10 địa phương chưa giải ngân phần vốn cấp phát đầu tư công

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, tính đến hết ngày 24/6/2020, số liệu giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2020 nguồn nước ngoài của các Bộ, ngành, địa phương là 7.427 tỷ đồng, đạt 13,1% so với dự toán được giao.

Trong đó, giải ngân của các bộ, ngành trung ương: 2.815 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 15,46% so với dự toán được giao; có 3 bộ giải ngân trên 20% so với kế hoạch vốn là: Bộ Giao thông vận tải (29%), Bộ Quốc phòng (27,6%), Bộ Y tế (27,3%); có 1 Bộ chưa giải ngân phần vốn cấp phát đầu tư công là Bộ Công Thương (dự toán được giao là 138 tỷ đồng).

Bên cạnh đó, giải ngân của các địa phương đạt 4.611 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 11,98% so với dự toán được giao; trong đó 14 địa phương đạt tỷ lệ giải ngân trên 20% kế hoạch vốn là Hà Nội, Cao Bằng, Bắc Kạn, Điện Biên, Lào Cai, Lai Châu, Sơn La, Nghệ An, Bình Định, Phú Yên, Tây Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Kiên Giang, Sóc Trăng; trong đó Tây Ninh đạt 55%, Bà Rịa - Vũng Tàu đạt 44,5%.

Tuy nhiên, có 10 địa phương chưa giải ngân phần vốn cấp phát đầu tư công là Bắc Giang, Vĩnh Phúc, Hải Dương, Nam Định, Đà Nẵng, Ninh Thuận, Bình Thuận, Bình Phước, Đồng Nai, Tiền Giang.

Giải ngân của các địa phương mới đạt 11,98% so với dự toán được giao

Bộ Tài chính cũng thông tin, riêng đối với thành phố Hồ Chí Minh, tỷ lệ giải ngân hiện là 4,13%. Tuy nhiên, thành phố Hồ Chí Minh đang có vướng mắc về việc hoàn ứng cho 3 dự án (Metro 1 Bến Thành Suối Tiên, Cải thiện môi trường nước giai đoạn 2, Vệ sinh môi trường thành phố Hồ Chí Minh) trị giá 4.600 tỷ đồng. Trường hợp UBND thành phố, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính phối hợp giải quyết dứt điểm việc xác định giá trị cấp phát cho tuyến đường sắt số 1 Bến Thành - Suối Tiên và hoàn thành các thủ tục hoàn ứng thì tỷ lệ giải ngân chung sẽ nâng lên mức khoảng 40%.

Trong khi đó, hiện nay, các bộ, ngành, địa phương vẫn đang tiếp tục giải ngân vốn đầu tư công nguồn vay nước ngoài theo kế hoạch 2019. Cụ thể: từ ngày 01/01/2020 đến ngày 24/6/2020, tổng số giải ngân theo kế hoạch vốn 2019 là 7.198 tỷ đồng, trong đó số giải ngân của các bộ, ngành là 2.425 tỷ đồng và số giải ngân của các địa phương khoảng 4.773 tỷ đồng (xấp xỉ bằng số giải ngân theo kế hoạch vốn 2020).

Đại dịch Covid-19 khiến các dự án sử dụng vốn ODA, vay ưu đãi gặp nhiều khó khăn

Nhận định về tình hình giải ngân vốn đầu tư công nguồn vay nước ngoài còn chậm nói trên, cơ quan tài chính quốc gia cho rằng, 6 tháng đầu năm, nền kinh tế chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19, do đó các dự án sử dụng vốn ODA, vay ưu đãi cũng gặp nhiều khó khăn.

Tuy nhiên, với nỗ lực của các bộ, địa phương và các chủ dự án, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công nguồn vay nước ngoài theo kế hoạch vốn 2020, cao gấp 3,6 lần so với mức cùng kỳ của năm 2019 (2.050 tỷ đồng/ 7,427 tỷ đồng).

Nhưng “nếu so với kết quả giải ngân của nguồn vốn đầu tư công trong nước thì tỷ lệ giải ngân vốn nước ngoài vẫn còn thấp (tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công trong nước kiểm soát chi qua kho bạc nhà nước đạt khoảng 28,2% kế hoạch)”.

