CSI, kim chỉ nam cho văn hóa kinh doanh bền vững

Được Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chủ trì xây dựng, phát triển từ năm 2014 và ra mắt vào năm 2016, Bộ chỉ số CSI là bộ chỉ số đầu tiên tại Việt Nam hướng tới hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện quản trị doanh nghiệp bền vững. Khi áp dụng Bộ chỉ số CSI, doanh nghiệp cần rà soát lại hoạt động phát triển bền vững (PTBV) của mình, tự tổng hợp thông tin theo hướng dẫn, từ đó có thể tự đánh giá tổng quát “sức khỏe” của mình, cũng như các tác động tạo ra từ hoạt động của doanh nghiệp, qua đó xây dựng kế hoạch hành động phù hợp để cải thiện điểm yếu, phát huy điểm mạnh, đồng thời làm tốt hơn công tác lập và báo cáo thông tin, giúp thu hút đầu tư hiệu quả hơn, bền vững hơn.

Ông Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương đánh giá cao sáng kiến của VCCI phối hợp với các bộ, ngành liên quan tổ chức Chương trình CSI trong 8 năm qua

Bước sang năm thứ 8, Bộ chỉ số CSI 2023 được xây dựng nhằm đánh giá mức độ PTBV của doanh nghiệp trên các khía cạnh: hiệu quả kinh kinh tế, quản trị doanh nghiệp, môi trường, và lao động, xã hội. Trong 130 chỉ số của CSI 2023, có tới 63% chỉ tiêu liên quan đến yêu cầu tuân thủ pháp luật, các chỉ tiêu liên quan đến sáng kiến kinh doanh bền vững chiếm 37%. Điều này minh chứng cho việc Bộ chỉ số CSI rất thân thuộc, dễ áp dụng cho tất cả doanh nghiệp, ở mọi quy mô và loại hình; đồng thời cho thấy chỉ cần tuân thủ tốt các quy định của pháp luật, thì doanh nghiệp dù quy mô vừa và nhỏ, cũng có thể xây dựng nền tảng vững chắc cho PTBV nói chung, và dễ dàng được đánh giá cao trong Chương trình CSI nói riêng.

Năm 2023 là năm thứ 8 liên tiếp Chương trình CSI được VCCI chủ trì tổ chức theo sự chỉ đạo của Chính phủ, với sự phối hợp của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, và đặc biệt có thêm sự tham gia của Ban Kinh tế Trung ương trong Ban chỉ đạo Chương trình từ năm nay. Điều này thể hiện uy tín và mức độ lan toả của Chương trình CSI.

Chương trình năm nay có những đổi mới rất đáng chú ý như: đã thực hiện cải tiến căn bản Bộ Chỉ số doanh nghiệp bền vững (CSI) – công cụ đánh giá mức độ PTBV của các doanh nghiệp tham gia Chương trình; cải tiến quy trình đánh giá, thẩm định theo hướng khoa học, minh bạch, chặt chẽ hơn; mở rộng sự tham gia của đại diện các cơ quan báo chí trong Hội đồng đánh giá doanh nghiệp bền vững. Những điểm mới này đã góp phần khẳng định Top 100 Doanh nghiệp được vinh danh tại Lễ công bố CSI 2023 đã được đánh giá, thẩm định, cân nhắc rất kỹ càng, minh bạch.

Top 100 Doanh nghiệp được vinh danh tại Lễ công bố CSI 2023 đã được đánh giá, thẩm định, cân nhắc rất kỹ càng, minh bạch

