Tại Hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm của Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp diễn ra ngày 25/06, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh, Trưởng Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp lại phải tiếp tục yêu cầu các bộ, ngành, tập đoàn, tổng công ty tập trung thúc đẩy cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước.

6 tháng đầu năm, mới có 61/289 DN hoàn thành cổ phần hóa

Theo báo cáo của Ban Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp Trung ương, tính đến 23/06, tất cả 289 doanh nghiệp thuộc diện cổ phần hóa năm 2015 đã thành lập ban chỉ đạo.

Trong đó, 127 doanh nghiệp đang tiến hành xác định giá trị doanh nghiệp; 44 doanh nghiệp đã có quyết định công bố giá trị doanh nghiệp.

Đặc biệt, theo báo cáo, trong 6 tháng đầu năm 2015 mới cổ phần hóa được 61 doanh nghiệp, đạt 21,1% kế hoạch (kế hoạch là 289 doanh nghiệp).

Như vậy, 6 tháng cuối năm phải cổ phần hóa 228 doanh nghiệp, chưa kể 125 doanh nghiệp bổ sung năm 2015.

Cũng trong 6 tháng đầu năm 2015, cả nước đã thoái được 7.522 tỷ đồng vốn nhà nước, thu về 11.161 tỷ đồng, bằng 1,48 lần giá trị sổ sách.

Bộ Tài chính cũng cho biết, số vốn các tập đoàn, tổng công ty phải thoái khỏi 5 lĩnh vực nhạy cảm (bất động sản, chứng khoán, ngân hàng, bảo hiểm, quỹ đầu tư) tính đến đầu năm 2015 là 22.300 tỷ đồng. Như vậy, 6 tháng đầu năm, cả nước mới hoàn thành 15% kế hoạch.

Lý giải cho việc chậm tiến độ cổ phần hóa, đã có rất nhiều nguyên nhân được chỉ ra.

Thứ nhất, các bộ, ngành, địa phương ban hành chính sách về đổi mới tổ chức quản lý và tái cơ cấu DNNN trong 6 tháng qua chưa đạt tiến độ, chưa tháo gỡ kịp thời những vướng mắc phát sinh, đặc biệt là cổ phần hóa.

Thứ hai, nhiều DN thuộc diện sắp xếp, cổ phần hóa có quy mô lớn nên cần thời gian để chuẩn bị, xử lý. Xác định giá trị doanh nghiệp tại các khâu như các khoản đầu tư dài hạn, giá trị tiềm năng, tài sản đã hết khấu hao, định giá cổ phiếu bán cho người lao động… gặp không ít khó khăn. Đồng thời, hậu quả của khủng hoảng kinh tế thế giới và những khó khăn của kinh tế trong nước cũng tác động đến việc thoái vốn, bán cổ phần ra công chúng…

Vẫn là trách nhiệm của người đứng đầu

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh cho rằng, các cơ chế, chính sách ban hành đang phát huy tác dụng, đi đúng hướng, bảo toàn và phát huy giá trị đồng vốn của Nhà nước.

“Tuy nhiên, nhìn chung cổ phần hóa vẫn bị chậm”, Phó Thủ tướng nói và nêu rõ việc chậm trễ là do khi bổ sung cơ chế thì liên quan tới quy trình xây dựng văn bản. Hơn nữa, số lượng DNNN cần cổ phần hóa trong 6 tháng tới còn nhiều (228 doanh nghiệp).

“Nếu không quyết liệt, tháo gỡ khó khăn cụ thể thì có khả năng không hoàn thành nhiệm vụ”, Trưởng Ban Chỉ đạo cảnh báo.

Nguyên nhân của tình trạng này, về khách quan là thực tiễn ở mỗi DNNN rất phong phú, cần phải xử lý rất cụ thể. Nhưng, nguyên nhân chủ quan vẫn là trách nhiệm của người đứng đầu khi chưa thực sự quan tâm, “xắn tay” vào tháo gỡ khó khăn.

“Trong cái khó chung, nhiều nơi vẫn làm tốt nhưng có nơi làm chưa tốt, chưa nghiêm. Tôi chưa nghe bộ nào kỷ luật, xử lý ai không thực hiện nhiệm vụ trên giao về cổ phần hóa. Sắp tới phải báo cáo việc này vì thực tiễn là có”, Trưởng Ban Chỉ đạo đưa ra yêu cầu đối với lãnh đạo các bộ, DNNN.

Đốc thúc các bộ phải kịp thời ban hành văn bản quy phạm pháp luật liên quan tới thúc đẩy cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước, Phó Thủ tướng nhấn mạnh: “Không làm được thì day dứt lắm”.

Trưởng Ban Chỉ đạo cũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương, các DNNN định kỳ hằng tháng phải báo cáo tiến độ thực hiện về Ban Chỉ đạo, trong đó nêu cụ thể tình hình, nguyên nhân của việc làm tốt, chưa tốt và chỉ rõ trách nhiệm thuộc về ai.

Tại Hội nghị, đa số các lãnh đạo DNNN đều khẳng định, từ nay tới cuối năm 2015 sẽ hoàn thành mục tiêu cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước đầu tư ngoài ngành để tập trung cho lĩnh vực sản xuất kinh doanh chính.

Bên cạnh đó, các DNNN cũng nêu những khó khăn trong quá trình thực hiện liên quan tới việc xử lý lao động dôi dư sau khi sắp xếp, tái cơ cấu; việc thực hiện nghĩa vụ đóng tiền sử dụng đất khi thoái vốn tại công ty liên doanh cũng như trách nhiệm của việc thoái vốn dưới mệnh giá...

Trước đó, trong báo cáo đánh giá bổ sung kết quả phát triển kinh tế - xã hội năm 2014 và tình hình triển khai nhiệm vụ những tháng đầu năm 2015 của Chính phủ do Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trình bày tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIII, cũng thừa nhận: Việc triển khai các đề án, chương trình, kế hoạch tái cơ cấu ở một số bộ, ngành, địa phương; việc sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn đầu tư ngoài ngành, nâng cao hiệu quả hoạt động ở một số DNNN và công ty nông, lâm nghiệp còn chưa đạt yêu cầu./.