Để góp ý hoàn thiện cho dự Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, ngày 15/10 tại Hà Nội, Tạp chí Nhà đầu tư đã tổ chức Hội thảo Góp ý Dự luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp (sửa đổi).

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Vũ Đại Thắng nhấn mạnh, trong hệ thống pháp luật Việt Nam, Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư là hai đạo luật quan trọng, có tác động sâu rộng đến môi trường đầu tư kinh doanh nói chung và hoạt động các doanh nghiệp nói riêng. Trong những năm qua, các đạo luật này đã được liên tục được hoàn thiện phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và đáp ứng thu hút đầu tư, phát triển kinh doanh trong từng thời kỳ.

Toàn cảnh buổi hội thảo.

Sau hơn 4 năm triển khai, những cải cách quan trọng của hai đạo luật quan trọng này đã đi vào cuộc sống, môi trường đầu tư của nước ta đã có những chuyển biến thuận lợi.

Cụ thể, số lượng doanh nghiệp thành lập mới trong 3 năm gần đây tăng khoảng 65%-70%, chỉ tính trong 9 tháng năm 2019 số lượng doanh nghiệp thành lập mới tiếp tục đạt kỷ lục mới với gần 102,3 nghìn doanh nghiệp, đạt mức cao nhất 20 năm qua. Hiện nay, có khoảng 750.000 doanh nghiệp đang hoạt động.

Đồng thời, hoạt động thu hút đầu tư nước ngoài cũng đạt được kết quả đáng khích lệ. Giai đoạn 2016-2018, số lượng dự án đăng ký và vốn đầu tư giải ngân tăng nhanh. Riêng năm 2018, vốn giải ngân đạt gần 20 tỷ USD.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Vũ Đại Thắng cho rằng, bên cạnh những kết quả đạt được, các luật này cần tiếp tục hoàn thiện hơn nữa một số quy định nhằm thể chế hóa kịp thời và đầy đủ các nghị quyết của Đảng. Đồng thời, khắc phục những chồng chéo giữa hai luật này với một số luật khác nhằm đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất.

Đồng quan điểm, ông Quách Ngọc Tuấn, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, trong quá trình thực hiện Luật Đầu tư và một số luật liên quan đến đầu tư, kinh doanh trong thời gian qua cho thấy, còn một số nội dung chưa được quy định thống nhất, đồng bộ giữa các luật, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến thủ tục về đầu tư, đất đai, xây dựng, nhà ở, kinh doanh bất động sản, môi trường, cùng với đó đã xuất hiện một số hiện tượng tiêu cực và vấn đề mới phát sinh.

Hơn nữa, sự trùng lặp, chồng chéo trong các quy định về vấn đề này giữa các luật đã và đang gây nhiều khó khăn cho cả nhà đầu tư cũng như cơ quan quản lý trong việc triển khai hoạt động đầu tư, kinh doanh cũng như công tác quản lý nhà nước đối với các hoạt động này.

Đồng thời, ông Quách Ngọc Tuấn cũng chỉ ra những bất cập khác của Luật Đầu tư hiện hành, như: một số nội dung của Luật về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện chưa được quy định đầy đủ, chưa có cơ chế kiểm soát, giám sát chặt chẽ việc đề xuất sửa đổi, bổ sung các ngành, nghề này nhằm tạo cơ sở pháp lý cho việc bảo đảm thực thi nhất quán quyền tự do kinh doanh của người dân và doanh nghiệp. Bên cạnh đó, các hình thức đầu tư chậm được đổi mới, cập nhật trong luật, chưa thích ứng với sự phát triển nhanh chóng của các mô hình, phương thức tổ chức kinh doanh mới trong bối cảnh Cánh mạng Công nghiệp lần thứ 4…

Do đó, ông Quách Ngọc Tuấn cho rằng, Luật Đầu tư cần được tiếp tục sửa đổi để nâng cao chất lượng, hiệu quả thu hút nguồn lực đầu tư trong nước và đầu tư nước ngoài, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho hoạt động đăng ký đầu tư; cắt giảm chi phí và thủ tục hành chính trong hoạt động đầu tư, kinh doanh. Việc sửa đổi Luật này sẽ giúp hoàn thiện các quy định về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện và điều kiện đầu tư kinh doanh, cũng như cắt giảm một số ngành, nghề không cần thiết, bất hợp lý nhằm tiếp tục bảo đảm thực hiện đầy đủ, nhất quán quyền tự do kinh doanh của người dân, doanh nghiệp trong những ngành, nghề mà Luật không cấm hoặc quy định phải có điều kiện.

Ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng cho biết, việc sửa đổi Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp là cần thiết. Vì trong thời gian qua, có rất nhiều xung đột pháp luật, đặc biệt nếu đi đến các địa phương sẽ gặp rất nhiều doanh nghiệp và nhà đầu tư đất đai, xây dựng bất động sản gặp những vấn đề rất phức tạp.

Cụ thể, ông Đậu Anh Tuấn đưa ra 20 ví dụ điển hình về xung đột giữa các bộ luật, thông tư, như: Luật Nhà ở tại Điều 171.2 yêu cầu thêm các loại tài liệu ngoài các tài liệu quy định tại Luật Đầu tư trong hồ sơ để thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư. Còn Luật Đầu tư tại Điều 33 chỉ quy định các tài liệu trong hồ sơ dự án đầu tư để thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư và không có quy định về việc các văn bản pháp luật khác được quyền yêu cầu thêm tài liệu trong hồ sơ này… Do đó, ông Đậu Anh Tuấn cho rằng, việc chồng chéo luật sẽ dẫn đến nhiều hệ quả, khiến doanh nghiệp và nhà đầu tư phải thực hiện nhiều thủ tục hành chính trùng lặp; đi lại mất thời gian, nộp nhiều hồ sơ; chi phí giao dịch tốn kém; tiếp nhiều đoàn thanh tra, kiểm tra; đình trệ hoạt động; rủi ro nguy cơ vi phạm pháp luật…

Vì vậy, ông Tuấn đề xuất, cần rà soát, đánh giá toàn diện vấn đề. Phối hợp và thống nhất làm việc giữa các ban soạn thảo các luật: Đầu tư, Đất đai, Xây dựng, Bảo vệ môi trường ... Dùng một luật sửa nhiều luật. Đồng thời, cần có thiết chế, cơ quan độc lập giúp Chính phủ rà soát, gác cổng. Việc soạn luật cần chuyên nghiệp và độc lập, tách xây dựng pháp luật ra khỏi cơ quan cấp phép./.