Tổng nguồn vốn cho các dự án khoảng 734 nghìn tỷ đồng

Theo Quyết định thành lập Ban Chỉ đạo, các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải gồm 9 dự án và 31 dự án thành phần, gồm: Ðường Hồ Chí Minh; các dự án đường bộ cao tốc: Bắc - Nam phía Ðông, Bến Lức - Long Thành, Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, Biên Hòa - Vũng Tàu, Châu Ðốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, Vành đai 4-Vùng Thủ đô Hà Nội, Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh; Ðường sắt tốc độ cao trên trục Bắc-Nam; các tuyến đường sắt đô thị TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh; Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành và các dự án đường bộ cao tốc hoặc dự án hạ tầng giao thông khác mà Ban Chỉ đạo thấy cần thiết... Trong đó, Bộ Giao thông vận tải làm cơ quan chủ quản 3 dự án và 4 dự án thành phần; các địa phương làm cơ quan chủ quản 5 dự án và 24 dự án thành phần; các bộ, ngành và doanh nghiệp làm cơ quan chủ quản 1 dự án và 3 dự án thành phần.

Thủ tướng chủ trì Hội nghị

Tại Hội nghị, các ý kiến đánh giá đây là các dự án hạ tầng giao thông có quy mô rất lớn, có ý nghĩa hết sức quan trọng, vai trò động lực, lan toả mạnh mẽ, thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội bảo đảm quốc phòng, an ninh đất nước, tăng năng lực cạnh canh quốc gia. Tổng nguồn vốn cho các dự án này khoảng 734 nghìn tỷ đồng và cơ bản đã được cân đối.

Cùng với đó, các ý kiến cũng chỉ ra trong quá trình triển khai thực hiện, các dự án gặp một số khó khăn, vướng mắc, làm ảnh hưởng đến tiến độ. Trong đó, công tác giải phóng mặt bằng vẫn là khâu khó khăn, phức tạp nhất ảnh hưởng lớn đến tiến độ, chất lượng các dự án và cần ưu tiên thực hiện trước một bước để bảo đảm tiến độ thi công.

Về nguồn vật liệu đắp nền đường, với số lượng các dự án giao thông có quy mô lớn đồng loạt triển khai nên nhu cầu vật liệu rất lớn, trong khi nguồn cung hạn chế, thủ tục cấp phép khai thác mất nhiều thời gian dẫn đến một số thời điểm xuất hiện tình trạng khan hiếm, nâng giá, ép giá ảnh hưởng lớn đến tiến độ triển khai dự án.

Tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, vật liệu đắp nền đường là cát với nguồn cung rất hạn chế và tập trung chủ yếu tại các tỉnh An Giang và Đồng Tháp. Chính phủ đã có các nghị quyết để tháo gỡ các vướng mắc về thủ tục triển khai cấp phép nhưng nếu không có sự vào cuộc quyết liệt của các địa phương, sự chuẩn bị kỹ lưỡng của các chủ đầu tư thì vấn đề vật liệu sẽ là nút thắt lớn cho các dự án.

Về chủ quan, năng lực của một số chủ đầu tư/ban quản lý dự án, của lực lượng tư vấn (thiết kế, giám sát), nhà thầu thi công xây dựng còn hạn chế, chưa đồng đều, chưa đáp ứng được yêu cầu triển khai đồng thời các dự án với phạm vi, quy mô đầu tư lớn, yêu cầu kỹ thuật cao, thời gian triển khai ngắn như hiện nay.

Một số dự án triển khai với các nguồn vốn khác nhau nên cần sự phối hợp đồng bộ giữa các bộ, ngành và địa phương trong việc bố trí vốn, triển khai các dự án/dự án thành phần.

Các dự án sử dụng vốn vay các tổ chức quốc tế (đường sắt đô thị, cao tốc Bến Lức - Long Thành) thủ tục triển khai phức tạp đan xen giữa các thông lệ quốc tế và các quy định của pháp luật Việt Nam nên việc điều chỉnh dự án, bổ sung vốn, quản lý hợp đồng khá phức tạp và kéo dài.

Theo Phó Thủ tướng Lê Văn Thành, việc triển khai các dự án có rất nhiều thuận lợi, như: nguồn vốn cho hạ tầng giao thông được bố trí gấp 4 lần nhiệm kỳ trước, Quốc hội đã cho nhiều cơ chế đặc thù…; nhưng thách thức cũng rất lớn, các bộ, ngành, địa phương phải phát huy tinh thần, trách nhiệm rất cao trong triển khai thủ tục, giải phóng mặt bằng nhanh, lựa chọn nhà thầu chính xác để bảo đảm chất lượng và tiến độ… Các địa phương có các dự án hạ tầng giao thông chiến lược cũng có cơ hội và không gian phát triển rất lớn khi dự án hoàn thành.

