Tại Hội nghị Hội đồng điều phối vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ, tổ chức ngày 19/5, tại Thành phố Huế, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ có vai trò đặc biệt quan trọng, là xu thế tất yếu, là động lực kết nối và dẫn dắt sự phát triển các địa phương trong vùng. Cùng với đó, các bộ, ngành và các địa phương trong Vùng đã tích cực triển khai các hoạt động liên kết nội vùng và liên vùng, thay đổi rõ nét từ tư duy cho đến hành động.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ có vai trò đặc biệt quan trọng, là xu thế tất yếu, là động lực kết nối và dẫn dắt sự phát triển các địa phương trong vùng.

Những kết quả tích cực sau hơn 1 năm triển khai Nghị quyết số 26

Bộ trưởng cho biết, ngay sau khi Nghị quyết số 26 của Bộ Chính trị, Chương trình hành động theo Nghị quyết số 168 của Chính phủ được ban hành, các Bộ, ngành và địa phương trong vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ đã khẩn trương quán triệt các nội dung, ban hành các kế hoạch hành động, tổ chức triển khai quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp đề ra tại các Nghị quyết.

Qua hơn 1 năm triển khai, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, đã đạt được những kết quả tích cực. Chương trình hành động của Chính phủ đề ra 17 chỉ tiêu phát triển, 34 nhiệm vụ và 11 dự án, nhóm dự án quan trọng của vùng cần thực hiện đến năm 2030.

Đến nay, đã hoàn thành 3/34 nhiệm vụ (gồm: Quy hoạch vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung; Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Thành lập và ban hành Quy chế hoạt động của Hội đồng vùng); đã phê duyệt quy hoạch của 14/14 tỉnh trong Vùng. Các nhiệm vụ còn lại là các đề án lớn đang được các Bộ, địa phương chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan triển khai theo tiến độ.

Về 11 dự án, nhóm dự án quan trọng, liên kết vùng, đã hoàn thành 03 cảng hàng không và 01 cảng biển; dự kiến năm 2025 hoàn thành 01 tuyến cao tốc và đang tiếp tục nghiên cứu, triển khai đầu tư 07 dự án còn lại trong thời gian tới; Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông đã được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, ưu tiên nguồn lực ngân sách trung ương để sớm hoàn thành đảm bảo thông toàn tuyến cao tốc Bắc - Nam và kết nối toàn bộ các địa phương trong Vùng; cao tốc Khánh Hòa – Buôn Mê Thuột tuyến đường kết nối Đông – Tây đã được tập trung nguồn lực để thực hiện theo đúng tiến độ.

Tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) năm 2023 của Vùng đạt 5,51%, cao hơn bình quân chung cả nước (cả nước tăng 5,05%), trong đó một số địa phương đạt tốc độ tăng trưởng cao như Khánh Hòa (10,35%), Ninh Thuận (9,4%), Phú Yên 9,16%, Bình Thuận (8,1%). Quy mô nền kinh tế theo giá hiện hành đạt hơn 1.570 nghìn tỷ đồng, chiếm 15,06% GDP cả nước, tỷ trọng này đang có xu hướng tăng qua các năm; GRDP bình quân đầu người đạt 75,62 triệu đồng/người, tăng 8,7% so với năm 2022.

Cơ cấu kinh tế vùng tiếp tục chuyển dịch tích cực theo hướng tập trung phát triển mạnh kinh tế biển và các ngành công nghiệp ven biển. Tốc độ tăng năng suất lao động năm 2023 đạt 5,51%, cao hơn tốc độ bình quân chung cả nước (3,65%). Thu ngân sách nhà nước trên địa bàn năm 2023 vượt 10,7% dự toán trung ương giao và vượt 6,1% dự toán HĐND các địa phương giao, tỷ lệ vượt thu ngân sách cao hơn 5,1 điểm % so với bình quân của cả nước. Thu hút đầu tư nước ngoài (FDI) năm 2023 tăng cao nhất trong 5 năm qua, tổng vốn FDI đăng ký đạt gần 3 tỷ USD, tăng hơn 1,5 lần so năm 2022, trong đó số dự án FDI cấp mới của vùng là 183 dự án, số vốn hơn 2 tỷ USD.