Từ gần 500 hồ sơ doanh nghiệp đăng ký tham gia – trong đó có tới gần 25% là các doanh nghiệp mới tham gia lần đầu tiên, Ban Thư ký Chương trình đã lựa chọn 146 hồ sơ đạt yêu cầu để Hội đồng đánh giá chấm điểm độc lập trên phần mềm trực tuyến, đồng thời tiến hành quy trình thẩm định chặt chẽ, minh bạch trước khi trình Ban Chỉ đạo quyết định 100 doanh nghiệp bền vững tiêu biểu nhất để biểu dương tại Lễ công bố. Trong đó, ở Top 10 các doanh nghiệp bền vững trong lĩnh vực thương mại – dịch vụ và sản xuất, tỷ lệ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài chiếm 40%; doanh nghiệp Việt Nam chiếm 60%, trong đó có 25% là các doanh nghiệp có vốn nhà nước chi phối. Ngoài việc biểu dương hạng mục chính Doanh nghiệp bền vững, Chương trình cũng đánh giá, lựa chọn ra các doanh nghiệp tiên phong, thực hiện tốt trong 2 hạng mục chuyên đề: Thực hiện kinh tế tuần hoàn, cắt giảm phát thải các-bon, và xây dựng giá trị đa dạng, công bằng và bao trùm.

Vinh danh doanh nghiệp bền vững, lan tỏa văn hóa kinh doanh xanh và bền vững

Tinh thần lan tỏa mạnh mẽ văn hóa kinh doanh bền vững trong cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân Việt Nam đã được Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công, Trưởng ban chỉ đạo Chương trình CSI 2023 nhấn mạnh trong thông điệp khai mạc tại Lễ Công bố các doanh nghiệp bền vững tại Việt Nam năm 2023, do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Hội đồng Doanh nghiệp vì sự Phát triển bền vững Việt Nam (VBCSD-VCCI) tổ chức vào ngày 13/12 tại Hà Nội

“Mục tiêu hỗ trợ, thúc đẩy xây dựng cộng đồng doanh nghiệp kinh doanh bền vững đã được VCCI bền bỉ theo đuổi từ 2 thập kỷ. Với sự phối hợp của các ban, bộ, ngành, cơ quan, tổ chức trong nước và quốc tế, VCCI đã tiên phong xây dựng và triển khai nhiều chương trình, dự án, hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức, đào tạo, tư vấn chia sẻ kiến thức, cổ vũ, động viên và hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp thực hành kinh doanh trách nhiệm, bền vững. Sự ổn định và tăng trưởng bền vững trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của những doanh nghiệp được vinh danh trong Lễ công bố CSI 2023 là minh chứng cho sự chọn lựa đúng đắn khi họ đã dấn thân, tiên phong áp dụng các tiêu chí bền vững trên cả 3 phương diện môi trường, xã hội, quản trị (ESG) cho chiến lược kinh doanh dài hạn của doanh nghiệp. Chỉ có sự cam kết và hành động theo chiến lược bền vững sẽ giúp doanh nghiệp vượt qua các khó khăn, thách thức để phát triển, thịnh vượng và kiến tạo hạnh phúc bền lâu”, Chủ tịch VCCI khẳng định.

Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công nhấn mạnh sự cam kết và hành động theo chiến lược bền vững sẽ giúp doanh nghiệp vượt qua các khó khăn, thách thức để phát triển, thịnh vượng và kiến tạo hạnh phúc bền lâu

Thông điệp và tinh thần này cũng đã được Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh đặc biệt nhấn mạnh trong phát biểu chỉ đạo tại Lễ công bố. Đánh giá cao sáng kiến của VCCI phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức Chương trình CSI trong suốt 8 năm qua, ông Trần Tuấn Anh cho biết: Nghị quyết số 41-NQ/TW về xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong thời kỳ mới được Bộ Chính trị ban hành vào tháng 10 vừa qua đã nhấn mạnh, quan tâm hơn đến các tiêu chí đánh giá sự lớn mạnh về chất lượng của đội ngũ doanh nhân có tầm nhìn, trí tuệ, đạo đức, tinh thần kinh doanh, làm giàu chính đáng, năng động, sáng tạo, năng lực quản trị tiên tiến, tuân thủ pháp luật, có đạo đức, văn hoá kinh doanh mang bản sắc dân tộc; có trách nhiệm xã hội, ý thức bảo vệ môi trường. Đây chính là các tiêu chí thể hiện sự PTBV của doanh nghiệp, được cụ thể hóa trong Bộ chỉ số CSI mà VCCI xây dựng. “Doanh nghiệp, doanh nhân Việt Nam cần xây dựng văn hóa kinh doanh bền vững, gắn kết thành công, tăng trưởng dài hạn của mình với lợi ích bền vững của cộng đồng, xã hội và môi trường; đồng thời cần phát huy hơn nữa tính chủ động, năng lực sáng tạo, linh hoạt, hợp tác tạo giá trị gia tăng cho các bên; cũng như cần chủ động bám sát, tuân thủ các đường lối, chính sách phát triển của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, từ đó tìm ra những hướng đi mới, cơ hội mới, đón đầu và nắm bắt kịp thời xu thế, giúp tạo ra lợi thế cạnh tranh cho chính doanh nghiệp”, ông Trần Tuấn Anh đề nghị.