Góp phần thực hiện 3 đột phá chiến lược, các mục tiêu mà Đại hội XIII của Đảng đề ra

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính một lần nữa nhấn mạnh yêu cầu thực hiện 3 đột phá chiến lược theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng gồm thể chế, hạ tầng, nhân lực, trong đó có các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải. Đại hội XIII cũng đặt mục tiêu tới năm 2030, cả nước phải có ít nhất 5.000 km cao tốc, trong khi từ năm 2000 tới năm 2021, cả nước mới hoàn thành được gần 1.100 km cao tốc. Đồng thời, Thủ tướng đánh giá cao các ý kiến tâm huyết, trách nhiệm, sát thực tế tại cuộc họp quan trọng và hiệu quả này, Thủ tướng giao Văn phòng Chính phủ phối hợp với cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo là Bộ Giao thông vận tải hoàn thiện, trình ban hành kết luận của cuộc họp để tổ chức thực hiện kịp thời, hiệu quả.

Các dự án giao thông trọng điểm quốc gia tạo ra động lực phát triển mới ở các vùng miền, địa phương và cả nước

Nhấn mạnh thêm một số nội dung, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương phải tiếp tục nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của các dự án này, rút kinh nghiệm từ những cách làm hay và cả những hạn chế, bất cập trong nhiều năm qua, trong đó khâu yếu nhất vẫn là tổ chức thực hiện.

"Việc triển khai các dự án này phải góp phần khắc phục được khâu yếu về tổ chức thực hiện, là khâu yếu đã được Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng chỉ rất rõ", Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng cho biết, việc triển khai hiệu quả các dự án này là hành động thiết thực để triển khai Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, góp phần thực hiện 3 đột phá chiến lược, các mục tiêu mà Đại hội đã đề ra; tạo ra không gian phát triển mới, động lực phát triển mới ở các vùng miền, địa phương và cả nước, tạo điều kiện hình thành các khu công nghiệp, dịch vụ, đô thị mới; góp phần giải quyết nút thắt về giao thông vận tải; thúc đẩy sản xuất kinh doanh và tạo vệc làm cho người dân; thúc đẩy phục hồi nhanh và phát triển bền vững kinh tế - xã hội; huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực… Kinh nghiệm các địa phương cho thấy nếu hạ tầng phát triển tốt thì tăng trưởng sẽ cao, như: Hải Phòng, Quảng Ninh, Thanh Hóa.

“Các thành viên Ban Chỉ đạo, các cơ quan, đơn vị, địa phương phải nâng cao hơn nữa, phát huy tối đa tinh thần trách nhiệm, tuân thủ quy định trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao, thực hiện các công việc một cách chủ động, tích cực, không trông chờ, ỷ lại, không đùn đẩy trách nhiệm, làm việc thực chất với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó, khó khăn, vướng mắc ở đâu thì tháo gỡ ở đấy, tăng cường nắm bắt tình hình, giải quyết các vấn đề đặt ra, tăng cường kỷ luật kỷ cương, kiểm tra, giám sát, phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, đáp ứng mong đợi của Đảng, Nhà nước và Nhân dân”, Thủ tướng yêu cầu.

Vừa bảo đảm tiến độ và chất lượng dự án, vừa phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm

Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường triển khai nghiêm, đồng bộ các giải pháp về nguyên vật liệu cho các dự án theo các nghị quyết của Chính phủ, tăng cường kiểm tra các địa phương, nếu làm không đúng thì kiên quyết thu hồi các mỏ vật liệu và xem xét trách nhiệm các tổ chức, cá nhân liên quan theo quy định của Đảng, Nhà nước, báo cáo Chính phủ, Ban Chỉ đạo trong tháng 8.

Các bộ, ngành, địa phương phải phối hợp chặt chẽ, triển khai các thủ tục đầu tư, lựa chọn tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát, các nhà thầu bảo đảm chất lượng trên tinh thần vô tư, trong sáng vì lợi ích của quốc gia, dân tộc, của nhân dân, vừa bảo đảm tiến độ và chất lượng dự án, vừa phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm.

Cùng với đó, lập dự án tái định cư, giải phóng mặt bằng song song với các dự án thiết kế, tư vấn, xây dựng để đẩy nhanh thiến độ; lập kế hoạch triển khai các dự án trên tinh thần lấy ngày khánh thành để đếm ngược lại các mốc tiến độ; khẩn trương thẩm định các dự án thành phần của các dự án được duyệt.

