Sóc Trăng là tỉnh có vị trí nằm ở cuối nguồn sông Mê Kông, tiếp giáp biển Đông với chiều dài hơn 72 km bờ biển cùng 3 cửa sông chính là: Định An, Trần Đề và Mỹ Thanh. Với vị trí địa kinh tế quan trọng trong khu vực Duyên hải phía Đông vùng Đồng bằng sông Cửu Long, nằm trên đường giao nhau giữa trục giao thông dọc và giao thông ngang của Vùng, Tỉnh có điều kiện thuận lợi để phát triển các ngành dịch vụ quy mô lớn, như: xuất nhập khẩu, logistics, du lịch... Bên cạnh đó, Sóc Trăng là vùng đất được thiên nhiên ưu đãi với nhiều tiềm năng, lợi thế và là nơi sản xuất lúa gạo, nuôi trồng, xuất khẩu thủy hải sản lớn của cả nước; là địa phương giao thoa văn hóa đặc sắc của 3 dân tộc Kinh - Hoa - Khmer; là nơi hội tụ nhiều yếu tố thuận lợi để phát triển các ngành kinh tế biển và ven biển, như: khai thác và nuôi trồng thủy hải sản, nông, lâm nghiệp biển, công nghiệp hướng biển, cảng cá, cảng biển, dịch vụ cảng biển, vận tải biển...

PHÁT TRIỂN CẢNG TRẦN ĐỀ THÀNH CẢNG ĐẶC BIỆT, TRỞ THÀNH CỬA NGÕ CỦA VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG

Quy hoạch tỉnh đưa ra tầm nhìn chiến lược cho Sóc Trăng đến năm 2050 trở thành khu vực phát triển động lực của vùng Đồng bằng sông Cửu Long gắn với phát triển cảng biển Trần Đề; là tỉnh có kinh tế phát triển khá của cả nước, vận hành theo phương thức chính quyền số, kinh tế số và xã hội số đối với các hoạt động kinh tế - xã hội; các ngành sản xuất, dịch vụ thông minh với các mô hình kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn. Các lĩnh vực xã hội phát triển hài hòa; môi trường và cảnh quan thiên nhiên được gìn giữ; Quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; người dân có cuộc sống phồn vinh, hạnh phúc.

Để hiện thực hóa tầm nhìn, trong thời kỳ tới, tỉnh Sóc Trăng đề ra 5 quan điểm, 4 đột phá phát triển, trong đó nhấn mạnh:

- Khai thác hiệu quả lợi thế vị trí chiến lược ven biển quan trọng và hạ tầng giao thông kết nối liên vùng để xây dựng Sóc Trăng trở thành cửa ngõ chính ra Biển Đông của vùng Đồng bằng sông Cửu Long, là trung tâm đầu mối của Vùng về nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ, logistics với trọng tâm là cảng biển ngoài khơi cửa Trần Đề. Sử dụng tiết kiệm, hiệu quả và bền vững tài nguyên nước, tài nguyên thiên nhiên, trọng tâm là tài nguyên biển, ven biển; bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học và các hệ sinh thái biển. Đẩy nhanh quá trình đô thị hóa, đảm bảo kết nối giữa các đô thị động lực với các khu, cụm công nghiệp và dịch vụ, trung tâm đầu mối; hình thành các hành lang kinh tế kết nối các không gian phát triển mới, các hành lang kinh tế quan trọng của vùng, quốc gia.

- Huy động, sử dụng hiệu quả, tiết kiệm mọi nguồn lực, ưu tiên đầu tư xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng có tính chiến lược, lan tỏa, trọng tâm là hạ tầng giao thông (đường cao tốc, tuyến Đông - Tây, Bắc - Nam), cảng biển; các hạ tầng khu kinh tế ven biển, khu công nghiệp, cụm công nghiệp, đô thị, công nghệ thông tin, chuyển đổi số. Cải cách hành chính, trọng tâm là cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính, nâng cao năng lực cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ, phấn đấu đến năm 2030, cơ bản hoàn thành chuyển đổi số đồng bộ, toàn diện trên địa bàn Tỉnh; cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Phát triển nguồn nhân lực gắn với ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, đặc biệt nguồn nhân lực phục vụ phát triển các ngành tiềm năng tạo bước đột phá phát triển, như: năng lượng, du lịch, cảng biển, logistics, đô thị, dịch vụ, chuyển đổi số và ngành nông nghiệp, thủy sản, chế biến thủy sản.

