Sức hấp thụ vốn tín dụng của doanh nghiệp và người dân thấp

“Tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống cải thiện so với cùng kỳ. Đến ngày 17/9/2024, đạt 7,38% so với cuối năm 2023 (cùng kỳ đạt 5,73%). Trong đó, khối ngân hàng thương mại cổ phần (NHTMCP) tư nhân tăng 8,6%, chiếm 45% thị phần, tăng cao nhất toàn hệ thống.”, Phó Thống đốc NHNN Phạm Quang Dũng cho biết, tại Hội nghị Thường trực Chính phủ làm việc với các ngân hàng thương mại cổ phần NHTMCP về các giải pháp góp phần phát triển kinh tế - xã hội đất nước vừa diễn ra.

Theo Phó Thống đốc NHNN Phạm Quang Dũng, tình hình thiên tai, bão lũ gây thiệt hại lớn, ảnh hưởng đến đời sống, hoạt động sản xuất kinh doanh của khách hàng, dẫn đến hoạt động của các ngân hàng thương mại cũng khó khăn. Ảnh: VGP

Cũng theo ông Dũng, tăng trưởng tín dụng đối với các ngành đều cải thiện so với cùng kỳ năm 2023, cơ cấu tín dụng phù hợp với định hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Cơ cấu tín dụng của khối NHTMCP tư nhân phù hợp với cơ cấu tín dụng chung, trong đó tín dụng đối với ngành thương mại và dịch vụ tăng tích cực, chiếm khoảng 50% dư nợ ngành thương mại và dịch vụ toàn hệ thống. Tín dụng tiếp tục hướng vào các hoạt động sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên, tín dụng tiêu dùng phục hồi. Dư nợ cho vay phục vụ nhu cầu đời sống và dư nợ tín dụng qua thẻ tín dụng tăng 4,93% (cùng kỳ giảm 0,2%).

Liên quan đến các khó khăn, vướng mắc, ông Dũng cảnh báo, nợ xấu và nợ tiềm ẩn trở thành nợ xấu có xu hướng tăng, nguy cơ tăng sau khi tiếp tục chính sách cơ cấu thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ. Sức hấp thụ vốn tín dụng của doanh nghiệp và người dân thấp, nhiều doanh nghiệp thu hẹp hoặc ngừng sản xuất do thiếu đơn hàng, giải thể, đóng cửa, sức khỏe tài chính bị giảm sút; đồng thời xu hướng thắt chặt, cắt giảm chi tiêu của người dân dẫn đến cầu tín dụng thấp. Áp lực đối với tín dụng ngân hàng tiếp tục tăng cao trong bối cảnh các kênh huy động vốn khác của nền kinh tế gặp nhiều khó khăn, chưa phát huy hiệu quả. Thị trường bất động sản chưa hồi phục và ổn định, sự khó khăn của thị trường bất động sản còn ảnh hưởng tới nhiều ngành vệ tinh, cũng như cầu tiêu dùng về nhà ở. Kinh tế thế giới tăng trưởng chậm, diễn biến phức tạp trên thị trường quốc tế, lãi suất còn ở mức cao tác động đến mặt bằng lãi suất, tỷ giá trong nước.

Phấn đấu giảm lãi suất cho vay

Tại Hội nghị, lãnh đạo NHNN đã giải đáp các thắc mắc của các ngân hàng, cũng như đưa ra nhiều giải pháp điều hành thị trường tiền tệ trong thời gian tới. Theo đó, liên quan đến kiến nghị về cơ sở xây dựng cơ sở dữ liệu doanh nghiệp, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho rằng là rất cần thiết. Hệ thống thông tin các doanh nghiệp hiện nay còn hạn chế và chưa minh bạch, nên để cấp tín dụng, các ngân hàng thường phải có tài sản đảm bảo. Cần phải có một cơ sở dữ liệu thông tin về các doanh nghiệp để các ngân hàng có cơ sở để xác định cho vay tín dụng, giảm việc phải dựa trên tài sản đảm bảo. Bởi để xác thực khách hàng là ai, xác thực được khách hàng đấy có khả năng trả nợ hay không đòi hỏi phải có cơ sở dữ liệu thông tin.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng khẳng định, các NHTMCP tư nhân cũng là doanh nghiệp, nên rất cần có một môi trường hoạt động ổn định. Nguồn: SBV

“Những kiến nghị của các NHTMCP cũng cần không chỉ nhìn từ góc độ của ngân hàng mình, mà cần nhìn từ góc độ của hệ thống, từ góc độ của quốc gia để cùng thấu hiểu và tìm đến các giải pháp khả thi có thể thực hiện được, để làm sao có thể đi được cùng nhau và cùng nhau đóng góp là sự phát triển chung của nền kinh tế”, bà Hồng chia sẻ.

