Thế hệ kế nghiệp (“NextGen”) tại Việt Nam nhìn nhận Trí tuệ nhân tạo tạo sinh (Generative AI - “GenAI”) không chỉ đơn thuần là một sự đổi mới công nghệ, mà còn là chất xúc tác để tái định hình hoạt động kinh doanh, chiến lược và trải nghiệm của khách hàng, theo “Khảo sát Thế hệ kế nghiệp (NextGen) Toàn cầu năm 2024 của PwC - NextGen Việt Nam: Thành công trong kỷ nguyên của trí tuệ nhân tạo”.

Môi trường kinh doanh hậu đại dịch đã tạo cơ hội thuận lợi cho NextGen bước lên nắm giữ vai trò lãnh đạo. Những đột phá công nghệ và sự phức tạp ngày càng tăng trong thế giới số cùng với xu hướng dịch chuyển của chuỗi cung ứng trên toàn cầu đã mang lại vô số cơ hội cho sự đổi mới và khởi nghiệp - những lĩnh vực mà thế hệ lãnh đạo mới đang chiếm ưu thế.

Khảo sát Thế hệ kế nghiệp toàn cầu được thực hiện lần đầu vào năm 2013, với báo cáo năm 2022 tập trung vào vai trò của NextGen trong thời kỳ đại dịch. Tại Việt Nam, theo kết quả khảo sát năm 2024, 52% người trả lời trong cuộc khảo sát đã nắm giữ các vị trí lãnh đạo, tăng đáng kể so với tỷ lệ 29% vào năm 2022. Cùng với tín hiệu tích cực đó, nhận thức về kế hoạch kế nhiệm của NextGen cũng ngày càng phát triển với 72% cho biết họ đã tham gia vào quá trình xây dựng kế hoạch chuyển giao và 39% tham gia tích cực vào việc phát triển kế hoạch này (tỷ lệ này vào năm 2022 lần lượt là 58% và 26%).

Dẫn dắt doanh nghiệp trong thời kỳ đầu của kỷ nguyên công nghệ, mục tiêu trọng tâm của NextGen Việt Nam năm 2024 vẫn là đảm bảo tăng trưởng kinh doanh. Cụ thể, 39% các lãnh đạo trẻ tham gia khảo sát ưu tiên mục tiêu tăng trưởng như một tiêu chí hàng đầu, nhấn mạnh sự cam kết của họ trong việc thúc đẩy động lực phát triển.

Bên cạnh mục tiêu về tăng trưởng kinh doanh, áp dụng công nghệ cũng là một trong những ưu tiên hàng đầu của NextGen trong hai năm tới. Thế hệ lãnh đạo tương lai nhấn mạnh tầm quan trọng của việc củng cố nền tảng công nghệ (36%) và đảm bảo rằng nhân viên có những kỹ năng cần thiết để nắm bắt công nghệ mới (33%). Sự hiểu biết sâu sắc về các yếu tố then chốt tạo nên thành công trong kinh doanh đã thể hiện tầm nhìn rõ ràng của NextGen khi bước vào kỷ nguyên mới.

Những mục tiêu ưu tiên của NextGen Việt Nam trong hai năm tới, trong tương quan với NextGen toàn cầu. Nguồn: PwC

Xu hướng tất yếu của AI

Theo Khảo sát CEO Toàn cầu thường niên lần thứ 27 khu vực PwC Châu Á Thái Bình Dương năm 2024, những tiến bộ công nghệ, đặc biệt là những công nghệ mới như GenAI, đã thúc đẩy các CEO điều chỉnh chiến lược kinh doanh của họ. 77% lãnh đạo doanh nghiệp dự đoán rằng GenAI sẽ ảnh hưởng và tạo ra những thay đổi đáng kể trong cách thức doanh nghiệp của họ kiến tạo, phân phối và nắm bắt giá trị trong vòng ba năm tới.

Đồng tình với quan điểm này, NextGen Việt Nam đang ngày càng bị thu hút bởi tiềm năng chuyển đổi của GenAI. Nghiên cứu cho thấy 82% bày tỏ sự quan tâm tích cực trong việc tìm hiểu về GenAI và 55% cho rằng họ am hiểu về GenAI. Không những vậy, 67% NextGen Việt Nam còn chia sẻ sự đồng thuận về tiềm năng của GenAI như là một công cụ mạnh mẽ để chuyển đổi kinh doanh.

Khai thác sức mạnh GenAI trong các doanh nghiệp gia đình

Theo báo cáo, các doanh nghiệp gia đình Việt Nam chỉ đang ở giai đoạn đầu áp dụng những công nghệ mới, với 64% hiện vẫn chưa bắt đầu tìm hiểu về AI. Điều này cho thấy có sự khác biệt đáng kể giữa mục tiêu cá nhân của NextGen Việt Nam đối với GenAI và mức độ sẵn sàng của doanh nghiệp trong việc thực hiện các sáng kiến đó.