ĐẾN NĂM 2030, SÓC TRĂNG TRỞ THÀNH TỈNH PHÁT TRIỂN KHÁ CỦA VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG

Quy hoạch tỉnh Sóc Trăng đặt ra mục tiêu đến năm 2030 là một trong những tỉnh phát triển khá của Vùng; có công nghiệp, thương mại, dịch vụ phát triển, nông nghiệp hiện đại và bền vững; hình thành cảng biển ngoài khơi cửa Trần Đề và có hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, từng bước hiện đại; có hệ thống đô thị phát triển theo hướng xanh, thông minh, bền vững; có đủ năng lực thích ứng với biến đổi khí hậu. Quốc phòng, an ninh và trật tự an toàn xã hội được bảo đảm, người dân có cuộc sống phồn vinh, văn minh và hạnh phúc.

Theo đó, các chỉ tiêu cụ thể đến năm 2030, gồm: Tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn bình quân thời kỳ 2021-2030 đạt 8,5%/năm; Tỷ trọng trong GRDP của khu vực nông, lâm, thủy sản đạt khoảng 27%, công nghiệp - xây dựng đạt khoảng 35%, dịch vụ đạt khoảng 30%, thuế sản phẩm trừ trợ cấp sản phẩm đạt khoảng 8%; GRDP bình quân đầu người (giá hiện hành) đạt khoảng 124 triệu đồng; Kinh tế số chiếm 20% GRDP của Tỉnh.

TỔ CHỨC KHÔNG GIAN CÁC HOẠT ĐỘNG KINH TẾ - XÃ HỘI DỰA TRÊN 2 HÀNH LANG KINH TẾ CHÍNH VÀ 4 TIỂU VÙNG

Về không gian phát triển, tỉnh Sóc Trăng được cấu trúc thành 2 hành lang kinh tế chiến lược và 4 vùng kinh tế - xã hội, gồm: vùng ven biển; vùng ven sông Hậu; vùng nội địa và vùng Cù Lao Dung.

- Hành lang kinh tế Bắc - Nam gồm các tuyến: (i) TP. Hồ Chí Minh - Cần Thơ - Sóc Trăng - Cà Mau (Quốc lộ 1): Đảm nhận phần lớn khối lượng hàng hóa liên tỉnh; (ii) Cần Thơ - Sóc Trăng - Cà Mau (Đường Quản Lộ - Phụng Hiệp) và (iii) Cần Thơ - Sóc Trăng (Quốc lộ 91B): Thu gom nguyên liệu cho công nghiệp chế biến, mở rộng cửa ngõ vùng cho cảng biển Trần Đề; (iv) Sóc Trăng - Bạc Liêu: Kết nối tỉnh Sóc Trăng với Bạc Liêu thông qua tuyến đường bộ ven biển; (v) Quốc lộ 60: Kết nối thị xã Ngã Năm - Thạnh Trị - Mỹ Tú - Châu Thành – TP. Sóc Trăng - Long Phú và tỉnh Trà Vinh.

- Hành lang kinh tế Đông - Tây gồm các tuyến: (i) Cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng: Kết nối cảng biển nước sâu Trần Đề với các tỉnh phía Tây vùng Đồng bằng sông Cửu Long và Vương quốc Campuchia; (ii) Đường tỉnh 937B: Kkết nối thị xã Ngã Năm - huyện Thạnh Trị - huyện Mỹ Xuyên và thị xã Vĩnh Châu; (iii) Đường tỉnh 934B: Là một trong những trục động lực phát triển của Tỉnh, kết nối TP. Sóc Trăng với huyện Trần Đề.

ĐẨY MẠNH ĐÔ THỊ HOÁ VÀ TẬP TRUNG PHÁT TRIỂN CÁC KHU CHỨC NĂNG

Phấn đấu đến năm 2030, toàn Tỉnh có 25 đô thị: 1 đô thị loại I (TP. Sóc Trăng), 2 đô thị loại III (thị xã Vĩnh Châu, thị xã Ngã Năm), 9 đô thị loại IV và 13 đô thị loại V. Trong đó, định hướng một số đô thị trọng tâm như sau:

- TP. Sóc Trăng là trung tâm kinh tế của tiểu vùng ven Biển Đông; trung tâm công nghiệp chế biến nông - thủy sản, công nghiệp năng lượng sạch, trung tâm du lịch văn hóa, lịch sử; trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa xã hội, y tế, giáo dục, khoa học kỹ thuật, an ninh quốc phòng của Tỉnh.