Đồng thời, Bộ Tài chính dự báo, với tốc độ giải ngân như hiện nay và việc nền kinh tế tiếp tục chịu tác động tiêu cực từ đại dịch Covid-19, nếu các cấp, các ngành, các địa phương và các chủ dự án không có các giải pháp quyết liệt, khắc phục khó khăn, thì sẽ khó có thể hoàn thành được nhiệm vụ đã được Quốc hội và Chính phủ giao đối với nguồn vốn vay ODA và vay ưu đãi của năm 2020 và cho cả nhiệm kỳ 2016-2020.

Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng chỉ ra một số nguyên nhân khiến giải ngân vốn đầu tư công nguồn vay nước ngoài chậm, đó là: các bộ, địa phương tập trung giải ngân tiếp dự toán đã được giao của năm 2019 và phần vốn được kéo dài, chuyển nguồn, song song với việc giải ngân kế hoạch vốn 202; tác động nặng nề của đại dịch Covid-19; một số thay đổi về cơ chế chính sách dẫn đến việc các bộ, địa phương, chủ dự án còn lúng túng trong quá trình triển khai dự án; nhiều chủ dự án chậm trễ thực hiện thủ tục hoàn chứng từ cho các khoản rút vốn từ tài khoản đặc biệt; giải phóng mặt bằng chậm, năng lực hạn chế của các nhà thầu...

Cần có các giải pháp đồng bộ và quyết liệt của toàn thể hệ thống chính trị

Năm 2020 là năm cuối của giai đoạn trung hạn 2016-2020, có ảnh hưởng quyết định đến việc hoàn thành mục tiêu chung về giải ngân của cả giai đoạn.

Vì vậy, để đảm bảo phối hợp hoàn thành mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công năm 2020 theo chỉ đạo của Chính phủ, theo Bộ Tài chính, các cơ quan chủ quản cần tập trung vốn cho các dự án có tiến độ giải ngân tốt, các dự án ưu tiên cần sớm hoàn thành để đưa vào sử dụng và các dự án sắp hoàn thành hoặc các dự án sắp hết thời hạn giải ngân.

Đối với số vốn nước ngoài các năm trước thuộc kế hoạch trung hạn đã bị hủy do không kịp giải ngân theo dự toán và ảnh hưởng đến kế hoạch thực hiện của dự án, đề nghị các cơ quan chủ quản tổng hợp để Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét, báo cáo cấp có thẩm quyền, đảm bảo tuan thủ cam kết với nhà tài trợ và đảm bảo cho dự án không bị chậm trễ trong quá trình thực hiện.

Còn đối với các chủ dự án, cần tập trung triển khai các chương trình, dự án để kịp thời có khối lượng cho giải ngân. Đồng thời, thực hiện hoàn chứng từ thanh toán từ tài khoản đặc biệt, tài khoản tạm ứng trong vòng 3 tháng theo đúng quy định.

Bộ Tài chính cũng kiến nghị, Bộ Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần sớm tổng hợp các yêu cầu cắt giảm kế hoạch vốn của các bộ, ngành, địa phương, trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định, nếu cần thiết sẽ điều chuyển cho bộ, ngành, địa phương còn thiếu và có khả năng thực hiện và giải ngân. Đồng thời, nghiên cứu, xem xét đề xuất của các cơ quan chủ quản, các chủ dự án để có tập huấn việc thực hiện Nghị định số 56/2020/NĐ-CP.

Đồng thời, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục phối hợp tháo gỡ khó khăn, quyết liệt thực hiện đồng bộ các giải pháp đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công. Đẩy nhanh ứng dụng công nghệ thông tin hơn nữa trong giải ngân vốn ODA, vay ưu đãi.

Cơ quan tài chính quốc gia cũng nhấn mạnh, để hoàn thành nhiệm vụ giải ngân năm 2020 đòi hỏi cần có các giải pháp đồng bộ và quyết liệt của toàn thể hệ thống chính trị, của Chính phủ, bộ, ngành và địa phương./.