Quý I năm 2024, tốc độ tăng GRDP bình quân của Vùng ước đạt 6,27%; (bình quân cả nước 5,66%), thu cân đối NSNN ước đạt 31,5% dự toán; giải ngân vốn đầu tư công của Vùng ước 4 tháng đạt 15.157 tỷ đồng, đạt 17,67% kế hoạch năm (cả nước 17,46%).

An sinh xã hội được bảo đảm. Quốc phòng, an ninh được giữ vững. Trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm.

Thay đổi rõ nét từ tư duy cho đến hành động trong hoạt động hợp tác, liên kết nội vùng, liên vùng

Phát triển vùng và liên kết phát triển vùng có vai trò đặc biệt quan trọng, là xu thế tất yếu, là động lực kết nối và dẫn dắt sự phát triển các địa phương trong vùng. Các Bộ, ngành và các địa phương trong Vùng đã tích cực triển khai các hoạt động liên kết nội vùng và liên vùng, thay đổi rõ nét từ tư duy cho đến hành động.

Các hoạt động liên kết cấp tiểu vùng Bắc Trung Bộ, tiểu vùng Trung Trung Bộ và tiểu vùng Nam Trung Bộ đã được chính quyền các địa phương tích cực triển khai thực hiện, đã tổ chức ký kết hoạt động liên kết giữa các các địa phương trong vùng như: liên kết các tỉnh Thanh Hóa – Nghệ An – Hà Tĩnh; Khánh Hòa – Phú Yên – Ninh Thuận; liên kết với các địa phương ngoài vùng trong đầu tư hạ tầng giao thông như: Bình Định với Gia Lai, Khánh Hòa và Đắk Lắk, Ninh Thuận với Lâm Đồng …

Tháng 11 năm 2023, Chủ tịch Hội đồng vùng đã ban hành Quyết định giao 23 nhiệm vụ cụ thể cho các Thành viên Hội đồng vùng. Đến nay, Hội đồng điều phối vùng đã hoàn thành được 12/23 nhiệm vụ, chiếm 52% số nhiệm vụ được giao.

Đối với 11 nhiệm vụ còn lại, các Thành viên Hội đồng Vùng đang khẩn trương chỉ đạo triển khai do đây là các nhiệm vụ mới cần sự nghiên cứu, phối hợp với các cơ quan liên quan và có thời gian triển khai trong các năm tiếp theo.

Bên cạnh những kết quả đạt được còn một số hạn chế, khó khăn, thể hiện ở những nội dung sau: (1) Phát triển kinh tế biển chưa có tính đột phá, chưa phát huy được ở mức cao nhất lợi thế hạ tầng các khu kinh tế, hệ thống các sân bay, cảng biển (2) Chưa có nhiều liên kết vùng trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp hình thành cụm liên kết ngành (3) Liên kết trong việc thực hiện quy hoạch, đầu tư phát triển, đào tạo và sử dụng lao động, xây dựng cơ sở dữ liệu hệ thống thông tin vùng, liên vùng... vẫn còn chưa hiệu quả (4) Kết cấu hạ tầng giao thông kết nối chưa đồng bộ, kết nối ngang Đông – Tây còn thiếu và yếu (5) Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo chưa là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội (6) Chất lượng nguồn nhân lực cải thiện chậm, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập quốc tế.

Quy hoạch vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung: 5 nhiệm vụ cần triển khai

Quy hoạch Vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung vừa được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành, thể hiện sự chỉ đạo sát sao, quyết liệt của người đứng đầu Chính phủ đối với việc xây dựng Quy hoạch của các vùng trong cả nước.

Để triển khai có hiệu quả Quy hoạch vùng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Bộ trưởng cho rằng, cần phổ biến bản Quy hoạch vùng này một cách rộng rãi, công khai, minh bạch tới người dân, doanh nghiệp các thành phần kinh tế trong và ngoài nước nhằm thu hút sự tham gia của các bên liên quan một cách hiệu quả nhất.