- Thị xã Vĩnh Châu là đô thị thương mại, công nghiệp, dịch vụ, du lịch sinh thái cảnh quan, nông, lâm, ngư nghiệp và các ngành kinh tế biển, như: điện gió ngoài khơi, nuôi trồng thủy sản mặn/lợ, dịch vụ hậu cần biển.

- Thị xã Ngã Năm là trung tâm của vùng nội địa về phía Tây Nam tỉnh Sóc Trăng; là đô thị thương mại, dịch vụ, du lịch gắn với phát triển nông nghiệp ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ, du lịch sinh thái miệt vườn, du lịch sông nước, chợ nổi truyền thống.

Nghiên cứu phát triển, thành lập Khu kinh tế ven biển Trần Đề dọc theo cửa biển Trần Đề và vùng ven biển tỉnh Sóc Trăng, quy mô dự kiến khoảng 40.000 ha, với định hướng là khu kinh tế tổng hợp, đa ngành, đa chức năng, nhằm khai thác, phát huy đồng bộ, hiệu quả cảng biển nước sâu Trần Đề.

Định hướng phát triển 10 khu công nghiệp và 18 cụm công nghiệp có tính chất đa ngành; trong đó chú trọng lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, các ngành ứng dụng công nghệ, kỹ thuật cao, công nghiệp hỗ trợ, phụ trợ và thân thiện môi trường.

Phát triển các khu du lịch kết hợp dịch vụ tổng hợp, vui chơi giải trí, thể thao. Nghiên cứu xây dựng các khu sinh thái nghỉ dưỡng kết hợp vui chơi giải trí, thể dục thể thao, đô thị trên địa bàn một số huyện, thị xã, thành phố, nhất là huyện Long Phú, huyện Trần Đề, huyện Cù Lao Dung và thị xã Vĩnh Châu; trong đó, có những công trình, dự án có điểm nhấn, như: kết hợp sân gôn, đô thị biển, cáp treo.

HUY ĐỘNG TỐI ĐA MỌI NGUỒN LỰC ĐỂ TĂNG TỐC PHỤC HỒI VÀ PHÁT TRIỂN

Quy hoạch đề ra 7 nhóm giải pháp, nguồn lực thực hiện quy hoạch, gồm: Giải pháp về huy động và sử dụng nguồn vốn đầu tư; Giải pháp về phát triển nguồn nhân lực; Giải pháp về phát triển khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo và bảo vệ môi trường; Giải pháp về cơ chế, chính sách liên kết phát triển; Giải pháp về quản lý, kiểm soát phát triển đô thị và nông thôn; Giải pháp về nâng cao hiệu quả, hiệu lực của bộ máy quản lý hành chính nhà nước; Giải pháp về tổ chức thực hiện và giám sát thực hiện quy hoạch.

Ngoài ra, Quy hoạch cũng đề xuất danh mục các dự án ưu tiên đầu tư trong thời kỳ 2021-2030 với hơn 130 dự án thuộc các ngành, lĩnh vực: giao thông vận tải, nông nghiệp, công nghiệp, thương mại, dịch vụ, du lịch, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, môi trường, phòng chống thiên tai, quốc phòng, an ninh...

Quy hoạch tỉnh Sóc Trăng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 là công cụ pháp lý để lãnh đạo, chỉ đạo và quản lý toàn diện, thống nhất trong phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, hội nhập, đối ngoại trên địa bàn Tỉnh; là cơ sở để hoạch định chính sách, xây dựng kế hoạch đầu tư và kiến tạo động lực phát triển sản xuất, kinh doanh, an sinh xã hội, an ninh, an toàn, văn minh; là căn cứ để Sóc Trăng triển khai lập các quy hoạch đô thị và nông thôn, quy hoạch sử dụng đất cấp huyện và quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành trên địa bàn Tỉnh theo quy định của pháp luật có liên quan./.

Dương Văn Ngoảnh - Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Sóc Trăng

Trương Thanh Vũ - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu kinh tế miền Nam, Viện Chiến lược phát triển

(Theo Tạp chí Kinh tế và Dự báo, số 05, tháng 3/2024)