Ngày càng có nhiều nhà đầu tư chuyển hướng đầu tư vào các quỹ đầu tư chỉ số (ETF) là một cách dễ dàng để tiếp cận diễn biến các thị trường hàng hóa. Khi dòng vốn ETF đầu tư vào một loại hàng hóa nào đó tăng trưởng về quy mô, các dòng vốn này bắt đầu đóng một vai trò lớn hơn đối với diễn biến giá hàng hóa đó.

Société Générale, công ty dịch vụ tài chính và ngân hàng đa quốc gia có trụ sở tại Paris – Pháp, vừa công bố nghiên cứu về sự tương tác giữa dòng vốn ròng đầu tư các sản phẩm hàng hóa tín thác (ETP) và giá các loại hàng hóa liên quan.

Trong báo cáo của Société Générale, Mark Keenan, Trưởng phòng nghiên cứu hàng hóa khu vực Châu Á và tiến sỹ Michael Haigh, Trưởng phòng nghiên cứu hàng hóa toàn cầu cho rằng dòng vốn đầu tư các sản phẩm ETP gần đây có ảnh hưởng đến giá hàng hóa liên quan.

Đà tăng gần đây của dòng vốn đầu tư các sản phẩm ETP đủ để hỗ trợ giá dầu khi giá dầu giảm, hoặc thậm chí ngăn cản đà giảm giá dầu gần đây do ngày càng có nhiều nhà đầu tư chuyển vốn vào các quỹ ETF dầu.

Dòng vốn đầu tư vào các quỹ chỉ số dầu tăng lên gần đây – Nguồn: Bartchart

“Chúng tôi ước tính mức giảm 20% (9 USD) ở giá dầu làm tăng 114% dòng vốn đầu tư (mua ròng) các sản phẩm ETP,” theo Société Générale. “Dòng vốn này dẫn đến đà tăng giá dầu gần 3 USD (gần 6%), bù lại một phần cho mức giảm ban đầu. Nếu dòng vốn ETP vẫn tăng và tăng phổ biến, ảnh hưởng đối với mô hình giá dầu có thể đáng kể.”

Chẳng hạn, Quỹ Dầu Hoa Kỳ (NYSEArca: USO), theo dõi giá dầu thô tương lai West Texas Intermediate (WTI), đã giảm 11,2% trong 3 tháng qua, Quỹ USO vẫn tăng thêm 862,4 triệu USD đầu tư vào các tài sản mới trong quý 3.

Tuy nhiên, Société Générale cũng nhận thấy rằng dòng vốn đầu tư thoái khỏi ETP cũng tăng khi giá hàng hóa tăng, mà điều đó không có gì bất ngờ khi các thương nhân ngắn hạn có thói quen chốt lời các vị thế mua ròng khi giá hàng hóa phục hồi lên cao.

“Dòng vốn đầu tư vào ETP và dòng vốn thoái khỏi các sản phẩm ETP có ảnh hưởng tương đối đối với tình trạng giá hàng hóa giảm và tăng,” Société Générale cho biết.

Tuy nhiên, sự dịch chuyển vốn đầu tư ETF có thể được xem là sự phản ứng của nhà đầu tư, thay vì là nguyên nhân trực tiếp của sự dịch chuyển giá hàng hóa. Do các thương nhân lớn và chuyên nghiệp thường mua thấp và bán cao, các sản phẩm ETP dựa vào thị trường hàng hóa tương lai cũng có thể giúp ổn định tính biến động ở thị trường năng lượng.

“Các sản phẩm đầu tư quỹ chỉ số (ETF), trái phiếu chỉ số (ETN) dựa vào dầu có khuynh hướng thu hút dòng vốn đầu tư vào khi giá dầu ở vùng đáy cực thấp và kích thích làn sóng thoái vốn khi giá dầu ở vùng đỉnh cực cao,” Sal Gilbertie, Giám đốc công ty Teucrium nhận định. “Điều quan trọng là những dòng tiền này dường như là phản ứng đối với sự dịch chuyển giá, không phải là nguyên nhân trực tiếp của dao động giá. Cần hiểu rằng dòng vốn đầu tư (mua) có thể giúp xoa dịu đà giảm giá dầu, và ngược lại, dòng tiền thoái vốn (bán) có thể giúp ngăn cản đà tăng giá dầu. Nghiên cứu của SocGen là một ví dụ về cách mà các sản phẩm ETF/ETN năng lượng dựa vào thị trường tương lai có thể giúp ổn định giá năng lượng, sẽ là tin tốt đối với cả thị trường và người tiêu dùng.”

