Chiều 10/10, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương đã chủ trì Phiên họp thẩm định Quy hoạch tỉnh Kon Tum thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Vị thế kinh tế của Kon Tum trong vùng Tây Nguyên còn thấp

Nhận định này được Thứ trưởng Trần Quốc Phương minh chứng bằng số liệu phát triển của tỉnh Kon Tum trong thời gian qua. Cụ hteer, tăng trưởng kinh tế của Tỉnh giai đoạn 2011 - 2020 đạt 8,71%/năm. Năm 2020, GRDP toàn Tỉnh đạt 24 nghìn tỷ đồng, tăng 2,3 lần so với năm 2011, tăng hơn 1,6 lần so với năm 2015. Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhấn mạnh, so với các tỉnh vùng Tây Nguyên, Kon Tum nằm trong nhóm có giá trị GRDP thấp nhất.

Thẳng thắn chỉ rõ những điểm yếu, khó khăn là rào cản, thách thức lớn trong quá trình xây dựng và phát triển, lãnh đạo UBND tỉnh Kon Tum cho biết, hiện Tỉnh đang có điểm nghẽn về cơ sở hạ tầng kết nối đối ngoại và các liên kết lãnh thổ, liên kết phát triển do KonTum có địa hình bị chia cắt mạnh, hệ thống hạ tầng còn yếu và chưa đồng bộ. Tỉnh thiếu một số tuyến đường chiến lược để kết nối vùng.

Điểm nghẽn trong phát triển kinh tế nhanh và bền vững gồm: tổng vốn đầu tư cơ sở vật chất còn thấp; Tài nguyên nhiều nhưng chưa được khai thác mạnh; quy mô GRDP còn nhỏ, chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn chậm; quy mô sản xuất còn manh mún. Ngành Công nghiệp còn non trẻ, ngoài công nghiệp thủy điện phát triển mạnh thì các ngành công nghiệp còn lại như chế biến chế tạo, khai khoáng… đều có quy mô nhỏ, chỉ số IIP thấp. Ngành Nông nghiệp trồng trọt mới phát triển chưa có tính cạnh tranh với các tỉnh lân cận. Ngành du lịch có tiềm năng lớn nhưng chưa phát triển đầy đủ do thiếu hệ thống hạ tầng dịch vụ đồng bộ.

Điều đáng quan ngại là tổ chức không gian lãnh thổ phát triển “độc cực”, mất cân đối. Cấu trúc tổng thể không gian kinh tế - xã hội với mật độ dân cư thấp (57người/km2), phân bố dàn trải, gây khó khăn cho đẩy nhanh tốc độ đô thị hóa. Hệ thống đô thị với nhiều đô thị nhỏ, phân tán, dàn trải nên ít tạo được sức hút, cơ cấu tổ chức không gian và phân vùng chức năng chưa được định hình rõ nét, nhất là việc phân bố tổ chức sản xuất, dân cư theo các vùng lãnh thổ.

Để hội nhập và tạo đột phá trong phát triển một số lĩnh vực mà Tỉnh có lợi thế riêng, đòi hỏi phải có một số cơ chế, chính sách đặc thù, phù hợp, thông thoáng và kịp thời. Tuy nhiên, hiện nay vấn đề này vẫn chưa được xử lý kịp thời để có thể phát huy tiềm năng, thế mạnh riêng của mình.

Những khó khăn đó đã đặt ra cho Kon Tum nhiều thách thức trong quá trình quy hoạch, phát triển. Thách thức lớn nhất là tổng vốn đầu tư xã hội còn hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng phát triển của tỉnh; việc áp dụng khoa học kỹ thuật trong sản xuất chưa đồng bộ; Kinh tế nông nghiệp một số vùng còn mang tính tự cung, tự cấp, nhiều sản phẩm chưa trở thành hàng hóa; Các yêu cầu quốc tế về thương mại, xuất khẩu đòi hỏi ngày càng cao hơn, ảnh hưởng đến kim ngạch xuất khẩu; Trình độ hệ thống quản lý, dân trí và các chính sách kinh tế-xã hội có sự chồng chéo và không kịp thời. Bên cạnh đó là các thách thức về biến đổi khí, vệ sinh môi trường, dịch bệnh cũng có tác động, ảnh hưởng rất lớn đến kinh tế - xã hội của tỉnh.

