI tăng mạnh như hợp đồng xuất khẩu 150.000 tấn gạo cho Philippines; thời tiết mưa nhiều khiến giá rau xanh tăng mạnh.

Các nhóm hàng còn lại tăng nhẹ, chỉ duy nhất nhóm bưu chính viễn thông tiếp tục giảm 0,07% so với tháng trước.

Trong tháng, hai mặt hàng đặc biệt không được tính vào chỉ số giá chung là vàng và đô la Mỹ tiếp tục diễn biến trái chiều khi ghi nhận ở các mức tương ứng giảm 0,36% và tăng 0,07% so với tháng trước.

CPI 9 tháng tăng 3,14%, vẫn còn dư địa để đạt mục tiêu của Chính phủ đề ra

Theo bà Thủy, chỉ số lạm phát cơ bản sau 9 tháng đã tăng 1,81%, khá sát với mức tăng 2,07% của chỉ số lạm phát chung chứng tỏ chính sách tiền tệ vẫn có những tác động lớn đến lạm phát.

Trả lời trước báo giới về mục tiêu 5% đặt ra cho cả năm 2016, theo bà Đỗ Thị Ngọc, Vụ phó Vụ Thống kê giá, năm nay, Chính phủ đặt mục tiêu CPI tăng 5%, trong khi CPI 9 tháng là 3,14%. Như vậy, vẫn còn dư địa để đạt mục tiêu của Chính phủ đề ra. Những năm gần đây, Chính phủ điều hành theo hình thức kiềm chế lạm phát, nhất là các mặt hàng có sự quản lý của nhà nước.

Bà Ngọc cho biết, trong tháng 08/2016, Tổng cục Thống kê đã tư vấn cho Bộ Y tế chỉ điều hành giá dịch vụ y tế ở 16 tỉnh thành, các tỉnh khác điều chỉnh theo lộ trình để phù hợp với việc tăng học phí và nhiều mặt hàng tiêu dùng trong tháng 09/2016.

“Các điều hành chính sách của Chính phủ và các bộ ngành rất chủ động, quyết liệt trong kiềm chế lạm phát. Nhà nước định hướng điều chỉnh các mặt hàng theo lộ trình, dần tiệm cận giá thị trường”, bà Ngọc cho biết.

Theo đánh giá của Tổng cục Thống kê, lạm phát cơ bản (CPI sau khi loại trừ lương thực, thực phẩm tươi sống; năng lượng và mặt hàng do Nhà nước quản lý bao gồm dịch vụ y tế và dịch vụ giáo dục) tháng 9 năm 2016 tăng 0,07% so với tháng trước và tăng 1,85% so với cùng kỳ; 9 tháng năm 2016 lạm phát cơ bản so cùng kỳ năm 2015 tăng 1,81%.

Bình quân 9 tháng năm nay so với cùng kỳ năm trước, lạm phát chung có mức tăng cao hơn lạm phát cơ bản, điều này phản ánh biến động giá do yếu tố thị trường có mức tăng cao, đó là giá lương thực thực phẩm, giá xăng dầu và yếu tố điều hành giá cả qua việc điều chỉnh tăng giá dịch vụ y tế và giáo dục.

Như vậy, mức tăng của lạm phát chung (tăng 2,07%) và lạm phát cơ bản (tăng 1,81%) khá gần với nhau. Lạm phát cơ bản từ tháng 01 đến tháng 09 năm nay so cùng kỳ có biên độ dao động trong khoảng khá hẹp từ 1,64% đến 1,88%, điều này thể hiện, chính sách tiền tệ đang được điều hành ổn định, giúp ổn định kinh tế vĩ mô.

Trả lời câu hỏi của báo chí về những áp lực khiến CPI tăng trong 3 tháng còn lại của năm, bà Đỗ Thị Ngọc cho biết, CPI 9 tháng năm nay tăng 2,07% so với cùng kỳ năm trước, bình quân mỗi tháng CPI chỉ tăng 0,34%. Tuy nhiên, từ nay đến hết năm 2016, có nhiều yếu tố gây áp lực lên CPI đó là: giá dịch vụ y tế, giá xăng dầu, chi tiêu dùng cuối năm...

Vì vậy, Chính phủ cần tiếp tục chỉ đạo Bộ Tài chính, Bộ Công Thương theo dõi sát diễn biến giá cả, thị trường. Chính phủ và một số Bộ cần cân nhắc thời gian điều chỉnh tăng giá một số mặt hàng thiết yếu để tránh gây tác động lan tỏa về mặt tâm lý lên CPI.

Báo cáo của Tổng cục Thống kê cũng chỉ ra, năm 2016 là năm đầu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016-2020, Quốc hội đã thông qua mục tiêu tổng quát của Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2016; trong đó, tốc độ tăng giá tiêu dùng năm 2016 đặt ra dưới 5%.

Vì vậy, để đạt được mục tiêu trên, ngành Công Thương phối hợp với các ngành liên quan chỉ đạo các doanh nghiệp thương mại dự trữ hàng hóa, tham gia bình ổn thị trường phục vụ Tết Nguyên đán nên không xảy ra hiện tượng tăng giá đột biến vào dịp Tết.

Bộ Tài chính cũng cần tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, tổ chức các đoàn công tác liên ngành kiểm tra tình hình triển khai thực hiện công tác quản lý bình ổn giá tại một số địa phương. Về quản lý giá xăng dầu, Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Công Thương điều hành kinh doanh xăng dầu phù hợp tình hình thị trường thế giới và trong nước góp phần thực hiện mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng đã điều hành lãi suất và tỷ giá linh hoạt phù hợp với tình hình kinh tế vĩ mô.

Bên cạnh đó, xu hướng tiêu dùng của người dân trong dịp Tết Nguyên đán những năm gần đây thay đổi so với những năm trước, người dân không mua dồn dập hàng hóa vào những ngày giáp Tết, không mua tích trữ vì ngày mùng 1 Tết đã có chợ, do đó không tạo áp lực lên giá cả vào tháng Tết. /.