Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân

Mới chỉ sắp xếp 16 đơn vị hành chính cấp huyện và 631 đơn vị hành chính cấp xã chưa đạt chuẩn

Trong hơn 30 năm trở lại đây, từ năm 1986 đến năm 2016 số đơn vị hành chính cấp huyện từ 431 đã tăng lên 713; đơn vị hành chính cấp xã tăng 9.657 lên 11.162, bình quân mỗi năm tăng khoảng 50 xã và con số này giữ nguyên cho đến nay.

Vì vậy, chủ trương xác nhập đơn vị hành chính, cải cách bộ máy, tiết kiệm ngân sách để đầu tư phát triển là một chủ trương đúng đắn, mang tính đột phá theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 6.

Theo nhiều đại biểu quốc hội, thì thông qua tiếp xúc cử tri và ý kiến của nhân dân, đại đa số nhân dân đều đồng tình với chủ trương này. Tuy nhiên, sau khi sáp nhập đã bộc lộ một số khó khăn, vướng mắc, bất cập như: Khi sáp nhập quy mô, tổ chức Đảng và dân số tăng, nhưng chế độ phụ cấp cho cán bộ không chuyên trách vẫn giữ nguyên như trước, đây là không hợp lý.

Nói rõ hơn về vấn đề này, Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân cho hay, việc sắp xếp đơn vị hành chính và bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả để góp phần phát huy về mọi nguồn lực, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống của nhân dân, tinh giản biên chế và thực hiện các chính sách tiền lương mới vào năm 2021.

Quan điểm của việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã là phải bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ và thực hiện từng giai đoạn, mỗi giai đoạn cần có trọng tâm, trọng điểm, cách làm phù hợp, chặt chẽ, thận trọng, hiệu quả, những nơi thuận lợi làm trước, không phải sắp xếp bằng mọi giá các đơn vị hành chính mà không bảo đảm các yếu tố thuận lợi và gây xáo trộn lớn, làm mất ổn định chính trị - xã hội.

Trong giai đoạn từ năm 2019- 2021, đặc biệt là 2019 là năm vừa rà soát các quy định pháp luật có liên quan, vừa thực hiện cơ bản việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã chưa đạt đến 50% cả hai tiêu chí về quy mô dân số và diện tích tự nhiên theo tiêu chí Nghị quyết 1211 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Ngoài ra, Nghị quyết cũng khuyến khích các địa phương tiếp tục sắp xếp các đơn vị hành chính khác chưa đạt tiêu chuẩn theo quy định, đến năm 2021 sẽ tiến hành tổng kết việc sắp xếp trong giai đoạn 2019-2021 và xây dựng kế hoạch, lộ trình để tiếp tục sắp xếp trong giai đoạn đến năm 2020 và năm 2030.

Bộ trưởng cho biết, để triển khai các nghị quyết của Bộ Chính trị, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Bộ Nội vụ cũng đã phối hợp với các cơ quan có liên quan tổ chức nhiều buổi tập huấn và tọa đàm để triển khai các nghị quyết nêu trên. Lộ trình sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thực hiện trong giai đoạn năm 2019 - 2021. Tuy nhiên, để sớm ổn định cho các đơn vị cấp huyện và cấp xã tổ chức Đại hội Đảng các cấp vào năm 2020, nhiệm kỳ 2020 - 2025 thì Chính phủ đã chỉ đạo cho Bộ Nội vụ và các bộ, ngành khẩn trương xây dựng kế hoạch để sắp xếp cơ bản sẽ hoàn thành trong năm 2019.

Qua rà soát và số liệu báo cáo của các địa phương, đợt này chỉ sắp xếp 16 đơn vị hành chính cấp huyện và 631 đơn vị hành chính cấp xã chưa đạt 50% cả 2 tiêu chí về diện tích và quy mô dân số.

Qua xem xét phương án tổng thể chung của các địa phương đã gửi về Bộ Nội vụ cho thấy các tỉnh hiện nay đã ráo riết chỉ đạo khẩn trương lập các đề án sắp xếp đơn vị hành chính của cấp huyện, cấp xã.

Trong đó, ngoài việc sắp xếp các đơn vị cần phải sắp xếp đợt này, rất nhiều tỉnh đã khuyến khích việc sắp xếp thêm các đơn vị ngoài quy định, ví dụ như tỉnh Hòa Bình có 24 đơn vị hành chính cấp xã. Tỉnh Thanh Hóa, tỉnh Hà Tĩnh có thêm 10 đơn vị hành chính cấp xã thuộc diện khuyến khích và địa phương đã tiến hành sắp xếp cả 3 đơn vị cấp xã thành 1 đơn vị cấp xã, ví dụ như Hà Tĩnh, Thái Bình...