Ngoài ra, vàng cũng trải qua sự biến động giá mạnh mẽ do nhà đầu tư chuyển hướng đầu tư vào các quỹ chỉ số vàng ETF cách đây nhiều năm.

Theo dữ liệu của Société Générale, các sản phẩm vàng ETP thu hút dòng vốn tương đương 279 tấn vàng vào năm 2012. Tuy nhiên, thị trường ETP vàng đã chứng kiến làn sóng thoái vốn lên đến 880 tấn vàng trong năm 2013, tương đương khoảng 30% tổng sản lượng vàng năm 2013 và kể từ đó tiếp tục chứng kiến tình trạng thoái vốn.

Cho đến thời điểm hiện tại trong năm nay, quỹ đầu tư vàng tín thác SPDR Gold Shares (NYSEArca: GLD) đã ghi nhận mức thoái vốn ròng 541,6 triệu USD. GLD đã giành lại 3,2 tỷ USD trong năm 2014 và mất 25 tỷ USD tài sản trong năm 2013.

Làn sóng thoái vốn khỏi quỹ SPDR vẫn duy trì từ năm 2013 – Nguồn: Bartchart

“Dòng tiền thoái vốn khỏi các sản phẩm ETP vàng đã có ảnh hưởng rất tiêu cực lên giá vàng,” Société Générale cho biết. “Tầm quan trọng của ETP đối với diễn biến giá vàng không thể phóng đại. Tuy nhiên, bên cạnh dòng vốn đầu cơ từ các quỹ quản lý tiền tệ, dòng vốn ETP cũng góp phần là động lực thúc đẩy giá vàng.”

Không giống tương quan giữa dòng vốn ETP dầu và diễn biến giá dầu (dòng vốn đầu tư tăng khi giá dầu giảm và làn sóng thoái vốn tăng khi giá dầu tăng), dòng vốn đầu tư vào các sản phẩm ETP vàng có ảnh hưởng tích cực đối với giá vàng (dòng vốn đầu tư tăng khi giá vàng tăng và làn sóng thoái vốn tăng khi giá vàng giảm).

Theo các chuyên gia tại Công ty 123Global, dòng vốn đầu tư ETP cà phê ghi nhận mức tăng kỷ lục vào giai đoạn cuối năm 2013 với tổng giá trị đạt 203 triệu USD khi giá cà phê arabica tương lai giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 7 năm vào ngày 06/11/2013. Chỉ trong vòng 4 tháng sau đó, thị trường cà phê arabica tương lai đã tăng giá hơn 70%, cho thấy quyết định đầu tư ETP cà phê của nhà đầu tư chuyên nghiệp là quyết định hoàn toàn đúng đắn.

Dòng vốn đầu tư trái phiếu chỉ số cà phê UBS tăng kỷ lục vào tháng 11/2013 – Nguồn: Barchart

Kể từ khi nguồn cung cà phê được chi phối bởi các nước sản xuất tại các thị trường mới nổi như Brazil và Việt Nam, tính biến động và lợi nhuận tiềm năng từ thị trường này khiến cho giao dịch cà phê trở nên rất hấp dẫn đối với nhà đầu tư và giới thương nhân. Nhờ vào sự phát triển của ngành đầu tư chỉ số tín thác (ETF), nhà đầu tư hiện nay có nhiều cách để đạt được lợi nhuận từ loại hàng hóa mềm này. Trong kênh đầu tư ETF cà phê, có hai công cụ chỉ số phổ biến nhất: trái phiếu chỉ số cà phê Dow Jones-UBS Coffee ETN (JO) với tổng vốn quản lý (AUM) hiện nay đạt 118,7 triệu USD và trái phiếu chỉ số cà phê Pure Beta Coffee ETN (CAFE) với AUM đạt 5,4 triệu USD./.