Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông phát biểu tại buổi công bố (ảnh Lê Tiên)

Đây là năm thứ hai Báo cáo Đổi mới Sáng tạo và Đầu tư Công nghệ Việt Nam được phát hành trên cơ sở hợp tác giữa Do Ventures và NIC. Sự kiện được tổ chức vào ngày 21/4, ngày được Liên hợp quốc chọn làm Ngày Đổi mới sáng tạo thế giới.

2021 - NĂM KỶ LỤC CỦA ĐẦU TƯ MẠO HIỂM TẠI VIỆT NAM

Phát biểu tại buổi công bố, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông nhận định: “Đại dịch Covid-19 kéo dài với diễn biến phức tạp đã và đang làm thay đổi sâu sắc trật tự, cấu trúc kinh tế, phương thức quản trị toàn cầu, cách thức hoạt động kinh tế và tổ chức đời sống xã hội của tất cả các quốc gia trên thế giới. Tuy đặt ra nhiều thử thách cho nền kinh tế, Covid-19 lại trở thành một chất xúc tác thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tại Việt Nam trong giai đoạn vừa qua. Công nghệ số đã giúp nhiều doanh nghiệp vượt qua cơn khủng hoảng và còn giúp nhiều công ty có thể đạt được tăng trưởng vượt bậc”.

Thứ trưởng Trần Duy Đông nhận định, công nghệ số đã giúp nhiều doanh nghiệp vượt qua cơn khủng hoảng và còn giúp nhiều công ty có thể đạt được tăng trưởng vượt bậc (ảnh Lê Tiên)

Thật vậy, sau một năm 2020 đầy khó khăn, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp trong nước đã phục hồi trở lại và vươn lên một tầm cao mới.

Chia sẻ về kết quả của báo cáo, bà Lê Hoàng Uyên Vy, Giám đốc điều hành Quỹ Do Ventures cho rằng, giữa bối cảnh đại dịch Covid-19 gây ra nhiều biến động cho thị trường, vốn đầu tư mạo hiểm cho các startup Việt Nam vẫn đạt được mức cao kỷ lục trong năm 2021. Tổng số tiền đầu tư đạt 1,4 tỷ USD, tăng trưởng gấp 1,5 lần so với con số 874 triệu USD kỷ lục trước đó vào năm 2019. Ngoài ra, tổng số thương vụ đầu tư cũng đạt con số cao nhất từ trước đến nay là 165, tăng 57% so với năm 2020.

Vốn đầu tư mạo hiểm cho các startup Việt Nam

Khẩu vị của các nhà đầu tư đã nhanh chóng dịch chuyển để tập trung vào các nhóm ngành không bị tác động mạnh bởi đại dịch. Hơn nữa, sự thuận tiện của các ứng dụng hội thảo trực tuyến cũng khiến cho việc hạn chế đi lại không còn là rào cản trong quá trình đưa ra quyết định đầu tư.

Trong năm 2021, Việt Nam đón chào sự xuất hiện của thêm hai kỳ lân công nghệ mới là Momo và Sky Mavis, nhờ vào tần suất sử dụng các sản phẩm số ngày một tăng cao của người dùng trong thời gian dịch bệnh. Thành công của hai công ty này càng khẳng định vị thế của Việt Nam như một trung tâm công nghệ mới nổi của khu vực. Đổi mới sáng tạo tại Việt Nam sẽ có một tương lai đầy hứa hẹn khi hiện có hàng chục công ty với định giá vài trăm triệu đô la Mỹ đang phát triển mạnh mẽ và sẽ sớm trở thành những kỳ lân mới trong những năm tiếp theo.

Sự kiện thu hút sự quan tâm rất lớn của nhiều chủ thể quan tâm

ĐẦU TƯ VÀO GAMING TĂNG ĐỘT BIẾN

Trong khi thanh toán và thương mại điện tử vẫn là hai ngành đứng đầu trong việc thu hút vốn đầu tư, ngành trò chơi trực tuyến (Gaming) đã vươn lên vị trí thứ ba trong số các ngành được đầu tư nhiều nhất nhờ vào sự thành công trên toàn cầu của Sky Mavis cùng sản phẩm Axie Infinity.

Ngoài ra, đại dịch Covid-19 tạo nên sự bùng nổ về lượng giao dịch ở một số ngành mới, từ đó dẫn đến mức tăng trưởng vượt bậc về số tiền đầu tư trong những lĩnh vực này. Ba ngành nổi bật nhất bao gồm y tế, giáo dục, và chuyển đổi số trong doanh nghiệp với mức tăng trưởng trong năm 2021 lần lượt là 1.016%, 526%, và 205%.

Vốn đầu tư theo ngành

CÁC VÒNG GỌI VỐN LỚN XUẤT HIỆN TRỞ LẠI

Năm 2021 chứng kiến sự xuất hiện của 5 giao dịch trị giá trên 100 triệu USD (ảnh Lê Tiên)

Số tiền được đầu tư vào các vòng gọi vốn trên 10 triệu USD đạt kỷ lục gần 1,2 tỉ USD, chiếm hơn 82% tổng số vốn đầu tư của cả năm 2021. Trong khi đó, tỉ trọng tương đương của những năm trước đó là 74% vào năm 2021 và 78% vào năm 2019.

