Tăng giá do nhập khẩu nguyên liệu sữa?

Không chính thức công bố về việc tăng giá sữa nhưng theo khảo sát của phóng viên một số báo như: VOV, Thanh niên trên thị trường đầu năm 2014, giá sữa bột dành cho trẻ em của các công ty sữa như Abbott Việt Nam, Mead Jonhson đều đã được điều chỉnh tăng lên từ 5%-7% từ ngày 12/12/2013. Điều đáng chú ý là, đợt tăng giá này được “tiến hành” ngay sau khi Bộ Tài chính ban hành Thông tư 30 yêu cầu các công ty sữa giảm chi phí để giảm giá bán.

Như vậy, bất chấp Thông tư 30 về việc quản lý giá sữa và các thực phẩm dinh dưỡng cho trẻ dưới 6 tuổi đã chính thức có hiệu lực từ ngày 20/11/2013 và các văn bản liên tục ban hành của Bộ Tài chính, nhiều hãng sữa vẫn tăng giá dịp cuối năm ngoái.

Và hầu hết các hãng sữa đều “đổ lỗi” cho việc tăng giá là do giá sữa nguyên liệu tăng cao. Tạp chí điện tử Kinh tế và Dự báo đã từng đăng tải bài viết về vấn đề này và nhận định, ngành sữa Việt Nam hiện đang đi ngược với xu hướng thế giới là bởi, nước ta đang phải nhập siêu do thiếu nguyên liệu sữa tươi, mặc dù là một nước nông nghiệp!

Ngay cả với Vinamilk, ưu thế của những năm trước là ký được hợp đồng nhập khẩu nguyên liệu cho cả năm, nhưng năm nay Vinamilk cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự, không ký được hợp đồng cung cấp nguyên liệu cho sản xuất cả năm.

Đại diện Vinamilk mới đây đã trả lời báo giới: “Thời gian tới nguyên liệu đầu vào cho sản xuất sẽ là vấn đề đau đầu cho các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh sữa. Vì vậy việc điều chỉnh giá bán sữa trong nước sắp tới có thể là vấn đề tất yếu không tránh khỏi”.

Từ đầu năm 2014, giá các nguyên liệu chính (bột sữa, dầu bơ) trên thị trường thế giới đã tăng thêm từ 30% - 57% so với cùng kỳ năm trước.

“Giá sữa tăng đầu năm, sau đó sẽ ổn định”

Cuối năm 2013, Bộ Tài chính đã yêu cầu các Sở Tài chính tỉnh, thành phố thực hiện nghiêm việc quản lý giá sữa theo đúng quy định. Bộ cũng yêu cầu các đơn vị trên chủ trì, phối hợp với cơ quan thuế, hải quan và cơ quan liên quan trên địa bàn tăng cường thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về giá theo quy định hiện hành đối với mặt hàng sữa và sản phẩm sữa thuộc danh mục sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi theo quy định...

Đây được cho là một động thái quyết liệt tiếp theo từ phía Bộ Tài chính đối với vấn đề tăng cường công tác quản lý giá sữa của các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh sữa. Tuy nhiên, theo các chuyên gia kinh tế, Thông tư 30 chỉ yêu cầu các doanh nghiệp kê khai giá, nhưng lại chưa thể kiểm soát được triệt để giá sữa nhập khẩu hay giá sữa thành phẩm sau sản xuất.

Thêm vào đó, Luật Giá (2012) hiện đang cho phép các doanh nghiệp sữa được tăng giá từ 15% - 20% và mỗi lần tăng giá phải cách nhau tối thiểu 15 ngày. Như vậy, các doanh nghiệp sữa vẫn thoải mái tăng giá vài lần trong năm, thậm chí 1 tháng tăng 2 lần mà vẫn không sai luật.

Tuy nhiên, chiều ngày 13/2, trả lời báo giới, ông Nguyễn Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý Giá, Bộ Tài chính cho biết: Từ tháng 12/2013 đến nay đã có 2/6 công ty thuộc diện phải đăng ký giá gửi hồ sơ kê khai điều chỉnh tăng giá về Bộ Tài chính với mức tăng từ 5% - 10%.

Trong đó có 1 công ty gửi hồ sơ kê khai giá đề nghị điều chỉnh tăng giá 11/27 mặt hàng với mức tăng từ 5% - 9%. Tuy nhiên, Bộ Tài chính chưa cho công ty này điều chỉnh do việc giải trình chưa rõ về nguyên nhân điều chỉnh.

Ông Tuấn cho biết, theo thông lệ hàng năm, giá sữa tăng vào thời điểm đầu năm, sau đó sẽ ổn định, Cục Quản lý Giá sẽ theo dõi sát diễn biến thị trường, nếu có diễn biến xấu sẽ đề xuất có biện pháp, bình ổn giá theo quy định của Luật giá.

Đồng thời, Bộ Tài chính cũng đang đề nghị Bộ Công Thương và các đơn vị có liên quan phối hợp theo dõi diễn biến thị trường để có biện pháp phù hợp.

Theo Cục trưởng Cục Quản lý Giá, trong công tác quản lý giá, quan trọng nhất là theo dõi diễn biến yếu tố đầu vào, chúng ta điều hành theo quy luật của thị trường, có điều tiết của Nhà nước, nhưng không hành chính hóa trong điều hành giá sữa.

Hiện tại, các Sở Tài chính địa phương đã thực hiện kiểm tra, rà soát các hồ sơ kê khai giá khi các doanh nghiệp sữa gửi hồ sơ kê khai điều chỉnh giá bán, đề nghị các công ty giải thích rõ nguyên nhân điều chỉnh giá.

Trường hợp nguyên nhân tăng giá không hợp lý, không có cơ sở hoặc không chứng minh nguyên nhân điều chỉnh giá do biến động của yếu tố đầu vào thì cơ quan quản lý sẽ yêu cầu doanh nghiệp không điều chỉnh giá./.