Kon Tum cần phải có một bản quy hoạch có chất lượng

Một lần nữa nhấn mạnh công tác quy hoạch đóng vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của cả nước nói chung và của từng địa phương nói riêng, Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết, quy hoạch tỉnh lần này là cơ hội quý để Kon Tum tổng kiểm kê, rà soát, đánh giá nguồn lực phát triển, xác định các vấn đề mấu chốt, điểm nghẽn ảnh hưởng đến phát triển Tỉnh thời kỳ 2021 - 2030, từ đó đưa quan điểm, tầm nhìn, mục tiêu, chiến lược và phân bổ không gian, nguồn lực phát triển cho thời kỳ quy hoạch.

"Tỉnh Kon Tum cần phải xây dựng một bản quy hoạch có chất lượng, trong đó đưa ra được các phương án phát triển phát huy tối đa các tiềm năng, thế mạnh, giải quyết các khó khăn, thách thức, đẩy mạnh thu hút đầu tư có chọn lọc; xác định các trọng tâm, đột phá và đưa ra được các nhiệm vụ quan trọng cần phải thực hiện để tạo động lực phát triển trở thành một trong những trung tâm động lực của Vùng.

Phát biểu tại Phiên họp, Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum Lê Ngọc Tuấn nhấn mạnh quan điểm, để tạo hành lang pháp lý vững chắc, góp phần tháo gỡ các điểm nghẽn và phát huy tối đa các tiềm năng, lợi thế hiện có giúp địa phương phát triển nhanh và bền vững, Kon Tum đã xác Quy hoạch Tỉnh giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị.

Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum Lê Ngọc Tuấn nhấn mạnh quan điểm, Kon Tum đã xác Quy hoạch Tỉnh giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Ảnh: Đức Trung

Theo Dự thảo Quy hoạch, Kon Tum đặt mục tiêu tổng quát của thời kỳ quy hoạch là phát huy mọi tiềm năng, lợi thế, nguồn lực, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo để trở thành tỉnh phát triển toàn diện, nhanh, bền vững và công bằng. Phấn đấu đưa Kon Tum trở thành một trong những tỉnh trung bình khá của cả nước; kết nối thuận lợi với các trung tâm kinh tế - xã hội lớn của vùng, cả nước, khu vực quốc tế thuộc tiểu vùng Mê Kông, các nước láng giềng và ASEAN. Tăng cường công tác quốc phòng, an ninh và đối ngoại; góp phần bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội; làm sâu sắc hơn các quan hệ đối ngoại, đặc biệt là với các nước láng giềng, các nước trong khu vực, và trong các khuôn khổ hợp tác tiểu vùng Mê Kông; giữ vững môi trường hoà bình, ổn định, góp phần phát triển vùng và đất nước.

Tiếp tục phát triển Tỉnh theo hướng đa ngành, đa lĩnh vực, bao gồm: công nghiệp, dịch vụ, nông nghiệp, đô thị và nông thôn. Trong đó, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; du lịch sinh thái, văn hóa, lịch sử; đô thị thông minh và nông thôn mới giàu bản sắc là trọng tâm; công nghiệp hướng xanh và hệ thống đô thị có quy mô lớn là mối quan tâm hàng đầu. Phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ; có mối quan hệ liên kết phát triển mật thiết với các tỉnh lân cận trong Vùng và cả nước; bền vững về môi trường sinh thái, ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu.

Đến năm 2050, Kon Tum hướng tới là một cực phát triển quan trọng của kinh tế vùng Tây Nguyên và hành lang kinh tế Đông - Tây với các nước tiểu vùng sông Mê Kông, là điểm kết nối quan trọng trong ngã tư kinh tế Bắc - Nam, Đông - Tây; có hệ thống kết cấu hạ tầng phát triển đồng bộ và hiện đại; có nền tảng kinh tế đủ sức cạnh tranh bình đẳng trên trường quốc tế. Hai lĩnh vực trọng điểm là nông lâm nghiệp ứng dụng công nghệ cao và du lịch sinh thái, văn hóa lịch sử sẽ làm tiền đề cho phát triển công nghiệp xanh với các ngành chế biến, khai khoáng, sản xuất vật liệu xây dựng là chủ lực... Thu nhập bình quân đầu người, chất lượng cuộc sống và mức chi tiêu dùng gia tăng, góp phần thúc đẩy các ngành kinh tế và xã hội phát triển hơn nữa để đáp ứng nhu cầu thị trường trong và ngoài Tỉnh.

