Trong những năm qua, TP. Lào Cai đã có sự phát triển vượt bậc, tuy nhiên vẫn còn một số tồn tại, hạn chế.

Cần thiết phải Điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng TP. Lào Cai đến năm 2045

Với diện tích tự nhiên 28.162,64 ha, dân số năm 2021 khoảng 145.707 người, TP. Lào Cai là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa của tỉnh Lào Cai và là đầu mối giao lưu của vùng Tây Bắc. Đây là thành phố duy nhất của cả nước nằm sát đường biên giới Việt Trung, nằm trên tuyến giao thông huyết mạch cao tốc Hà Nội ‑ Lào Cai và tuyến đường sắt liên vận quốc tế Hà Nội ‑ Côn Minh (Trung Quốc). Là điểm đầu của tuyến hành lang kinh tế trọng điểm Côn Minh (Trung Quốc) - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh (Việt Nam), TP. Lào Cai có vị trí đặc biệt quan trọng trong chiến lược phát triển của tỉnh Lào Cai nói riêng và Việt Nam nói chung.

Trong những năm qua, TP. Lào Cai đã có sự phát triển vượt bậc, tuy nhiên vẫn còn một số tồn tại, hạn chế: Tăng trưởng kinh tế chưa thực sự bứt phá; quy mô và mật độ dân số mới đạt mức tối thiểu của tiêu chí đô thị loại II; các khu chức năng chưa được hình thành rõ nét, chưa có sự kết nối đồng bộ và phát triển hài hòa giữa đô thị với nông thôn; kiến trúc, cảnh quan và hạ tầng kỹ thuật còn nhiều bất cập… Nguyên nhân chủ yếu là do nguồn lực đầu tư phát triển cho Thành phố chưa đáp ứng so với nhu cầu; việc phân cấp quản lý cho Thành phố chưa mạnh, thiếu cơ chế, chính sách đặc thù để địa phương khai thác tiềm năng, lợi thế, tạo nguồn lực, chủ động xây dựng, phát triển; chưa hoạch định được dự án lớn để thu hút nhà đầu tư chiến lược…

Để thực hiện mục tiêu chiến lược phát triển kinh tế - xã hội căn cứ theo Quyết định số 316/QĐ-TTg, ngày 29/3/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch tỉnh Lào Cai thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Nghị quyết số 16-NQ/TU ngày 01/10/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Lào Cai về phát triển TP. Lào Cai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, UBND tỉnh Lào Cai đã tổ chức lập Điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng TP. Lào Cai đến năm 2045. Đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung lần này thể hiện tầm nhìn cũng như khát vọng đưa TP. Lào Cai phát triển lên tầm cao mới, khẳng định vị thế mới.

Bản đồ Quy hoạch sử dụng đất đô thị giai đoạn đến năm 2045 của TP. Lào Cai

Giai đoạn 2025-2030: Trở thành đô thị loại I

Phạm vi Điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng TP. Lào Cai đến năm 2045 bao gồm toàn bộ ranh giới hành chính thành phố, với 17 đơn vị hành chính trực thuộc (10 phường và 7 xã).

Theo đồ án, trong TP. Lào Cai sẽ có tính chất đô thị như sau:

- Là đô thị trung tâm vùng có vị trí chiến lược quan trọng về quốc phòng - an ninh; trung tâm giao lưu kinh tế, đối ngoại, hợp tác quốc tế của vùng.

- Là cầu nối trên tuyến hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng và cả nước với Tây Nam - Trung Quốc; trọng điểm về phát triển du lịch, dịch vụ cửa khẩu, công nghiệp, logistic, của vùng, cả nước và quốc tế.

- Là đầu mối giao thông quan trọng liên vùng, liên quốc gia và quốc tế.

- Là trung tâm hành chính, chính trị của tỉnh Lào Cai và là đô thị loại I giai đoạn 2025-2030.

- Là trung tâm du lịch, dịch vụ, vui chơi giải trí với định hướng nằm trong quần thể khu du lịch quốc gia Sa Pa - Ý Tý, huyện Bát Xát.

