Đó là Hội nghị toàn quốc tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 18/3/2002 Hội nghị lần thứ năm, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể và Hội nghị toàn quốc tổng kết 10 năm thi hành Luật Hợp tác xã năm 2012.

Hội nghị được tổ chức nhằm mục đích đánh giá kết quả triển khai và tình hình phát triển kinh tế tập thể sau 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW về kinh tế tập thể và 10 năm thực hiện Luật Hợp tác xã năm 2012. Đây là cơ hội để đánh giá kết quả đạt được, chỉ rõ những nội dung còn hạn chế, từ đó rút ra những nguyên nhân, bài học kinh nghiệm; đồng thời xác định phương hướng, mục tiêu, nội dung, biện pháp cụ thể trong những năm tiếp theo để đạt được mục tiêu phát triển khu vực KTTT, HTX bền vững, làm nền tảng của nền kinh tế quốc dân.

Thủ tướng đang chủ trì 2 Hội nghị quan trọng bàn về vấn đề phát triển kinh tế tập thể, HTX

Chủ trì và chỉ đạo Hội nghị tại điểm cầu trung ương (tại Trụ sở Chính phủ) là Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính. Đồng chủ trì Hội nghị có Chủ tịch Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến; Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan, Phó trưởng Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Duy Hưng và Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo.

Chủ trì tại các điểm cầu Bộ, ngành địa phương là các đồng chí Lãnh đạo Bộ, ngành và Bí thư Tỉnh ủy, Thành ủy 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Tại điểm cầu Trụ sở Chính phủ, có sự tham dự của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước: Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái; Bộ trưởng các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Công thương, Giao thông vận tải, Tài chính, Tư pháp, Xây dựng; Lãnh đạo Văn phòng Trung ương Đảng, Lãnh đạo Ủy ban Kinh tế, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội; Các đồng chí thành viên Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã. Một số chuyên gia, trường đại học, viện nghiên cứu; Các tổ chức, cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW; Đại diện doanh nghiệp có đầu tư, liên kết trong lĩnh vực KTTT, HTX và các Cơ quan thông tấn, báo chí, truyền thông.

Tại điểm cầu các Bộ, ngành: Kế hoạch và Đầu tư, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài chính, Giao thông vận tải, Công Thương, Xây dựng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam có các đ/c Lãnh đạo Bộ, ngành, lãnh đạo và chuyên viên các đơn vị liên quan; các đồng chí thành viên văn phòng Đổi mới, phát triển KTTT, HTX của Bộ, ngành.

Tại các điểm cầu địa phương có các đồng chí Bí tỉnh ủy, thành ủy, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Giám đốc, Thủ trưởng các Sở, Ban, ngành liên quan của các địa phương: Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Sở Tư pháp, Sở Công Thương, Sở Xây dựng, Sở Giao thông vận tải, Sở Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Liên minh hợp tác xã; Lãnh đạo các tổ chức chính trị, xã hội trên địa bàn các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Đại diện số hợp tác xã, tổ hợp tác; Một số doanh nghiệp, tập đoàn điển hình liên kết, đầu tư vào khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã và các cơ quan thông tấn, báo chí, truyền thông.

Hội nghị toàn quốc Tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13/NQ-TW về kinh tế tập thể và Tổng kết 10 năm thi hành Luật Hợp tác xã năm 2012 được tổ chức dựa trên cơ sở và là kết quả triển khai thực hiện các nhiệm vụ được phân công tại Kết luận số 70-KL/TW ngày 09/3/2020 của Bộ Chính trị về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể và Nghị quyết số 134/NQ-CP ngày 25/9/2020 về việc ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Kết luận số 70/KL-TW. Theo đó, Chính phủ đã giao Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển KTTT, HTX chủ trì tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 18 tháng 3 năm 2002 Hội nghị lần thứ 5, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể và tổng kết 10 năm thi hành Luật Hợp tác xã năm 2012.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong 20 năm qua, cùng với quá trình đổi mới kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế, khu vực KTTT đã trải qua các giai đoạn phát triển khác nhau trong đó có những thuận lợi và khó khăn, thách thức nhất định.

Nổi bật nhất là sự thay đổi mô hình HTX kém hiệu quả sang mô hình HTX tự chủ, tự chịu trách nhiệm. Khu vực KTTT với nhiều loại hình tổ chức kinh tế hợp tác đa dạng, trong đó nòng cốt là HTX là một trong những thành phần kinh tế quan trọng, đã khắc phục được một phần tình trạng yếu kém kéo dài, từng bước đổi mới gắn với cơ chế thị trường, bước đầu khẳng định là nhân tố quan trọng góp phần bảo đảm an sinh xã hội, ổn định chính trị ở cơ sở và sự phát triển kinh tế của đất nước.