Theo Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, PTBV ngày càng trở thành xu thế bao trùm trên thế giới; kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, tăng trưởng xanh đang là mô hình phát triển được nhiều quốc gia lựa chọn; khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo ngày càng trở thành nhân tố quyết định đối với năng lực cạnh tranh của mỗi quốc gia. Trong đó, tăng trưởng xanh và phát triển bền vững có quan hệ hữu cơ, mật thiết với nhau, vừa là quan điểm vừa là mục tiêu xuyên suốt trong các chính sách phát triển kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước, được thể hiện trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 10 năm, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm qua các thời kỳ, trong đó tăng trưởng xanh là phương thức quan trọng để thực hiện phát triển bền vững. Đặc biệt, kể từ khi Chương trình Nghị sự 2030 của Liên Hợp quốc thông qua 17 mục tiêu lớn của toàn cầu về phát triển bền vững, tiến trình đạt tới sự phát triển thịnh vượng và hài hòa dưới cả 3 góc độ kinh tế - xã hội - môi trường tại mỗi quốc gia giờ đây đã có đích đến cụ thể và thống nhất. Trong nửa chặng đường theo đuổi thực hiện các mục tiêu PTBV, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội và môi trường nhưng cũng còn không ít hạn chế, thách thức.

5 định hướng xây dựng văn hóa kinh doanh bền vững

Việt Nam đã cam kết giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 đồng thời nhất trí ủng hộ những tuyên bố và sáng kiến ​​quan trọng về bảo vệ rừng, chuyển dịch sang năng lượng tái tạo. Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách để thực hiện mục tiêu PTBV, góp phần thúc đẩy tăng trưởng xanh gắn với tái cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng tăng cường hiệu quả, tính gắn kết tuần hoàn giữa các doanh nghiệp và ngành kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng chống chịu của nền doanh nghiệp và chuỗi cung ứng trước các cú sốc từ bên ngoài, nhằm góp phần đạt được thịnh vượng về kinh tế, bền vững về môi trường và công bằng xã hội; hướng tới nền kinh tế xanh, trung hoà các-bon... Trong bối cảnh đó, từ góc độ vai trò, đóng góp của cộng đồng doanh nghiệp vào sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước, ông Trần Tuấn Anh nhấn mạnh, đề nghị các ban, bộ, ngành, các địa phương cùng với VCCI và các tổ chức đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân cần tập trung quán triệt và thực hiện tốt 5 yêu cầu định hướng căn bản.

Vinh danh Top 10 Doanh nghiệp bền vững lĩnh vực sản xuất năm 2023

Một là, cần thúc đẩy thay đổi tư duy của doanh nghiệp như là một hạt nhân trong việc thực hiện các mục tiêu PTBV bên cạnh Nhà nước. Mỗi doanh nghiệp cần nhận thức đúng và cần phải biết đánh giá lợi ích của việc thực hiện PTBV mang lại cho doanh nghiệp. Từng bước xây dựng đội ngũ lãnh đạo doanh nghiệp có tinh thần trách nhiệm xã hội cao, tinh thần kinh doanh có trách nhiệm bền vững, đặc biệt là thay đổi tư duy và ý thức của các nhà lãnh đạo doanh nghiệp đối với PTBV.

