Nghị định số 16/2015/NĐ-CP Quy định cơ chế tự chủ của đơn vị nghiệp công là một trong những giải pháp triển khai Kết luận số 63 của Ban Chấp hành Trung ương về cải cách chính sách tiền lương, bảo hiểm xã hội, trợ giúp người có công và định hướng cải cách tới năm 2020, chính thức có hiệu lực từ 6/4/2015. Do vậy, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh nhấn mạnh việc đổi mới các đơn vị sự nghiệp công lập là vấn đề khó nhưng phải làm ngay để đảm bảo cung cấp dịch vụ công bằng, nâng cao chất lượng dịch vụ sự nghiệp công cho nhân dân và sử dụng hiệu quả ngân sách Nhà nước.

Phó Thủ tướng phân tích, hiện nay Nhà nước vẫn còn bao cấp, nhất là về lương cho các đơn vị sự nghiệp công lập (chiếm 38% tổng quỹ lương của Nhà nước). Ngân sách hằng năm chi cho lĩnh vực này cũng rất lớn, nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu của xã hội. Do vậy, với chủ trương này sẽ khuyến khích các đơn vị sự nghiệp công lập có quyền tự chủ cao hơn, huy động sự đóng góp của các nguồn lực xã hội tốt hơn vào hoạt động và nâng cao được mức lương của người lao động (hiện đang rất thấp nếu chỉ phụ thuộc vào ngân sách Nhà nước).

Theo đó, các Bộ, ngành địa phương phải triển khai quyết liệt, trong một khoảng thời gian phù hợp, trên tinh thần không vội vàng, vừa làm vừa rút kinh nghiệm không thụ động ngồi chờ các Thông tư, Nghị định liên quan, tránh tư tưởng ỷ lại.

“Tôi cho rằng chưa bao giờ thuận lợi như hiện nay. Đảng rất thông về chủ trương. Chính phủ, từ Thủ tướng đều rất quyết tâm, khi thấy triển khai khó quá thì gợi ý đưa hai Chuyên đề ra gợi ý thảo luận ở Chính phủ. Các Bộ đang vào cuộc rất mạnh. Trên thực tế nhiều nơi đã làm, nhiều đơn vị cũng hăng hái. Chúng ta đã có nhiều chính sách để người dân thấy quyền lợi của họ được đảm bảo, chính vì vậy từ bây giờ các đồng chí phải phân loại nhanh, giao nhiệm vụ cho các đơn vị và để họ tự nguyện cũng được", Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh nêu rõ.

Đi liền với đổi mới đơn vị sự nghiệp công lập, Nghị định 16 cũng quy định việc cơ cấu lại ngân sách Nhà nước dành cho các đơn vị sự nghiệp công lập bằng cách thay đổi cách cấp phát ngân sách theo hướng Nhà nước đặt hàng cung cấp dịch vụ với các đơn vị cung cấp dịch vụ công. Ví dụ, Nhà nước có nhu cầu đào tạo 10 kỹ sư thì giao chỉ tiêu này cho cơ sở giáo dục. Nhà nước sẽ cấp tiền cho 10 kỹ sư này để chi trả học phí với mức đủ để đào tạo theo giá thị trường.

Việc thay đổi cơ chế cấp phát ngân sách cho các đơn vị sự nghiệp công lập được Phó Thủ tướng coi là rất quan trọng và cần phải thực hiện bắt buộc để chuyển đổi hoạt động của các đơn vị này, kể cả các đơn vị được Nhà nước bao cấp cũng phải thay đổi hình thức cấp phát ngân sách.

Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh cũng yêu cầu các Bộ, ngành địa phương chú trọng công tác phổ biến, thông tin tuyên truyền, tạo sự đồng thuận cao trong xã hội, đảm bảo quyền lợi của người dân, nhất là các đối tượng người nghèo, gia đình chính sách, thậm chí cả người cận nghèo, coi đây là khâu đột phá quan trọng để thực hiện thành công việc đổi mới các đơn vị sự nghiệp công lập.

Bên cạnh đó, theo Phó Thủ tướng, việc xây dựng định mức kinh tế - kỹ thuật của các loại hình dịch vụ công, các bộ, ngành bắt buộc phải thực hiện bài bản, khẩn trương hoàn thiện các nghị định, phân loại các đơn vị sự nghiệp để thực hiện, đảm bảo chất lượng dịch vụ sự nghiệp công theo tiêu chí, tiêu chuẩn do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định./.