Dự kiến đến 31/12/2021, toàn quốc có 27.342 HTX (18.327 HTX nông nghiệp, và 9.015 HTX phi nông nghiệp), thu hút gần 6 triệu thành viên tham gia. Số lượng HTX tăng 16.420 HTX (khoảng 2,5 lần) so với năm 2001, số thành viên HTX tăng 465.603 người (khoảng 9%) so với năm 2001.

Trong giai đoạn 2001-2021, số lượng HTX thành lập mới là 37.810 HTX, giải thể khoảng 21.390 HTX. Trong đó, giai đoạn 2001-2011 thành lập mới 11.640 HTX, giải thể 6.080 HTX; giai đoạn 2012-2021 thành lập mới 26.170 HTX, giải thể 15.310 HTX. Có thể thấy, thời gian trở lại đây, từ khi có Luật HTX năm 2012, số lượng HTX thành lập mới tăng nhanh qua các năm. Nếu như giai đoạn 2001-2011 trung bình chỉ có 1.164 HTX thành lập mới mỗi năm thì đến giai đoạn 2012-2021 trung bình có 2.617 HTX thành lập mới mỗi năm (tăng gấp 2,24 lần)

Tính đến 31/12/2021, số lao động làm việc trong HTX là 1.078.000 người, tăng 549.693 người (gấp 2 lần) so với thời điểm 31/12/2001.

Ước đến cuối năm 2021, cả nước có 69.294 tổ hợp tác (THT) (34.871 THT trong lĩnh vực nông nghiệp và 34.423 THT phi nông nghiệp), giảm 24.506 THT (khoảng 26%) so với cuối năm 2001, thu hút 1.096.700 thành viên tham gia (bình quân một THT có khoảng 15 thành viên), giảm khoảng 9% so với năm 2001.

Doanh thu bình quân của 1 THT là 294,85 triệu đồng/năm, tăng 6,5 lần so với năm 2001. Lãi bình quân của 1 THT là 49 triệu đồng/năm, tăng 6,8 lần so với năm 2001.

Đến năm 2021, cả nước có 103 liên hiệp hợp tác xã (LH HTX) (79 LH HTX nông nghiệp và 24 LH HTX phi nông nghiệp), tăng gấp 9,3 lần so với năm 2001. Số LH HTX tăng chủ yếu trong lĩnh vực nông nghiệp (tăng 77 LH HTX). Các LH HTX thành lập chủ yếu ở các vùng: Đồng bằng sông Hồng, Đông Nam bộ và Đồng bằng sông Cửu Long… Các LH HTX thu hút 668 HTX thành viên, tạo việc làm cho 17.928 lao động với thu nhập bình quân khoảng 60-80 triệu đồng/năm. Doanh thu bình quân 01 LH HTX là 1,5 tỷ đồng/năm và lãi bình quân 01 LH HTX khoảng 128 triệu đồng/năm.

Vai trò lãnh đạo của các cấp ủy đảng, kết hợp với công tác phối hợp hiệu quả giữa Mặt trận Tổ quốc các cấp, các tổ chức chính trị, xã hội, đoàn thể được nâng cao đã góp phần thúc đẩy phát triển KTTT, trình độ cán bộ quản lý HTX được nâng lên, đội ngũ cán bộ quản lý từng bước được trẻ hóa. Tính cuối năm 2021, tỷ lệ cán bộ đạt trình độ sơ, trung cấp trong tổng số cán bộ quản lý HTX chiếm 48,7% (tăng 20,84% so với cuối năm 2001); tỷ lệ cán bộ đạt trình độ cao đẳng, đại học chiếm 22,7% (tăng 15,77% so với cuối năm 2001).

Tuy nhiên, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng nhận định, bên cạnh những kết quả bước đầu đạt được, sau 20 năm triển khai, thực hiện Nghị quyết, cùng với sự thay đổi nhanh chóng của nền kinh tế, khu vực KTTT của nước ta vẫn còn nhiều vấn đề tồn tại, chưa phát huy được tối đa tiềm năng của mình trong hỗ trợ phát triển kinh tế thành viên cũng như đóng góp vào phát triển kinh tế đất nước. Điều đó đặt ra nhiệm vụ phải tổng kết, đánh giá kết quả triển khai thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW và đề xuất định hướng, giải pháp nâng cao hiệu quả phát triển KTTT thời gian tới phù hợp xu hướng phát triển mới và tình hình thực tế, phục vụ việc xây dựng dự thảo Nghị quyết mới về KTTT./.