Hai là, hướng tới một cộng đồng doanh nghiệp bền vững cần phải bắt đầu từ xây dựng văn hóa kinh doanh bền vững, chuyển đổi tư duy kinh doanh sang kinh doanh có trách nhiệm, tạo ra tăng trưởng kinh tế trong sự hài hòa với lợi ích môi trường và xã hội. Phát triển bền vững cần được gắn kết trong các chính sách phát triển, chiến lược sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, được thông suốt từ cấp lãnh đạo đến từng nhân viên trong doanh nghiệp để đảm bảo mỗi thành viên của doanh nghiệp đang cùng nhìn về một hướng.

Ba là, doanh nghiệp phải trung thực và quan tâm thực sự đến trách nhiệm xã hội và kinh doanh bền vững. Doanh nghiệp cần gắn kết thành công, tăng trưởng dài hạn của mình với lợi ích bền vững của cộng đồng, xã hội và môi trường. Thúc đẩy chuyển đổi chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng của doanh nghiệp theo hướng bền vững hơn; thúc đẩy trách nhiệm giải trình trong doanh nghiệp và thúc đẩy chuyển đổi số song hành cùng chuyển đổi xanh. Doanh nghiệp cần phải tiến hành xây dựng bộ cam kết PTBV tới từng thành viên trong doanh nghiệp, phải thực hiện và xây dụng bộ quy tắc ứng xử cho các cấp quản lý tới từng nhân viên. Ở khía cạnh này, Bộ Chỉ số CSI do VCCI chủ trì xây dựng như một công cụ hỗ trợ quản trị doanh nghiệp bền vững sẽ giúp ích đắc lực cho doanh nghiệp. Các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là hơn 90% các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cần nhận thức rõ ràng hơn về tầm quan trọng của quản trị doanh nghiệp. Nền tảng quản trị tốt chính là “xương sống” cho bộ máy vận hành của doanh nghiệp.

Bốn là, bối cảnh thế giới với nhiều thách thức, biến động đặt ra yêu cầu cần chủ động thúc đẩy các mô hình kinh tế mới để tạo thêm không gian phát triển. Các doanh nghiệp, doanh nhân cần chủ động bám sát, tuân thủ các đường lối, chính sách phát triển của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, từ đó tìm ra những hướng đi mới, cơ hội mới, đón đầu và nắm bắt kịp thời xu thế, giúp tạo ra lợi thế cạnh tranh cho chính doanh nghiệp.

Năm là, các doanh nghiệp cần phát huy hơn nữa tính chủ động, năng lực sáng tạo, linh hoạt để không chỉ phát triển doanh nghiệp do mình làm chủ, mà cần tăng cường hợp tác, liên kết với nhau để tạo nên sức mạnh tổng hợp, nâng tầm vị thế của doanh nghiệp Việt Nam, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu. Cùng với đó là những yêu cầu, đòi hỏi ngày càng cao về nâng cao năng lực, phẩm chất, chất lượng nguồn nhân lực lãnh đạo, quản lý, quản trị doanh nghiệp; về xây dựng văn hóa doanh nghiệp, xây dựng đội ngũ doanh nhân đủ tài, đủ tâm và đủ tầm đáp ứng được những thay đổi và thách thức ngày càng lớn của môi trường kinh doanh trong nước và quốc tế. Cùng với đó các doanh nghiệp phải chú ý tới ý kiến của các bên liên quan để truyền thông hiệu quả, thực hiện việc đánh giá và cải tiến thực hiện PTBV. Doanh nghiệp phải biết lắng nghe và thấu hiểu mong muốn cũng những nhận xét đánh giá của xã hội để cải thiện trong quá trình thực hiện PTBV của mình.

