Thực trạng nguồn nhân lực còn hạn chế ở nhiều mặt

Theo thống kê của Ủy ban Dân tộc, lao động dân tộc thiểu số chủ yếu tập trung trong lĩnh vực nông nghiệp. Tỷ lệ lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật rất thấp. Số lượng, cơ cấu và chất lượng đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu số chưa đáp ứng yêu cầu quản lý và sự phát triển của đất nước trong thời kỳ mới.

Cụ thể, thể trạng tầm vóc nhỏ bé so với mặt bằng chung của cả nước; tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em cao, đặc biệt ở một số dân tộc thiểu số rất ít người (trên 40%). Tỷ lệ chết trẻ em dân tộc thiểu số cao hơn rất nhiều so với bình quân chung của cả nước (dưới 1 tuổi là 30‰ so với 14‰ và 5 tuổi là 39‰ so với 16‰). Tuổi thọ trung bình thấp ở một số dân tộc thiểu số rất ít người chỉ khoảng từ 50-55 tuổi (bình quân cả nước là 72,8 tuổi).

Tỷ trọng dân số (từ 15 tuổi trở lên) không biết chữ cao, đặc biệt cao ở một số dân tộc, như: Mông (54%), Khmer 24,4%, Thái 18,1%; 60% lao động dân tộc thiểu số trong độ tuổi có trình độ học vấn từ tiểu học trở xuống, 89,5% chưa qua đào tạo chuyên môn.

Nhận thức, hiểu biết xã hội và kỹ năng sống; tính năng động và thiwcsh ứng trong môi trường mới; tác phong và kỷ luật lao động của nguồn nhân lực các dân tộc thiểu số còn nhiều bất cập, chưa theo kịp sự phát triển và những yêu cầu, đòi hỏi của thực tiễn.

Việt Nam cần chú trọng hơn đến phát triển nguồn nhân lực dân tộc thiểu số

Cần phát triển toàn diện nguồn nhân lực

Theo đó, Nghị quyết đề ra mục tiêu nâng cao, phát triển toàn diện nguồn nhân lực các dân tộc thiểu số về thể lực, trí lực và tác phong, kỷ luật, kỹ năng nghề nghiệp, cơ cấu hợp lý, trong đó, ưu tiên các dân tộc thiểu số có nguồn nhân lực còn hạn chế để từng bước thu hẹp khoảng cách với trình độ chung của quốc gia, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước, nhu cầu thị trường lao động hiện tại và tương lai; xây dựng đội ngũ trí thức, doanh nhân, cán bộ người dân tộc thiểu số và lao động trực tiếp có chất lượng nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, giảm nghèo bền vững, bảo đảm Quốc phòng - an ninh quốc gia và vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Phấn đấu đến năm 2020 nâng tuổi thọ bình quân của người dân tộc thiểu số lên 73 tuổi, năm 2030 khoảng 75 tuổi gần với tuổi thọ bình quân quốc gia; giảm tỉ lệ suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ em dân tộc thiểu số dưới 5 tuổi đến năm 2020 còn 29% và 2030 xuống 19%; phấn đấu đến năm 2030, tỷ lệ học sinh dân tộc thiểu số đi học đúng tuổi gần với mức bình quân của cả nước ở tất cả các cấp học.

Đặc biệt, nhấn mạnh đến nâng cao chất lượng lao động là người dân tộc thiểu số, Nghị quyết nêu rõ, đến năm 2020 phấn đấu số sinh viên người dân tộc thiểu số (đại học, cao đẳng) đạt từ 130 đến 150 sinh viên/vạn dân (người dân tộc thiểu số); tỷ lệ người dân tộc thiểu số trong độ tuổi lao động được đào tạo các chương trình giáo dục nghề nghiệp đến năm 2020 đạt trên 30%, nhóm dân tộc có chất lượng nguồn nhân lực thấp đạt tối thiểu 25%; phấn đấu năm 2030 tỷ lệ tương ứng là 50% và trên 45%...

Để đạt được các mục tiêu trên, Nghị quyết đã đưa ra nhiều giải pháp như mở rộng các trường phổ thông dân tộc bán trú ở các huyện nghèo; tổ chức liên thông trung học cơ sở và trung học phổ thông tại trường dân tộc nội trú cấp huyện; phát triển đội ngũ giáo viên người dân tộc thiểu số; nâng mức học bổng học sinh dân tộc nội trú và định mức hỗ trợ học sinh bán trú phù hợp với điều kiện thực tế và khả năng cân đối của ngân sách nhà nước...

Về lĩnh vực y tế, chăm sóc và nâng cao sức khỏe đẩy mạnh thực hiện Nghị định số 39/2015/NĐ-CP, ngày 27/4/2015 của Chính phủ về chăm sóc hỗ trợ cho phụ nữ dân tộc thiểu số nghèo cư trú ở vùng sâu, vùng xa khi sinh con theo đúng chính sách dân số; nghiên cứu xây dựng chính sách hỗ trợ dinh dưỡng “uống sữa miễn phí” cho trẻ em từ 2 đến 3 tuổi phù hợp với điều kiện thực tế và khả năng cân đối của ngân sách nhà nước...

Trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp và giải quyết việc làm, phát triển các cơ sở giáo dục nghề nghiệp chất lượng cao, nghề trọng điểm theo các cấp độ và các trường, khoa giáo dục nghề nghiệp nội trú cho người dân tộc thiểu số; tăng cường cung cấp thông tin thị trường lao động, đẩy mạnh và mở rộng công tác tư vấn, hướng nghiệp, giới thiệu việc làm cho đồng bào dân tộc thiểu số.../.