Đây là nhận định của bà Nguyễn Thị Tuệ Anh, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) tại hội thảo “Chính sách và các mô hình hỗ trợ doanh nghiệp để hợp tác nghiên cứu và áp dụng chuyển giao công nghệ thực hiện chiến lược công nghiệp hóa trong khuôn khổ hợp tác Việt Nam – Nhật Bản”, do CIEM phối hợp cùng Đại sứ quán Nhật Bản tổ chức ngày 25/11/2015.

Phát biểu tại hội thảo, ông Ngô Minh Tuấn, Phó Trưởng ban Chính sách Dịch vụ công, CIEM cho biết, thời gian qua, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách về chuyển giao công nghệ, như: Luật Chuyển giao Công nghệ (2006); Luật Khoa học công nghệ (2013); Luật Công nghệ cao (2008)... Các chính này đã tạo được một số kết quả, như: tạo cơ chế, thể chế cho các tổ chức, cá nhân chuyển giao công nghệ thông qua Quỹ Hỗ trợ đổi mới công nghệ quốc gia, hỗ trợ doanh nghiệp nhập khẩu công nghệ, chuyển giao công nghệ nước ngoài thông qua chính sách ưu đãi về thuế.

Tuy nhiên, bên cạnh những điểm đạt được, chích sách chuyển giao công nghệ vẫn còn những mặt tồn tại, khiến chuyển giao công nghệ giữa các viện, trường và doanh nghiệp; doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp nước ngoài còn yếu.

Chuyển giao công nghệ ở Việt Nam còn rất thấp

Đồng tình với ý kiến trên, bà Nguyễn Thị Tuệ Anh chỉ rõ những điểm còn tồn tại trong chính sách chuyển giao công nghệ. Đầu tiên là thiếu chính sách khuyến khích việc chuyển giao công nghệ trong nước, đặc biệt là việc chuyển giao công nghệ giữa các viện, trường và doanh nghiệp. Tiếp đó, các chính sách về chuyển giao công nghệ còn chồng chéo, xé lẻ, không nhất quán. Đơn cử như: Luật Khoa học Công nghệ năm 2013 quy định về sở hữu kết quả nghiên cứu; Luật Đầu tư thì thẩm định công nghệ nhập khẩu... Cuối cùng là các vấn đề về cơ chế giám định công nghệ, quyền sở hữu và quyền sử dụng kết quả công nghệ... cũng vẫn chưa được quy định rõ ràng.

Theo Phó Viện trưởng CIEM, những tồn tại này là một trong những nguyên nhân khiến việc chuyển giao công nghệ ở Việt Nam vẫn còn rất thấp. Thống kê cho thấy, Bộ Khoa học và Công nghệ mới chỉ cấp được 270 hợp đồng chuyển giao công nghệ, trong đó 232 là hợp đồng thuộc dự án FDI.

Theo đó, để tăng cường chuyển giao công nghệ, bà Tuệ Anh cho rằng, cần nhanh chóng hoàn thiện khung pháp lý về chuyển giao công nghệ. Trong đó, đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa cần có các chính sách hỗ trợ riêng trong vấn đề tiếp thu, cải tiến và chuyển giao công nghệ, bởi khối doanh nghiệp này không có năng lực R&D và cũng không đủ năng lực tài chính để làm được điều này.

Đại diện cho cơ quan thuế, ông Nguyễn Văn Phụng, Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp lớn, Tổng cục Thuế cho rằng, cần thống nhất quan điểm ưu đãi trong chiến lược phát triển khoa học công nghệ của đất nước, trên cơ sở đó thiết kế các biện pháp ưu đãi mang tính dài hạn nhằm sửa đổi, bổ sung kịp thời hệ thống pháp luật về thuế, về khoa học công nghệ và chuyển giao khoa học công nghệ. Trong đó, ưu đãi về thuế là biện pháp có tác động rất tốt, nhưng cần thiết phải xác định đúng đối tượng ưu đãi để tránh việc lợi dụng, bởi chuyển giao công nghệ rất đa dạng và không dễ trong việc định giá công nghệ./.