Chia sẻ về các giải pháp điều hành trong thời gian tới, Phó Thống đốc Phạm Quang Dũng cho biết, bám sát diễn biến thị trường, tình hình kinh tế trong, ngoài nước và chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, thời gian tới NHNN tiếp tục tập trung triển khai nhiều giải pháp. Trong đó, tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, phối hợp đồng bộ, hài hòa với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát. Thực hiện các giải pháp điều hành tín dụng chủ động, linh hoạt, phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, lạm phát, tạo điều kiện cho doanh nghiệp, người dân tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng. Tiếp tục giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng hàng năm cho tổ chức tín dụng đảm bảo công khai, minh bạch, phù hợp với mục tiêu kinh tế vĩ mô và tình hình hoạt động của tổ chức tín dụng. Đồng thời nghiên cứu lộ trình dỡ bỏ dần việc áp dụng biện pháp này theo chủ trương của Quốc hội, Chính phủ​.

“NHNN chỉ đạo các tổ chức tín dụng thường xuyên rà soát tổng thể các mặt hoạt động, các quy định của pháp luật có liên quan để cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản trị hoạt động, kịp thời nhận diện các rủi ro, sai phạm, triển khai các giải pháp cảnh báo, phòng ngừa từ sớm, xử lý nghiêm túc, đúng quy định. Tăng cường kiểm soát chất lượng tín dụng, tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả, lành mạnh; tiếp tục duy trì ổn định mặt bằng lãi suất tiền gửi và phấn đấu giảm lãi suất cho vay; tháo gỡ và thúc đẩy tín dụng phục vụ nhu cầu sản xuất kinh doanh và phục vụ đời sống, tiêu dùng. Quyết liệt triển khai các chương trình, chính sách tín dụng nhà ở xã hội, Chương trình tín dụng lĩnh vực lâm, thủy sản. Chỉ đạo tổ chức tín dụng nghiêm túc triển khai các chương trình tín dụng đã cam kết với Thủ tướng Chính phủ, NHNN.”, ông Dũng nói.

Tiếp tục cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ theo đúng quy định; thực hiện các biện pháp khắc phục bão lụt, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng để khôi phục hoạt động sản xuất kinh doanh; tiếp tục rà soát, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn Luật các tổ chức tín dụng 2024, đảm bảo đồng bộ, thống nhất trong việc triển khai thi hành Luật và tạo điều kiện trong tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng.

Cũng theo Phó Thống đốc Phạm Quang Dũng, để thúc đẩy sự phục hồi của tổng cầu, tăng khả năng hấp thụ tín dụng, bên cạnh các giải pháp từ phía ngành ngân hàng, cần có chính sách tổng thể từ phía các bộ, ngành, địa phương. Cụ thể như, cần tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh; củng cố niềm tin của thị trường vào sự phục hồi, tăng trưởng kinh tế, qua đó khôi phục kỳ vọng mở rộng đầu tư của doanh nghiệp, thúc đẩy tiêu dùng của người dân. Tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý để hướng dẫn đồng bộ, rõ ràng việc thi hành các luật vừa được sửa đổi, bổ sung; rà soát để tiếp tục tháo gỡ các rào cản về thủ tục pháp lý đối với các dự án, đối với việc xử lý tài sản đảm bảo thi hành án; không hình sự hóa các quan hệ kinh tế dân sự. Thúc đẩy các động lực tăng trưởng truyền thống đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu; đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công, tăng cường thu hút đầu tư xã hội, nguồn vốn FDI chất lượng cao; đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại; tiếp tục triển khai các giải pháp kích cầu tiêu dùng trong nước. Tiếp tục triển khai có hiệu quả các chính sách miễn, giảm, gia hạn thời hạn nộp thuế, phí, lệ phí, tiền sử dụng đất; mở rộng chính sách tài khóa hợp lý, có trọng tâm trọng điểm. Đẩy nhanh tiến độ tháo gỡ khó khăn và phát triển bền vững các thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, thị trường bất động sản.

Giữ ổn định, phù hợp giá các mặt hàng do Nhà nước quản lý tránh tác động đồng thời, cộng hưởng đến lạm phát trong nước và hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của người dân, doanh nghiệp. Cùng với đó, cần nâng cao năng lực, khả năng hấp thụ vốn của các doanh nghiệp từ cả phía doanh nghiệp, cũng như các cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn thông qua các Quỹ bảo lãnh doanh nghiệp nhỏ và vừa, Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Tiêu chuẩn xanh như thế nào đòi hỏi các bộ, ngành chức năng phải có hướng dẫn

Về vấn đề phát triển tín dụng xanh, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, trên thực tế đã ban hành kế hoạch ngân hàng xanh và kế hoạch triển khai tín dụng xanh. Tuy nhiên, tiêu chuẩn xanh như thế nào đòi hỏi các bộ, ngành chức năng phải có hướng dẫn và trên cơ sở đó các tổ chức tín dụng có cơ sở triển khai.

“Trong quá trình điều hành, NHNN thường xuyên chỉ đạo các tổ chức tín dụng cần chuẩn bị từ sớm, từ xa. Ví dụ như từ tháng 1/2026, để xuất khẩu vào khu vực châu Âu, đòi hỏi các doanh nghiệp phải đáp ứng các tiêu chí chặt chẽ về môi trường. Như vậy nếu như các doanh nghiệp Việt Nam không đáp ứng được, không xuất khẩu được, thì sẽ tác động thế nào đến việc cấp tín dụng của các ngân hàng. Điều này đòi hỏi các ngân hàng phải đánh giá từ sớm, từ xa để có những giải pháp.”, bà Hồng lưu ý./.