Nguồn vốn dành cho các vòng có giá trị nhỏ hơn 10 triệu USD cũng đã đạt ngưỡng mới là 256 triệu USD, tăng 118% so với năm 2020. Vốn đầu tư được phân bổ tương đối đồng đều giữa các giai đoạn gọi vốn trong những năm gần đây cho thấy sự phát triển ổn định của hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam.

Trong khi nguồn vốn chảy vào vòng Seed tăng lên mức cao kỷ lục cả về số lượng và giá trị thương vụ, thì nguồn vốn chảy vào các vòng sau series A đã trở về mức trước Covid.

Nhiều thương vụ lớn xuất hiện năm 2021

Đặc biệt, năm 2021 chứng kiến sự xuất hiện của 5 giao dịch trị giá trên 100 triệu USD trong các lĩnh vực thanh toán, thương mại điện tử và Gaming. Với số lượng lớn các công ty giai đoạn đầu đầy tiềm năng và môi trường kinh doanh thuận lợi nhờ vào sự hỗ trợ sâu sát của Chính phủ, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Việt Nam đã sẵn sàng để bước vào giai đoạn trưởng thành hơn.

VIỆT NAM ĐỨNG THỨ 3 KHU VỰC VỀ SỐ LƯỢNG VÀ GIÁ TRỊ ĐẦU TƯ

Hoạt động đầu tư mạo hiểm tại Đông Nam Á đã chứng kiến sự tăng trưởng toàn diện ở hầu hết các quốc gia do khu vực này chịu ít tác động từ đại dịch hơn so với các nơi khác trên thế giới. Xét về tốc độ tăng trưởng theo năm, Việt Nam dẫn đầu về số lượng đầu tư và đứng thứ ba về giá trị đầu tư sau Singapore và Philippines.

% giá trị đầu tư và số lượng đầu tư theo quốc gia năm 2021

Số vốn đầu tư vào khởi nghiệp ở Việt Nam chiếm 13% tổng giá trị đầu tư vào toàn bộ các công ty ở Đông Nam Á, tăng 5 điểm phần trăm so với năm 2020. Tỷ trọng số lượng đầu tư của Việt Nam trong năm 2021 cũng tăng 2 điểm phần trăm so với năm trước đó.

Bà Lê Hoàng Uyên Vy, Giám đốc điều hành Quỹ Do Ventures khẳng định: “Hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp ở nước ta đã có những bước hồi phục ấn tượng trong năm 2021 nhờ vào sự bền bỉ của các doanh nghiệp cũng như sự hỗ trợ kịp thời từ Chính phủ. Với đà phát triển hiện nay, tôi tin rằng các nhà sáng lập Việt Nam sẽ tiếp tục gặt hái được thành công và đưa Việt Nam trở thành một trung tâm công nghệ đáng chú ý trong khu vực”.

Bà Lê Hoàng Uyên Vy, Giám đốc điều hành Quỹ Do Ventures giới thiệu báo cáo

ĐIỀU GÌ TIẾP THEO?

Báo cáo dự đoán, thương mại điện tử và Fintech sẽ tiếp tục là hai lĩnh vực dẫn đầu khi càng nhiều người tiêu dùng sử dụng các sản phẩm trực tuyến. Trong đó, sẽ có một làn sóng các mô hình mới được quan tâm trong hai lĩnh vực này, ví dụ như tạp hoá online (online grocery), mô hình D2C, thương mại nhanh (quick commerce), cùng với các giải pháp tài chính như quản lý tài sản, cho vay tiêu dùng, cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ...

Các nhà đầu tư cũng sẽ tiếp tục quan tâm đến các lĩnh vực mới nhiều tiềm năng như nền kinh tế sáng tạo (creator economy), các nền tảng phát triển kỹ năng (upskill platforms) và web 3.0 với sự phổ cập của tiền điện tử và công nghệ blockchain.

Để tận dụng cơ hội và đón đầu xu thế, ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc NIC cho biết: “NIC sẽ tiếp tục nghiên cứu và đề xuất các cơ chế chính sách vượt trội, khung pháp lý thử nghiệm (sandbox) nhằm khuyến khích hoạt động đổi mới sáng tạo trên phạm vi cả nước, đảm bảo sức cạnh tranh trong khu vực và quốc tế. Với những thành quả chúng ta đã đạt được trong năm 2021, chúng ta có thể tin rằng 2022 sẽ là năm bản lề để hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam có những bước phát triển đột phá, mở ra nhiều cơ hội cho giai đoạn phát triển tiếp theo của doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và nền kinh tế số Việt Nam”.

Vũ Quốc Huy, Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia trả lời phỏng vấn báo chí tại sự kiện