Cùng dự có Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, Giám đốc Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh Vũ Hải Quân, lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương; đại diện các nước, tổ chức quốc tế tại Việt Nam; đại diện các viện, trường, doanh nghiệp và cộng đồng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Phát triển khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo là quốc sách hàng đầu

Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, Đảng, Nhà nước ta luôn đặc biệt quan tâm đến khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, coi đây là một trong những quốc sách hàng đầu cho phát triển nhanh và bền vững. Trong đó, khởi nghiệp sáng tạo là một trong những động lực tăng trưởng mới, tạo lực lượng sản xuất mới cho phát triển trong kỷ nguyên mới.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu tại Ngày hội Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia năm 2024. Ảnh: VGP

Thủ tướng cho biết, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, các cấp, ngành, địa phương đã tập trung triển khai đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp và đã đạt được những kết quả quan trọng trong phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo quốc gia.

Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh 3 yếu tố rất quan trọng để thực hiện thành công các công việc là thời gian, trí tuệ và sự quyết đoán đúng lúc, kịp thời để không bỏ lỡ thời cơ. Việt Nam là nước đi sau, vừa có cơ hội, vừa có thách thức, nhưng khát vọng của chúng ta là bắt kịp, tiến cùng và vượt lên. Đổi mới sáng tạo có những rủi ro, chúng ta phải chấp nhận rủi ro, phải vượt qua chính mình.

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao sự nỗ lực và những kết quả quan trọng bước đầu mà các cấp, các ngành, các địa phương, cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam đã đạt được trong thời gian qua, đóng góp cho thành tựu chung của đất nước.

Thách thức lớn, nhưng cũng là cơ hội lớn

Bên cạnh kết quả đạt được, Thủ tướng cũng nêu một số tồn tại, hạn chế trong hoạt động khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam, như:

(i) Thiếu nguồn lực để có thể tăng tốc và phát triển mạnh mẽ (trong đó, thiếu nguồn lực hỗ trợ trong mua sắm, sử dụng sản phẩm khởi nghiệp sáng tạo ở cả phạm vi quốc gia và địa phương…).

(ii) Chậm đổi mới tư duy, chưa tạo đột phá trong xây dựng pháp lý cho phép thử nghiệm thị trường đối với các công nghệ mới, mô hình kinh doanh mới. Nội hàm, khái niệm về khởi nghiệp sáng tạo, hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo còn chưa được chuẩn hóa, gây khó khăn trong việc áp dụng các chính sách ưu đãi.

(iii) Chưa nhiều tập đoàn, doanh nghiệp lớn quan tâm, hỗ trợ, đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo. Không gian, cơ sở hạ tầng về thí điểm, thử nghiệm công nghệ chưa đáp ứng được nhu cầu của thực tiễn, đặc biệt là trong những lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ mới.

Chỉ ra một số bài học kinh nghiệm từ thực tiễn và phân tích bối cảnh, tình hình thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ cho rằng, thế giới ngày nay đang biến đổi nhanh, phức tạp. Việt Nam đứng trước cơ hội lớn nhưng cũng đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.

“Thách thức lớn nhưng cũng là cơ hội lớn, cơ hội cho hoạt động khởi nghiệp sáng tạo nói riêng và hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo nói chung. Đây cũng là cơ hội để bứt phá, vươn mình, thể hiện trí tuệ Việt Nam, tinh thần Việt Nam, con người Việt Nam”, Thủ tướng nói.

Yêu cầu chủ đạo đặt ra đối với phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo quốc gia là phải thu hút được các nguồn lực từ các tập đoàn quốc tế, quốc gia cho khởi nghiệp sáng tạo; nuôi dưỡng và phát triển nhiều kỳ lân công nghệ trong các lĩnh vực công nghệ mới; tạo hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo toàn diện, bao trùm, bền vững.

Dám chấp nhận rủi ro, dám hành động, vượt lên chính mình

Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh, khởi nghiệp sáng tạo cần phải có sự chung tay, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, của cả cộng đồng, người dân, doanh nghiệp; phải lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu, là động lực và là nguồn lực chủ yếu, đặc biệt là thế hệ trẻ - những chủ nhân tương lai của đất nước.

Cho rằng, khởi nghiệp sáng tạo cần có tư duy mới, nhận thức mới, cách làm mới; phải có tư duy hỗ trợ, thay vì không quản được thì cấm; tư duy hợp tác phát triển, thay vì xin - cho; tư duy dài hạn, thay vì chỉ nghĩ đến lợi ích trước mắt, Thủ tướng chỉ rõ, khởi nghiệp sáng tạo cần phải dám nghĩ, dám làm, dám chấp nhận rủi ro, dám tiên phong, dám hành động, vượt lên chính mình, dấn thân vì lợi ích quốc gia, dân tộc, vì tương lai tươi sáng của đất nước.

Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo phải là một trụ cột quan trọng để thúc đẩy đổi mới mô hình tăng trưởng dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, tạo đột phá về thể chế thúc đẩy mô hình kinh doanh mới; là môi trường nuôi dưỡng, đào tạo thế hệ doanh nhân công nghệ tương lai. Tinh thần đặt ra là: “Đổi mới để bay cao; sáng tạo để vươn xa; hội nhập để phát triển”, Thủ tướng khẳng định.

6 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo

Trên tinh thần đó, Thủ tướng nêu 6 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam gồm: (1) Tập trung hoàn thiện thể chế thúc đẩy đổi mới sáng tạo; (2) Xác định rõ lĩnh vực ưu tiên, hướng đi cho khoa học công nghệ, khởi nghiệp sáng tạo, trong đó tập trung cho các lĩnh vực chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, internet vạn vật, blockchain; (3) Ứng phó biến đổi khí hậu, phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, khắc phục tình trạng cạn kiệt tài nguyên, già hóa dân số…; (4) Bảo đảm nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất; (5) Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và các phong trào khởi nghiệp sáng tạo; (6) Phát triển thị trường, “sàn giao dịch” cho đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh hội nhập quốc tế về khởi nghiệp sáng tạo.

Thủ tướng giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, địa phương trong nghiên cứu, rà soát, có cơ chế, chính sách đột phá tạo động lực thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo; đẩy mạnh tích hợp khởi nghiệp sáng tạo vào các chương trình đào tạo và giảng dạy ,bảo đảm phù hợp với yêu cầu thực tiễn và tạo nền tảng vững chắc cho thế hệ trẻ tham gia; mở rộng mạng lưới kết nối tri thức toàn cầu, đặc biệt là huy động sự tham gia của cộng đồng trí thức người Việt ở nước ngoài, trí thức người nước ngoài ở Việt Nam.

Triển khai đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đề ra để thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo. Tập trung nghiên cứu, đề xuất các giải pháp sáng tạo, mô hình phù hợp để thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo trong cộng đồng. Tạo mọi điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân tham gia các hoạt động khởi nghiệp sáng tạo, nhất là tiếp cận nguồn tài chính, phòng thí nghiệm, mạng lưới chuyên gia, cố vấn trong nước, quốc tế…

Thủ tướng cũng đề nghị cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư, nhân dân tích cực tham gia một cách thiết thực, cụ thể các hoạt động khởi nghiệp sáng tạo, giúp Việt Nam sớm theo kịp các nước trong khu vực, trên thế giới.

Mỗi doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo cần phải là một “hạt nhân đổi mới”

Người đứng đầu Chính phủ mong muốn, mỗi doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo cần phải là một “hạt nhân đổi mới” góp phần tạo động lực mới cho nền kinh tế, khẳng định trí tuệ và bản lĩnh Việt Nam trên trường quốc tế. Các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo phát huy vai trò là cầu nối, kết nối các doanh nghiệp khởi nghiệp với các nguồn lực; cập nhật liên tục những mô hình hỗ trợ tiên tiến, ứng dụng công nghệ và dữ liệu lớn trong việc đánh giá, phát triển và theo dõi các doanh nghiệp khởi nghiệp; đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp từ giai đoạn hình thành ý tưởng đến mở rộng quy mô và vươn ra quốc tế, tạo nên một hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo bền vững.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu khai mạc Ngày hội Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia năm 2024. Ảnh: VGP

“Chính phủ sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi hỗ trợ và thúc đẩy phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo. Trong đó, tập trung chỉ đạo rà soát, hoàn thiện chiến lược, cơ chế, chính sách, giải pháp nhằm thúc đẩy mạnh mẽ đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo với tinh thần tạo mọi thuận lợi và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho cộng đồng doanh nghiệp nhà đầu tư và người dân”, Thủ tướng khẳng định.

Với vai trò kiến tạo, Chính phủ xây dựng thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị thông minh; xác lập mô hình quản lý tập trung đảm bảo thuận lợi cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo; tạo thị trường cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo; chính sách ổn định, lâu dài; xây dựng chính sách hỗ trợ như về nhà ở, thị thực, vốn ưu đãi cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

Nhấn mạnh phương châm “3 chung”: “chung sức đồng lòng”, “chung tay hành động”, “chung hưởng thành quả”, với tinh thần “dám nghĩ, dám làm, dám hành động, dám dấn thân, dám đổi mới sáng tạo”, đoàn kết, chung sức, đồng lòng, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc, khát vọng vươn lên của cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân cả nước, Thủ tướng tin tưởng, cộng đồng khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, nhất là thế hệ trẻ tiếp tục phát huy khí chất, bản lĩnh, trí tuệ con người Việt Nam; dám đối diện với khó khăn, thách thức, không sợ thất bại; với động lực mạnh mẽ, nhiệt huyết, niềm tin và đam mê cháy bỏng; tạo nên những “kỳ lân” tầm cỡ khu vực và thế giới. Qua đó, đạt được những thành tựu to lớn hơn nữa về khởi nghiệp sáng tạo; góp phần đưa đất nước ta vững bước vào Kỷ nguyên vươn mình, phát triển giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh./.