Sau khi sắp xếp các tỉnh, thành phố về số đơn vị hành chính cấp xã, cấp huyện, như tỉnh Cao Bằng đã giảm 3/13 đơn vị hành chính cấp huyện và giảm 4/199 đơn vị hành chính cấp xã. Tỉnh Hòa Bình giảm 1 đơn vị hành chính cấp huyện và giảm 59 đơn vị hành chính cấp xã. Tỉnh Hà Tĩnh giảm 47 đơn vị hành chính cấp xã. Tỉnh Thanh Hóa giảm 76 đơn vị hành chính cấp xã. Đây là địa phương mà có nhiều đơn vị sắp xếp, đề án cơ bản đến nay đã chuẩn bị khá tốt.

Khó khăn nhất là giải quyết đội ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý dôi dư

Về giải pháp sắp xếp trong thời gian tới, để thực hiện tốt việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong thời gian tới, Bộ Nội vụ đã thường xuyên phối hợp với các bộ ngành trung ương như Bộ Công an, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Xây dựng và Tổng cục Thống kê và các địa phương để rà soát xây dựng các phương án cụ thể nhằm giúp cho các địa phương tổ chức tốt đề án.

Đến nay, theo phản ánh của các địa phương, vấn đề khó khăn, vướng mắc nhất trong việc sắp xếp về tổ chức các đơn vị hành chính của cấp huyện, cấp xã là số lượng lớn cán bộ, công chức dôi dư, nhất là đội ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý.

Tại Nghị quyết số 653 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Nghị quyết số 32 của Chính phủ cũng đã đề ra một số giải pháp để giải quyết về việc cán bộ, công chức, viên chức dôi dư sau khi sắp xếp. Tuy nhiên, những giải pháp này cũng chưa thực sự hấp dẫn để giải quyết chế độ. Do đó, thời gian tới, Bộ Nội vụ sẽ tham mưu và phối hợp với các cơ quan của Chính phủ để ban hành tốt một số chính sách giải quyết theo nhu cầu thực tiễn ở các đơn vị địa phương mà đã được sắp xếp.

Mặt khác, để đảm bảo cho việc sắp xếp đồng bộ các cơ quan tổ chức trong hệ thống chính trị, đơn vị hành chính cấp xã, cấp huyện.

Sắp tới, Bộ Nội vụ cũng đề nghị Ban Tổ chức Trung ương và các tổ chức đoàn thể chính trị xã hội, Mặt trận Tổ quốc cần có hướng dẫn trong việc tổ chức, sắp xếp các việc tương ứng cho phù hợp với đề án sắp xếp chung của cấp huyện và cấp xã.

Sắp xếp cơ quan chuyên môn của cấp tỉnh, huyện theo 4 nhóm

Bộ trưởng cho biết, Bộ Nội vụ đã tham mưu cho Chính phủ ban hành 2 nghị định mới để thay thế Nghị định 24 là cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và Nghị định 37 là cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện.

Theo nguyên tắc, Chính phủ chỉ quy định khung cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, huyện, trong đó số lượng cơ quan chuyên môn sau khi sắp xếp không được nhiều hơn số lượng đang có.

Lần sắp xếp này chia theo nhóm là số cơ quan thấp nhất quản lý chung cho cả nước. Nhóm thứ hai là tổ chức sắp xếp lại cho phù hợp. Nhóm thứ ba là thực hiện thí điểm theo tinh thần Nghị quyết 158 của Quốc hội và Kết luận 34 của Bộ Chính trị. Nhóm thứ tư là nhóm đặc thù về quy định khung biên chế tối thiểu và số lượng cấp phó tối đa để thành lập các tổ chức bên trong của các cơ quan chuyên môn của cấp tỉnh và cấp huyện giao cho Hội đồng nhân dân tỉnh quyết định.

Lần này đẩy mạnh vấn đề phân cấp, phân quyền cho địa phương theo Nghị quyết 18 của Hội nghị Trung ương 6 và Kết luận số 34 của Bộ Chính trị. Đây là vấn đề mới và phức tạp trong việc tổ chức, sắp xếp lại cơ quan chuyên môn cấp tỉnh và cấp huyện trong thời gian tới, được xã hội rất quan tâm. Do đó, lãnh đạo Chính phủ đã tổ chức rất nhiều cuộc họp tạo sự đồng thuận, thống nhất cao giữa các bộ, ngành trung ương và địa phương. Chính phủ sẽ thảo luận và cho ý kiến về việc sắp xếp các đơn vị cơ quan chuyên môn của cấp tỉnh và cấp huyện trong buổi họp Chính phủ thường kỳ tháng 5 diễn ra vào chiều ngày 31/5/2019 tới.

Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân cũng cho biết, đến nay, đã có 4 tỉnh thí điểm sắp xếp cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh như tỉnh Bạc Liêu, Bắc Ninh, Hà Giang và Lào Cai đã giảm 5 cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Cấp huyện đã có 15 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tổ chức thí điểm sắp xếp với cơ quan chuyên môn cấp huyện và giảm được 185 phòng chuyên môn. Đó là kết quả từ khi thực hiện Nghị quyết 18 đến nay./.