Ông Nguyễn Quang Vinh, Phó Chủ tịch VCCI, Chủ tịch VBCSD, Phó Trưởng ban chỉ đạo Chương trình CSI 2023 một lần nữa nhấn mạnh chuyển đổi tư duy kinh doanh sang kinh doanh bền vững là điều doanh nghiệp cần phải làm vì chính lợi ích của mình. Ông Vinh khuyến khích các doanh nghiệp trong Top 100 doanh nghiệp bền vững 2023 cùng lan tỏa, chia sẻ Bộ chỉ số CSI 2023 đến các doanh nghiệp, đối tác trong chuỗi giá trị, để cùng xây dựng một hệ sinh thái doanh nghiệp “bền” và “vững”, giúp nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, củng cố vị thế của mình tốt hơn trong chuỗi giá trị của các doanh nghiệp lớn, và từ đó phát triển lớn mạnh, bền vững hơn.

Ông Vinh cho biết trong thời gian tới VCCI sẽ phối hợp với các cơ quan trong Ban chỉ đạo Chương trình để tiếp tục nâng cấp Bộ chỉ số trở nên đương đại và cập nhật hơn, hỗ trợ hiệu quả hơn cho các doanh nghiệp; cũng như làm việc với các Hội đồng tư vấn kinh doanh trong ASEAN để lan tỏa Bộ chỉ số vươn tầm quốc tế; và đặc biệt sau khi đã tham khảo kỹ lưỡng ý kiến của doanh nghiệp, VCCI sẽ làm việc với các cơ quan hữu quan để đưa Bộ chỉ số CSI thành một trong những tiêu chuẩn quốc gia để áp dụng rộng rãi trong cộng đồng doanh nghiệp toàn quốc.

Vai trò tiên phong của doanh nghiệp trong hành trình bền vững

Từ góc độ của doanh nghiệp và đồng Chủ tịch VBCSD, ông Binu Jacob, Tổng Giám đốc Nestlé Việt Nam đánh giá cao việc ngày càng có nhiều công ty tham gia Chương trình CSI 100 với nhiều thực hành bền vững tốt được các thành viên VBCSD áp dụng. “Có thể thấy, cộng đồng doanh nghiệp đã và đang đóng góp đáng kể vào mục tiêu tăng trưởng xanh của đất nước, thể hiện rõ vai trò tiên phong trong hành trình sứ mệnh này. Chủ đề của sự kiện công bố “Hành trình tạo dựng hạnh phúc” là lời nhắc nhở mạnh mẽ rằng vai trò của doanh nghiệp vượt xa việc mang lại giá trị cho cổ đông. Các doanh nghiệp hiện đang xem xét việc đạt được 3 mục tiêu chính – lợi nhuận, con người và hành tinh. Vai trò của chúng tôi là góp phần hướng tới một cộng đồng thịnh vượng hơn, hành tinh bền vững và mọi người khỏe mạnh và hạnh phúc hơn”, ông Binu Jacob chia sẻ.

Đồng Chủ tịch VBCSD - ông Binu Jacob, Tổng Giám đốc Nestlé Việt Nam đánh giá cao việc ngày càng có nhiều doanh nghiệp tham gia Chương trình CSI 100 với nhiều thực hành bền vững tốt được các thành viên VBCSD áp dụng

Tổng Giám đốc Nestlé Việt Nam cũng nhấn mạnh tầm quan trọng và ý nghĩa của Lễ vinh danh các Doanh nghiệp bền vững Việt Nam khi sự kiện này diễn ra chỉ một ngày sau khi COP28 kết thúc. “COP28 cung cấp cho chúng ta một bài kiểm tra thực tế - đỉnh cao của một quá trình được gọi là "Kiểm kê toàn cầu" - về việc thế giới đã tiến được bao xa trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng khí hậu và mức độ điều chỉnh vẫn cần thiết. Rất nhiều điều đã được thực hiện nhưng tất cả chúng ta đều biết rằng điều này là chưa đủ. Để giải quyết cuộc khủng hoảng biến đổi khí hậu trên thế giới, chúng ta cần phải làm nhiều hơn nữa - vì mẹ thiên nhiên và trái đất - ngôi nhà của bạn, tôi và các thế hệ tương lai của chúng ta”, ông Binu Jacob khuyến nghị./.