Định hướng 2021-2030: Đột phá với 3 trung tâm đô thị - 3 hành lang - 3 trung tâm động lực

Về không gian, Kon Tum sẽ là tập hợp của hệ thống đô thị, các điểm dân cư nông thôn, các khu kinh tế, khu cụm công nghiệp, khu du lịch, khu nghiên cứu, khu đào tạo, khu thể dục thể thao, khu nghỉ dưỡng, bảo tồn thiên nhiên... phát triển trong những thiết chế năng động, sáng tạo, hiện đại, mang lại hiệu quả cao và cùng có lợi. Trong đó, hệ thống đô thị Kon Tum sẽ được phát triển có trọng điểm với định hướng hình thành các đô thị lớn gắn với các đường vành đai xanh đô thị, làm đầu kéo cho phát triển kinh tế - xã hội; là sự tập trung cao các yếu tố như vốn, lao động và các dịch vụ công nghệ kỹ thuật cũng như khả năng kinh doanh của của các cá thể và tổ chức kinh tế trong cộng đồng đô thị cùng với sự tác động qua lại lẫn nhau giữa nhiều yếu tố như: quy mô, ngoại ứng, nội sinh... Đô thị hóa sẽ ảnh hướng mạnh mẽ đến cơ cấu các vùng kinh tế nông thôn và thành thị, đồng thời còn thúc đẩy cách mạng trong nông nghiệp; đẩy nhanh quá trình dịch chuyển cơ cấu kinh tế; hình thành rõ rệt các khu vực kinh tế chính thức thay thế cho khu vực phi chính thức, tăng cường quá trình tích luỹ - tiêu dùng và thúc đẩy phát triển quan hệ thương mại quốc tế.

Dự thảo Quy hoạch đưa ra các đột phá về không gian lãnh thổ với định hướng phát triển 3 trung tâm đô thị: Đô thị trung tâm (TP. Kon Tum và các đô thị vệ tinh, đô thị cửa ngõ); Trung tâm đô thị phía Bắc (Ngọc hồi - Bờ Y); Trung tâm đô thị phía Đông (thị trấn Măng đen và Khu du lịch Măng Đen).

Phát triển 3 hành lang kinh tế - kỹ thuật - đô thị, gồm: Hành lang Quốc lộ 14 và cao tốc Bắc - Nam; hành lang Quốc lộ 24 và cao tốc Kon Tum - Quảng Ngãi và hành lang Quốc lộ 40B.

Phát triển 3 trung tâm động lực tăng trưởng, gồm: TP. Kon Tum, Khu du lịch sinh thái Măng Đen và Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Bờ Y.

Hội đồng thẩm định thông qua Quy hoạch với điều kiện có chỉnh sửa, bổ sung

Kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Trần Quốc Phương công bố kết quả bỏ phiếu và cho biết, Hội đồng thẩm định đã thông qua quy hoạch tỉnh Kon Tumhời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 với điều kiện có chỉnh sửa, bổ sung, hoàn thiện. Các ý kiến cũng đánh giá, tỉnh Kon Tum triển khai quy hoạch đúng quy định của pháp luật về quy hoạch và môi trường; nội dung quy hoạch thể hiện sự liên kết đồng bộ; nội dung quy hoạch cơ bản đáp ứng yêu cầu theo quy định.

Trên cơ sở các ý kiến góp ý, để sớm hoàn thiện hồ sơ quy hoạch, Thứ trưởng Trần Quốc Phương đề nghị tỉnh xây dựng báo cáo tiếp thu, giải trình toàn bộ ý kiến bằng văn bản, trong đó tập trung làm rõ một số nội dung như quy trình lập quy hoạch, nội dung đề xuất đưa vào quy hoạch; làm rõ quan điểm phát triển...

Đồng thời, bổ sung quan điểm phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng của tỉnh; xác định rõ hơn các động lực đột phá trong tăng trưởng, đóng góp của từng ngành, lĩnh vực vào tăng trưởng của tỉnh; làm rõ việc lựa chọn, phân bổ không gian, các ngành quan trọng; định hướng phân bổ nguồn lực để thực hiện các dự án mang tính đột phá; rà soát để đưa ra phương tổ chức không gian phát triển đảm bảo khoa học, hợp lý; định hướng phát triển các vùng động lực, trục chức năng trên cơ sở phát huy tiềm năng, lợi thế.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương đề nghị tỉnh Kon Tum khẩn trương lập Báo cáo tiếp thu, giải trình; Chịu trách nhiệm về tính chính xác của nội dung, số liệu trong Báo cáo Quy hoạch tỉnh Thừa Thiên Huế và hệ thống bản đồ, cơ sở dữ liệu trong hồ sơ Quy hoạch./.