Cần có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, có kế hoạch cụ thể, tăng cường phối hợp với đồng bộ giữa các bộ ngành, địa phương trong vùng; phá bỏ tư duy cục bộ trước hết là trong việc triển khai thực hiện dự án có vai trò vùng.

Cần đổi mới tư duy, phát huy sự năng động, sáng tạo trong chỉ đạo, điều hành của từng bộ, ngành và địa phương, lấy khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và nguồn nhân lực chất lượng cao làm động lực phát triển của Vùng. Phát triển hiệu quả, bền vững kinh tế biển theo hướng tăng trưởng xanh, bảo tồn đa dạng sinh học và hệ sinh thái biển.

Tăng cường liên kết vùng, hình thành các cụm liên kết ngành, khu kinh tế ven biển lớn gắn với các đô thị, các trung tâm du lịch biển, du lịch sinh thái ven biển có sức hấp dẫn cao khách quốc tế. Phát triển các cảng biển và dịch vụ cảng biển, nhất là cảng biển chuyên dụng gắn với các khu kinh tế, khu công nghiệp lọc hóa dầu.

Cuối cùng, cần phát triển các hành lang kinh tế theo trục Bắc - Nam và Đông - Tây nhằm kết nối hiệu quả các cảng biển, khu kinh tế, cảng hàng không, cửa khẩu quốc tế, đầu mối giao thương lớn, các đô thị ven biển, trung tâm kinh tế, cực tăng trưởng.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất rà soát 6 nhóm cơ chế, chính sách

Một trong những giải pháp quan trọng để thực hiện thành công Nghị quyết của Bộ Chính trị, Chương trình hành động của Chính phủ và Quy hoạch vùng là rà soát các cơ chế, chính sách hiện hành để điều chỉnh, bổ sung cơ chế, chính sách đặc thù cho phát triển vùng. Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chủ động, phối hợp với các bộ, cơ quan trung ương, các địa phương trong vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ đề xuất rà soát 06 nhóm cơ chế, chính sách: Nhóm chính sách về đầu tư các chương trình, dự án liên kết, phát triển vùng; Nhóm chính sách về phát triển các ngành kinh tế biển, cụm liên kết ngành; Nhóm chính sách về phát triển doanh nghiệp và thu hút dự án đầu tư quy mô lớn; Nhóm chính sách, pháp luật về tài chính để huy động, phân bổ và chia sẻ nguồn lực để thực hiện các mục tiêu chung của vùng; Cơ chế, chính sách về đầu tư kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội vùng: giao thông, y tế, giáo dục…; Nhóm chính sách về nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của các cấp chính quyền, tăng cường phân cấp, phân quyền, ủy quyền.

Với vai trò là Thường trực Hội đồng điều phối vùng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị, các bộ, địa phương tiếp tục triển khai 11 nhiệm vụ đã giao trong năm 2023 và đề xuất các nhiệm vụ cần thiết cho hoạt động của Hội đồng điều phối vùng, trong đó tập trung vào các nội dung liên quan đến đồng bộ hệ thống hạ tầng giao thông, đặc biệt là các nội dung: các dự án động lực phát triển vùng; tổ chức và cơ chế hoạt động của các tiểu vùng; hình thức và chính sách phát triển cụm liên kết ngành kinh tế biển; cơ chế điều phối, liên kết trong các lĩnh vực du lịch, môi trường, tìm kiếm cứu nạn; xây dựng cơ sở dữ liệu thông tin phục vụ Hội đồng Vùng, nghiên cứu phần mềm chuyên dụng, kết nối liên thông.

Các Bộ, ngành, địa phương tham gia ý kiến cho từng cơ chế, chính sách cụ thể để tiếp tục hoàn thiện.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì xây dựng kế hoạch thực hiện Quy hoạch vùng; các Bộ, địa phương thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến quy hoạch Vùng.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đề xuất tập trung nguồn lực đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án đã khởi công. Đối với các dự án đang chuẩn bị đầu tư hoặc nghiên cứu triển khai: Đề nghị tiếp tục nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sáchđặc thù để sớm triển khai, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định./.