- Là đô thị Xanh - Sinh thái, gắn cây xanh đô thị với công viên, lâm viên và rừng cảnh quan sinh thái hình thành thương hiệu TP. Lào Cai là “Thành phố trong rừng, rừng trong thành phố”.Một trong những nội dung quan trọng của đồ án là định hướng các phân khu chức năng. Theo đó, phân khu I - Khu đô thị lịch sử, trung tâm hành chính TP. Lào Cai: thuộc địa giới hành chính các phường Duyên Hải, Cốc Lếu, Kim Tân; phân khu II - Khu trung tâm hành chính, dịch vụ công cộng tỉnh: thuộc địa giới hành chính các phường Bắc Cường, Nam Cường; phân khu III - Khu hỗn hợp dịch vụ công cộng, đô thị sinh thái ven sông: thuộc địa giới hành chính các phường Bình Minh, Xuân Tăng; phân khu IV - Đô thị sinh thái, cảnh quan lâm viên: thuộc địa giới hành chính các phường Bắc Lệnh, Pom Hán, Cam Đường; phân khu V - Công nghiệp, hỗn hợp đô thị, dịch vụ cửa ngõ: thuộc một phần địa giới hành chính xã Thống Nhất (từ đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai đến sông Hồng); phân khu VI - Kinh tế cửa khẩu, công nghiệp và du lịch tâm linh: thuộc địa giới hành chính phường Lào Cai và xã Vạn Hòa (định hướng phát triển lên phường); phân khu VII - Du lịch sinh thái: thuộc địa giới hành chính xã Đồng Tuyển, xã Cốc San (định hướng phát triển lên phường); phân khu VIII - Du lịch sinh thái rừng, dự trữ phát triển: thuộc địa giới hành chính xã Tả Phời; phân khu IX - Khu vực phát triển nông nghiệp và sinh thái rừng tự nhiên, dự trữ phát triển: thuộc địa giới hành chính xã Hợp Thành và một phần địa giới hành chính xã Thống Nhất (từ đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai đến giáp thị xã Sa Pa).

Bản đồ Quy hoạch hệ thống công viên trên địa bàn TP. Lào Cai

Hình thành đô thị xanh – sinh thái gắn với định hướng phát triển không gian xanh

Đặc trưng của đô thị Lào Cai là mật độ cây xanh trong nội đô thị khá cao, chính vì vậy, trong định hướng phát triển đô thị, Tỉnh luôn nhất quán quan điểm phát huy thế mạnh tạo nên một đô thị sinh thái đặc thù, đưa cây xanh vào đô thị một cách hài hòa, tạo không gian sống cũng như cảnh quan lý tưởng.

Theo đó, đồ án Điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng TP. Lào Cai đến năm 2045 đã đề ra định hướng phát triển không gian xanh (hệ thống các công viên), cụ thể: Xây dựng một hệ thống mạng lưới không gian công cộng trên địa bàn thành phố dọc theo hướng Bắc Nam và chạy dọc sông Hồng, khai thác du lịch trên sông Hồng, quần thể du lịch tâm linh - tín ngưỡng - di tích lịch sử gắn với du lịch cửa khẩu quốc tế. Trong đó, trọng tâm là hình thành hệ thống các công viên:

- Công viên sử dụng công cộng: Phát triển hệ thống công viên, vườn hoa, công trình dịch vụ, sân chơi sử dụng công cộng cho người dân, đảm bảo bán kính tiếp cận như: công viên Thủy Hoa, công viên Thủy Vỹ, công viên Nhạc Sơn, công viên Hồ Chí Minh, công viên trung tâm kết hợp hồ điều phối nước tại phường Bình Minh, công viên cảnh quan sau dân cư Lương Khánh Thiện…

- Công viên văn hóa, tâm linh: Hình thành tổ hợp công viên cảnh quan, văn hóa, tâm linh khu vực Kim Thành, khu vực Đền Thượng và chùa Tân Bảo...

- Hệ thống công viên chuyên đề: Phát triển hệ thống cây xanh, rừng cảnh quan sinh thái với không gian rộng lớn, thiết kế đẹp tạo điểm nhấn đô thị, hình thành đô thị xanh - sinh thái như: công viên cảnh quan đồi Nhạc Sơn; công viên cảnh quan hai bên đường cao tốc khu vực phường Bắc Cường, Nam Cường…

Ngoài ra, một số chủ trương lớn khác trong lần điều chỉnh quy hoạch chung này, bao gồm: nâng cấp tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn 1,435 m tuyến Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, trong đó có đoạn đi qua TP. Lào Cai và tuyến đường sắt khổ lồng (1.435 mm và 1.000 mm) nối Cảng cạn Lào Cai - Ga Lào Cai; bỏ tuyến đường sắt chuyên dụng khai thác mỏ apatit đi qua khu vực nội thị; khai thác du lịch cảnh quan dọc hai bên sông Hồng, đặc biệt là khu vực gần cửa khẩu; bố trí quỹ đất xây dựng nhà hát nghệ thuật, các công trình giáo dục - đào tạo mang tầm quốc tế…/.