Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Vũ Đại Thắng (ngoài cùng bên phải) trả lời tại buổi họp báo

Nhà đầu tư có quyền khởi kiện

Về những điểm nổi bật và khác biệt trong IPA, Thứ trưởng Vũ Đại Thắng cho biết, hiệp định này bổ sung các quy định nhằm bảo đảm quyền điều chỉnh chính sách của quốc gia nhận vốn đầu tư, đặc biệt là trong việc đảm bảo các mục tiêu chính sách như bảo vệ sức khỏe cộng đồng, an toàn, môi trường hoặc đạo đức công cộng, bảo vệ xã hội hoặc người tiêu dùng, hoặc bảo vệ đa dạng văn hóa.

Đặc biệt, với IPA, nhà đầu tư có thể khởi kiện Chính phủ. Cụ thể, Chính phủ từ bỏ việc miễn trừ tố tụng quốc gia, sẵn sàng đối phó với các vụ kiện.

IPA xây dựng cơ chế giải quyết tranh chấp đầu tư thường trực thay thế cho cơ chế giải quyết tranh chấp bằng trọng tài theo vụ việc trong các hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư mà Việt Nam đã ký với các nước thành viên EU.

Theo đó, tranh chấp được giải quyết tại cơ quan xét xử thường trực gồm hai cấp xét xử: cấp sơ thẩm và cấp phúc thẩm với các thành viên do Việt Nam và EU thỏa thuận lựa chọn, do đó giúp tăng tính độc lập và nhất quán của cơ quan này.

Để đáp ứng được những yêu cầu mới của IPA, Thứ trưởng Vũ Đại Thắng cũng khẳng định: Việt Nam sẽ nhanh chóng hoàn thiện thể chế chính sách liên quan đến đầu tư, bao gồm đầu tư nước ngoài và Việt Nam đã sẵn sàng đối phó với các vụ kiện cũng như các vụ việc tranh chấp thương mại khác.

Chắc chắn có sự thay đổi khá lớn trong dòng vốn FDI từ EU

Đối với việc bảo hộ an toàn cho vốn và tài sản của nhà đầu tư nước ngoài, Thứ trưởng Vũ Đại Thắng cho biết, IPA đối xử công bằng và thỏa đáng, bảo hộ an toàn đầy đủ cho nhà đầu tư nước ngoài.

Theo quy định của IPA, Chính phủ cam kết không trưng thu quốc hữu hóa trái pháp luật tài sản của nhà đầu tư và bồi thường thỏa đáng trong trường hợp trưng thu, quốc hữu hóa; cam kết bồi thường cho nhà đầu tư trong trường hợp tài sản của nhà đầu tư bị phá hoại do việc dùng vũ lực không cần thiết trong trường hợp chiến tranh; cam kết cho phép nhà đầu tư tự do chuyển vốn và lợi nhuận ra nước ngoài,…

Thứ trưởng Vũ Đại Thắng cho biết, trên cơ sở những điểm tiến bộ của hiệp định này so với các hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư đã ký giữa Việt Nam và các nước thành viên, IPA sẽ giúp Việt Nam đạt được cân bằng giữa việc thu hút đầu tư và bảo vệ lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng, hỗ trợ phát triển bền vững.

“Chắc chắn có sự thay đổi khá lớn trong dòng vốn từ EU vào Việt Nam. Nhà đầu tư từ EU sẽ cảm thấy an toàn hơn khi đầu tư vào Việt Nam. Hơn nữa, chúng ta đều thấy, Việt Nam đang là trọng điểm trong đầu tư của EU”, Thứ trưởng Thắng đưa nhận định.

Trả lời câu hỏi, khi trình Đề án về thu hút FDI thế hệ mới, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tính đến những điểm khác biệt của IPA chưa, Thứ trưởng Thắng cho biết, đã tính đến các hiệp định thế hệ mới, như: CPTPP, EVFTA hay IPA.

Cụ thể, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang trình đề án lên Chính phủ về các dự án đầu tư chiến lược của nước ngoài theo từng mức độ, theo sự liên kết của doanh nghiệp trong nước với nước ngoài… Ưu tiên những dự án có công nghệ cao, đảm bảo môi trường để lựa chọn trong thời gian tới.

“EU đã có thời gian rất dài đầu tư tại VN được đánh giá rất cao, với IPA chắc chắn đầu tư của EU vào Việt Nam sẽ có mức tăng trưởng tốt”, Thứ trưởng Vũ Đại Thắng đưa ra nhận định./.