Định danh nhà đầu tư chuyên nghiệp

Luật Chứng khoán có hiệu lực ngày 01/01/2021 mở ra khái niệm mới là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, trao quyền và nghĩa vụ cho đối tượng này. Tuy nhiên, làm thế nào để 2,8 triệu nhà đầu tư biết rõ mình có thuộc danh sách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp hay không, chủ thể nào chịu trách nhiệm xác nhận tư cách nhà đầu tư là chuyên nghiệp và danh vị này có hiệu lực trong bao lâu là câu hỏi được nhiều người quan tâm trong suốt 1 năm gần đây.

Nghị định 155 đã làm rõ những băn khoăn trên khi quy định, tổ chức phát hành, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán có trách nhiệm xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tham gia mua chứng khoán khi thực hiện chào bán chứng khoán riêng lẻ, đăng ký lập quỹ thành viên hoặc ủy quyền cho công ty chứng khoán thực hiện việc xác định. Trường hợp ủy quyền, tổ chức phát hành, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán phải ký hợp đồng với công ty chứng khoán về việc xác định và lưu trữ tài liệu xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, trong đó quy định rõ quyền, trách nhiệm của các bên liên quan.

Trong thời hạn 01 năm kể từ thời điểm được công ty chứng khoán xác định là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, nhà đầu tư không phải thực hiện xác định lại tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp khi tham gia mua chứng khoán chào bán riêng lẻ, chứng chỉ quỹ thành viên.

Tháng 12/2020 ghi nhận kỷ lục mở mới tài khoản trên TTCK Việt Nam với trên 63.000 tài khoản được mở

Đối với nhà đầu tư cá nhân có giá trị danh mục đầu tư từ 2 tỷ đồng trở lên (thuộc diện đầu tư chuyên nghiệp theo Luật Chứng khoán), tài liệu xác định tư cách nhà đầu tư chuyên nghiệp là xác nhận của các công ty chứng khoán nơi nhà đầu tư mở tài khoản giao dịch về giá trị thị trường của các danh mục chứng khoán niêm yết, chứng khoán đăng ký giao dịch.

Đối với tổ chức (ngân hàng thương mại, công ty tài chính, tổ chức kinh doanh bảo hiểm, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, tổ chức tài chính quốc tế, doanh nghiệp niêm yết, đăng ký giao dịch hoặc các công ty có vốn điều lệ đã góp đạt trên 100 tỷ đồng), tài liệu xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, báo cáo tài chính năm được kiểm toán hoặc báo cáo tài chính bán niên được soát xét. Đối với người hành nghề là chứng chỉ hành nghề chứng khoán còn hiệu lực.

Đối với cá nhân có thu nhập chịu thuế năm gần nhất tối thiểu là 01 tỷ đồng là hồ sơ khai thuế đã nộp cho cơ quan thuế hoặc chứng từ khấu trừ thuế của tổ chức, cá nhân chi trả trong năm gần nhất trước thời điểm xác định tư cách là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.

Luật đã bao quát nhưng chưa hết?

Theo Luật Chứng khoán, nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp được quyền tham gia mua cổ phiếu, trái phiếu khi doanh nghiệp chào bán riêng lẻ hoặc góp vốn thành lập quỹ thành viên trên cơ sở hợp đồng góp vốn. Nhà đầu tư không chuyên nghiệp không được tham gia 2 mảng việc trên.

Nhóm Công tác thị trường vốn kiến nghị các công ty holding, các tổ chức có mục đích đặc thù cần được bổ sung vào đối tượng nhà đầu tư chuyên nghiệp

Tại Diễn đàn doanh nghiệp 2020 tổ chức ngày cuối tháng 12/2020, nhóm công tác thị trường vốn, ông Dominic Scriven, Chủ tịch Dragon Capital chúc mừng nền kinh tế và TTCK Việt Nam đã có bước tăng trưởng ngoạn mục trong một năm thế giới khủng hoảng vì đại dịch. Tuy nhiên, Nhóm có nhiều kiến nghị với Chính phủ, các bộ, ngành về câu chuyện phát triển thị trường vốn, trong đó có kiến nghị mở rộng khái niệm nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.

Việc mở rộng nhằm tạo điều kiện cho các công ty holding, các tổ chức có mục đích đặc thù, các nhà đầu tư chứng khoán theo quy định pháp luật nước ngoài được xem là “nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp” theo pháp luật Việt Nam. Nhóm công tác cũng kiến nghị cho phép nhà đầu tư nước ngoài được mở tài khoản tổng và các tài khoản phụ dưới tài khoản tổng cho các danh mục đầu tư riêng biệt.

Trong bức tranh chung toàn thị trường, tính đến cuối năm 2020, số lượng tài khoản chứng khoán tại Việt Nam đạt gần 2,8 triệu tài khoản, tương đương 2,8% dân số Việt Nam. Riêng tháng 12/2020, toàn thị trường có thêm 63.629 tài khoản chứng khoán được mở mới, đây là mức tăng thêm kỷ lục trong hơn 20 năm hoạt động của TTCK Việt Nam.

Do pháp luật cho phép nhà đầu tư được mở nhiều tài khoản, nên trong số 2,8 triệu tài khoản hiện có, có nhiều tài khoản của cùng một nhà đầu tư. Với quy định tại Nghị định 155 như trên, những nhà đầu tư có nhiều tài khoản sẽ phải xin xác nhận tại nhiều công ty chứng khoán mới có thể chứng minh mình là nhà đầu tư chuyên nghiệp./.