UBND TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh khẩn trương triển khai các nhiệm vụ, đẩy nhanh các thủ tục, hoàn thành đúng kế hoạch theo kết luận, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về các dự án đường sắt, nếu vướng mắc thì tiếp tục giải quyết.

Các cơ quan chủ quản đầu tư các dự án liên quan sân bay Long Thành đáp ứng các yêu cầu nhà thầu đặt ra và các chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ. Thủ tướng cho biết, ông đã nhận được phản ánh gần đây của báo chí về những khó khăn của một số người dân liên quan tới việc giải phóng mặt bằng, tái định cư sân bay này. Thủ tướng giao Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai và các cơ quan liên quan kiểm tra, chủ động giải quyết thật nhanh, ngay trong tháng 8 này các vấn đề liên quan để ổn định đời sống vật chất và tinh thần của người dân.

“Chính phủ sẽ ban hành ngay các nghị quyết về các tuyến đường Vành 4 Hà Nội, Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh. Các bộ ngành, địa phương khẩn trương phê duyệt các dự án di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật và mỏ vật liệu với các dự án đang triển khai”, Thủ tướng cho biết.

Đồng thời, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương phối hợp chặt chẽ, trực tiếp, tránh giấy tờ, thủ tục lòng vòng. Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ động giải quyết vấn đề liên quan tới các thủ tục vay vốn ODA của các nhà tài trợ.

Cùng với đó, các dự án liên quan tới sân bay Long Thành phải triển khai đồng bộ, như: giải phóng mặt bằng, tái định cư, xây dựng đường kết nối, nhà ga sân bay, đường băng, các công trình của Bộ Công an, Bộ Tài chính phục vụ xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu hàng hóa…

Triển khai nhanh, nghiêm túc các thủ tục chỉ định thầu, đấu thầu theo Luật Đấu thầu và theo Nghị quyết của Quốc hội; sớm đề nghị Kiểm toán Nhà nước vào cuộc để thúc đẩy và giám sát việc chỉ định thầu.

Các bên phải hợp tác trên tinh thần "lợi ích hài hòa, khó khăn chia sẻ"

Liên quan tới chi phí xây dựng, Thủ tướng nêu rõ, tới nay, giá xăng dầu trong nước đã giảm về dưới mức trước khi xảy ra xung đột Ukraine, các bộ, ngành, địa phương phải khẩn trương tiến hành các biện pháp bình ổn, giảm giá các mặt hàng, dịch vụ theo quy định. Thủ tướng cho biết ông rất trăn trở, suy nghĩ và chia sẻ với những khó khăn của các nhà thầu, các doanh nghiệp tham gia dự án khi chi phí tăng, nhưng mặt khác, các nhà thầu, các doanh nghiệp cũng phải chia sẻ với Đảng, Nhà nước và Nhân dân trong lúc cả thế giới và đất nước đang gặp khó khăn.

“Làm việc gì cũng có lúc khó khăn, có lúc thuận lợi, các bên phải hợp tác trên tinh thần "lợi ích hài hòa, khó khăn chia sẻ", nếu lúc khó khăn không chia sẻ được, thì chúng ta cũng không thể làm được những lúc thuận lợi. Mặt khác, các cơ quan nhà nước cũng phải linh hoạt, nhanh chóng thích ứng, nỗ lực đáp ứng trong khả năng cho phép để các doanh nghiệp có điều kiện làm tốt hơn”, Thủ tướng nói.

Đồng thời, Thủ tướng yêu cầu các địa phương thành lập Ban Chỉ đạo triển khai các dự án, công trình trọng điểm ngành giao thông trên địa bàn, xây dựng quy chế làm việc, phân công công tác rõ ràng, cụ thể; kiện toàn và nâng cao năng lực chủ đầu tư, ban quản lý dự án bảo đảm đủ sức thực hiện dự án, bảo đảm đúng tiến độ và nâng cao chất lượng. Tỉnh Đồng Tháp, tỉnh An Giang rà soát tổng thể các mỏ vật liệu để có kế hoạch nâng cao công suất, đáp ứng nhu cầu các dự án trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

“Các ban quản lý thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, nghiệm thu theo quy định của pháp luật. Các đơn vị tư vấn phát huy tinh thần chủ động, tư vấn đúng quy định, nâng cao trách nhiệm vì nhân dân, vì đất nước, vì lợi ích chung. Các nhà thầu cần tôn trọng hợp đồng, cùng tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trên tinh thần lợi ích hoài hòa, rủi ro chia sẻ”, Thủ tướng yêu cầu.

Dự kiến Ban Chỉ đạo Nhà nước sẽ họp hằng tháng, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương có báo cáo gửi trước ngày 5 hằng tháng để phục vụ phiên họp./.