Mức độ áp dụng GenAI hiện tại của doanh nghiệp Việt Nam. Nguồn: PwC

Tuy nhiên, vẫn có những dấu hiệu chuyển đổi đầy hứa hẹn. Gần một phần ba (27%) doanh nghiệp gia đình tại Việt Nam cho biết họ đang tìm hiểu và thử nghiệm các sáng kiến liên quan đến AI (tỷ lệ các doanh nghiệp cũng đang trong giai đoạn này trên toàn cầu là 37%). 76% NextGen Việt Nam tham gia khảo sát chia sẻ rằng, doanh nghiệp của họ có thể sẽ tham gia vào các sáng kiến liên quan đến AI trong tương lai. Điều này cho thấy triển vọng tích cực về việc áp dụng công nghệ mới nổi này trong bối cảnh kinh doanh tại Việt Nam.

Ông Johnathan Ooi, Lãnh đạo dịch vụ Doanh nghiệp Tư nhân và Gia đình, PwC Việt Nam chia sẻ: “Trong bối cảnh kinh doanh và công nghệ ngày càng phát triển, sự xuất hiện của Trí tuệ nhân tạo tạo sinh (GenAI) đóng vai trò như một lực lượng chuyển đổi, giúp tái định hình các ngành công nghiệp và bản chất của vai trò lãnh đạo. NextGen tại Việt Nam không chỉ là người quan sát những thay đổi này, mà họ còn sẵn sàng bước lên đảm nhận vai trò lãnh đạo, với nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của AI đối với chiến lược phát triển trong tương lai. Hơn bao giờ hết, họ có khả năng định hình hoạt động kinh doanh của gia đình mình và tạo ra ảnh hưởng khi đảm đương trách nhiệm quản lý doanh nghiệp.”

Cơ hội và thách thức trong kỷ nguyên công nghệ mới

NextGen Việt Nam xem GenAI là chất xúc tác cho chuyển đổi kinh doanh, với các lợi ích được dự đoán như tăng năng suất của nhân viên (39%), tiết kiệm chi phí (39%) và nâng cao trải nghiệm của khách hàng (36%). Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của chiến lược ứng dụng AI trong bối cảnh cạnh tranh ngày nay, góp phần định vị doanh nghiệp để đạt được thành công trong thời đại kỹ thuật số.

Bên cạnh đó, trong các cuộc thảo luận về nâng cao kỹ năng của lực lượng lao động, NextGen Việt Nam cũng tái khẳng định vai trò quan trọng của AI. Hơn một nửa trong số những người tham gia khảo sát tin rằng, GenAI sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng lực kỹ thuật số cho lực lượng lao động, vượt qua mức trung bình toàn cầu là 41%. Thông qua việc tận dụng những hiểu biết sâu sắc và tự động hóa từ AI, các doanh nghiệp có thể trang bị cho đội ngũ của mình những kỹ năng số cần thiết để thành công.

Mặc dù những tiến bộ của AI mang lại những cơ hội không thể phủ nhận, song chúng cũng đặt ra nhiều thách thức và rủi ro tiềm tàng cho NextGen Việt Nam. 73% dự đoán rằng, AI sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao tính cạnh tranh trên thị trường trong 3 năm tới, dẫn đến áp lực duy trì vị thế dẫn đầu ngày càng tăng của doanh nghiệp trong bối cảnh bị chi phối mạnh mẽ bởi AI. 70% các lãnh đạo trẻ tham gia khảo sát nhận thấy sự khó khăn trong việc theo kịp sự phát triển của AI và 48% cảm thấy khó để khai thác AI hiệu quả.

Bên cạnh đó, hơn một nửa số NextGen tại Việt Nam (58%) bày tỏ lo ngại về nguy cơ gia tăng rủi ro an toàn bảo mật thông tin liên quan đến việc áp dụng GenAI. Điều này phản ánh nhận thức ngày càng cao về các lỗ hổng có thể phát sinh từ việc sử dụng các công nghệ mới này, chẳng hạn như vi phạm dữ liệu, vi phạm quyền riêng tư và an toàn bảo mật thông tin. Các rủi ro khác bao gồm: truyền tải thông tin sai lệch (52%), trách nhiệm pháp lý và rủi ro danh tiếng (52%) và thiên kiến về nhóm khách hàng hoặc nhân viên cụ thể (39%).

NextGen Việt Nam lo ngại về rủi ro tiềm ẩn từ GenAI trong doanh nghiệp. Nguồn: PwC

Để giảm thiểu những rủi ro này, NextGen Việt Nam được khuyến khích thiết lập các khuôn khổ quản trị rõ ràng cho việc sử dụng AI có trách nhiệm, đảm bảo việc triển khai công nghệ AI một cách có đạo đức và hiệu quả. Cách tiếp cận này cũng sẽ giúp các doanh nghiệp gia đình ở Việt Nam củng cố niềm tin với các bên liên quan và định hướng tương lai cho sự thành công lâu dài và bền vững của doanh nghiệp trong bối cảnh AI đang phát triển./.

Khảo sát Thế hệ kế nghiệp năm 2024 của PwC là một khảo sát trên toàn cầu về các thành viên thế hệ kế nghiệp trong các doanh nghiệp gia đình. Mục tiêu của cuộc khảo sát là nhằm tìm hiểu được thế hệ kế nghiệp đang suy nghĩ như thế nào về các vấn đề quan trọng ngày nay, vai trò hiện tại và vai trò mà họ mong muốn thực hiện. Cuộc khảo sát được thực hiện trực tuyến từ ngày 13/11/2023 đến ngày 23/01/2024 với 917 cuộc khảo sát tại 63 vùng lãnh thổ. Trong số này có 33 đại diện từ Việt Nam đã tham gia khảo sát.